– qo’shin, askar. O’rta asrlarda Mo’g’uliston, Dashti Qipchoq va O’rta Osiyoda harbiy yurish vaqtida viloyat, o’lka va uluslardan yordam uchun to’planadigan nomuntazam qo’shin. Cherikni to’plab kelish tavochilarning zimmasida bo’lgan.
CHIG’ATOY ULUSI
ЧАГАТАЙСКИЙ УДЕЛЬ (УЛУС)
Chig’atoy ulusi
– Chingizxon tomonidan 1224-yilda ikkinchi o’g’li Chig’atoy va uning avlodlariga meros qilib berilgan viloyatlar. Hududi Movarounnahr, Yettisuv va Sharqiy Turkistondan iborat bo’lgan. Ko’chmanchi tarzda hayot kechiruvchi mo’g’ullar o’troq aholini boshqarish uchun tajribaga ega emas edilar. Shuning uchun ham Chig’atoy ulusini boshqarish xorazmlik Mahmud Yalavoch (1225-1238) va uning o’g’li Mas’udbekka (1238-1289) topshirilgan. O’zlari esa ulusdan keladigan daromadlarning asosiy qismini olish bilan qanoatlanganlar. Chig’atoy ulusining hukmronligiga Amir Temur hokimiyatga kelgach barham berilgan.
– Ulug’bek rasadxonasida faoliyat yuritgan mashhur astronom va matematik Qozizoda Rumiyga (1360-1437) zamondoshlari began unvon.
EMIR
ЭМИР
Amir
1) Islomiyatga qadar arablarda qabila boshlig’i, harbiy boshliq. Keyinchalik Arab xalifaligiga bo’sundirilgan mamlakatlarni boshqarish uchun tayinlangan hokim, qo’shin qo’mondoni va yirik lashkarboshilar.
2) Mo’g’ullar istilosidan so’ng Oltin O’rdada, keyin O’rta Osiyo va Eronda mo’g’ul va turk qabilalari birlashmasi – ulus boshlig’ining unvoni.
3) Sohibqiron Amir Temurning unvoni.
4) Hozirda arab podsholarining o’g’illariga beriladigan unvon (masalan: Saudiya Arabistonida).
5) Makkaga ziyorat uchun boruvchi katta guruh xojilarning yo’lboshchisi.
