Tarix fani ixtisoslashuvi jihatdan quyidagi guruhlarga ajratiladi: 1 –guruh jamiyatning butun tarixini o‘rganuvchi – Jahon tarixi fani hisoblanadi. Uning bir qator sohalari bor; ibtidoiy jamiyat tarixi, qadimgi davr tarixi, o‘rta asrlar davri tarixi, yangi davr va eng yangi davr tarixi. Shuningdek, bu guruh tarixning yana quyidagi sohalarining o‘zida qamragan:
a) xududiy-geografik tamoyilga ko‘ra-alohida mamlakatlar, davlatlar, xalqlar tarixi.
b) ma’lum bir muammo yoki masalaga aloqador tarixiy voqealar tarixi. Masalan, uyg‘onish davri, salb yurishlari, jahon urushlari va hk.
v) mikro tarix - qishloqlar, shaxarlar, shaxslar tarixi.
g) jamiyatning alohida sohalari tarixi - harbiy, tibbiyot, siyosiy, iqtisodiy, ijtimoiy, din, fan, xotin-qizlar, tender tadqiqotlari, san’at, intellektual, madaniyat, diplomatiya, davlatchilik va hk. tarixi.
2-guruhni maxsus tadqiqot ob’ektiga ega bo‘lgan tarix fanlari va fanlar tarixi tashkil qiladi. Maxsus tadqiqot ob’ektiga ega bo‘lgan tarix fanlariga antropologiya, arxeologiya, etnografiya, manbashunoslik, arxeografiya, paleografiya, geraldika, numizmatika, arxivshunoslik va b. kiradi. Mazkur fanlar tadqiqot natijalari yordamida tarixning siyosiy, ijtimoiy, iqtisodiy, madaniy masalalari oydinlashadi va isbotlanadi
Fanlar tarixi esa, fanlarning ehtiyojidan kelib chiqadi, bunda fanlarning o‘tmishdagi rivojlanishi, tadqiqoti kabi masalalar o‘z yechimini topadi. Bunga tabiiy fanlar tarixi, texnika tarixi, davlat va huquq tarixi va b. kiritish mumkin.
Tarix fani vazifalari: Bilish vazifasi tarixiy rivojlanish qonunlarini aniqlash va taxlil qilishdir. Bunda insoniyat tarixidagi barcha jarayon va taraqqiyotni ob’ektiv jihatdan yoritish orqali barcha mamlakat va xalqlarning tarixiy taraqqiyotining o‘ziga xosligi va rivojlanishini tarixiylik nuqtai nazardan baholash orqali o‘quvchilarning intellektual rivojlanishi ta’minlaydi.
Tarbiyalash vazifasifuqarolik, axloqiy fazilatlar va qadriyatlarni tarixiy misollar orqali shakllanishida muxim ahamiyat kasb etadi.
