Pedagogs international research journal

 
www.pedagoglar.uz
 
Volume-27, Issue-1, February - 2023
 
19
O‘ZBEK TILI DARSLARIDA M
ULTIMEDIA VOSITALARINING 
QO‘LLANILISHI
 
 
A.T.Baltayeva 
Toshkent davlat transport universiteti
«O’zbek (rus) tili» kafedrasi dotsenti 
 
Urnashev Sunnatbek Shuhrat o’g’li
 
To’xtasinov Muhammadqodir Akmal o’g’li
 
Aviatsiya fakulteti talabalari
 
Annotatsiya: Ushbu maqolada ona tili darslarida multimedia vositalaridan 
unumli foydalanish, multimediali texnologiya va topshiriqlarni yaratishda 
qo‘yiladigan 
talablar va ularning joriy etilishi va metodistlarning multimedia vositalari haqidagi
fikrlari 
haqida so‘z yuritiladi.
Kalit so‘zlar: 
virtual olam, kiberpedagogika, multimediali texnologiya, 
animatsiya, video, faoliyatli yondashuv.
Bugungi kunda, uzluksiz ta’lim tizimini texnika vositalarisiz tasavvur qilib 
bo‘lmaydi. Ta’lim vositalari
 
deb, o‘qitilishi va o‘rganilishi lozim bo‘lgan har 
qanday 
bilimlarni etkazuvchi va axborot tashuvchi vositalarga aytiladi. 
Ta’lim vositalari uch 
turga 
bo‘linib o‘rganiladi: bosma, texnik va aniq
o‘quv vositalari.
Bosma yoki chop 
etilgan o‘quv materiallariga chop etilgan barcha o‘quv va ko‘rgazmali material
lar 
kiradi. 
Bosma materiallar o‘z
navbatida ikki turga bo‘linib o‘rganiladi,
bular: matnli 
va tasvirli bosma materiallar. Masalan, o‘quv yoki ishchi dasturlar,
darsliklar, o‘quv 
va uslubiy qo‘llanmalar,
tarqatmali materiallar, ishchi varaqalari, nazorat (test) yoki 
topshiriq varaqalari, 
o‘quv
-
uslubiy majmualar, ma’ruza matnlari va boshqalar matnli 
vositalarga misol 
bo‘ladi.
Ular ma’lumotlar olish va ma’lumotlarni qayta ishlash uchun 
xizmat qiladi. 
Tasvirli ko‘rgazmali materiallarga slaydlar, diagrammalar, j
advallar, 
fotosuratlar, chizma-sxemalar, plakat kabilar misol 
bo‘ladi. Ulardan umumiy 
tasavvurni vujudga keltirish uchun foydalaniladi. Texnika vositalarini ikki turga 
bo‘lish mumkin: audiovizual, audiovirtual yoki yordamchi
-jihozli. Audiovizual 
vositalarga 
kompyuter, proektor, kodoskop, kinoapparat, kompakt disklar, o‘quv 
televideniesi, videomagnitofon, videofilm, audiokassetalar, Power Point materiallari, 
elektron darsliklar, multimedia vositalari kabilarni misol qilish mumkin.Audiovirtual 
vositalarga 
internet, masofaviy ta’lim kabilar misol bo‘ladi. Ushbu vositalar jarayonlar 
va ishlash mexanizmlari to‘g‘risida tasvir va ovoz orqali tasavvurni vujudga keltirish 
uchun xizmat qiladi. YOrdamchi-jihozli vositalarga 
doskalar (oddiy bo‘r d
oska, oq 
(flipchart) doska, magnit doskasi, «Pinbord» doskasi), parta, stul, stol kabilar kiradi. 
Ushbu vositalar tasvir va matnni yozish hamda saqlash uchun xizmat qiladi. Aniq 

---