Pedaqogika kafedrasi ali MƏKTƏb pedaqogikasi

Mühazirənin quruluşu. Mühazirə öz quruluşuna görə bir çox aspektləri – təd- ris, elmi, tərbiyə, psixoloji və sosial aspektləri yaradıcı şəkildə özündə birləşdirən bit- kin elmi-pedaqoji əsər səciyyəsi daşıyır. Mühazirənin quruluşunda bir neçə mərhələ ayırd edilir:

• 
  Hazırlıq mərhələsi: mühazirənin səmərə və keyfiyyəti ona hazırlıq
  

səviyyəsindən çox aslıdır. Bu mərhələnin məqsədi mühazirənin lazimi nəzəri, didaktik-metodik təminatını həyata keçirməkdən ibarətdir.

• 
  Mühazirənin giriş hissəsi: müəllim auditoriyada qayda-qanuna, davamiyyətə diq- qət yetirdikdən sonra mövzunu, onun planını və ədəbiyyatı tələbələrə çatdırır. Mü- hazirədə mövzunu öyrənməyin vacibliyi, elmi və həyati əhəmiyyəti qeyd edilir,
  

mümkün olduqda problem situasiya yaradılır.

• 
  Mühazirənin əsas hissəsində mövzu sistemlə (plan maddələri üzrə) şərh olunur.
  
• 
  Mühazirənin yekun hissəsində müəllim əsas nəticələri qeyd edir, tələbələrin sual- larına cavab verir, mövzu üzərində müstəqil işləmək üçün istiqamət, metodik töv- siyələr verir.
  

Mühazirənin yüksək şəkildə keçirilməsi digər təlim formalarının da təşklinə müsbət təşir göstərir.

3. Praktik məşğələlər

Praktik məşğələlərə seminar və laborator məşğələlər, praktik işlər daxildir. Onların ümumi cəhətləri ilə yanaşı, hər birinin özünəməxsus funksiyaları və təşkilati cəhətləri vardır. Bu formaları ayrılıqda nəzərdən keçirək.

Seminar məşğələləri

Seminar məşğələləri praktik məşğələlərin əsas və geniş yayılmış formaların- dandır. Seminar latınca “seminarium” sözündən götürülərək “əkmək”, məcazi məna- da isə “ocaq”, “mənbə”, “məktəb”mənalarını verir. Bu məşğələlər bir neçə funksiyanı yerinə yetirir: a) mühazirədə keçilən nəzəri biliklərin dərindən öyrənilməsini və konkretləşdirilməsini təmin etmək; b) nəzəriyyə və təcrübəni əlaqələndirmək, bacarıq və vərdişlər formalaşdırmaq; c) tələbələri təlim-idrak və elmi-tədqiqat fəaliyyətinə cəlb etmək; ç) elmi təhlil, müzakirə və mübahisə mədəniyyəti, öz fikirlərini ifadə etmək və əsaslandırmaq, başqalarını dinləmək, tənqid etmək bacarığını tərbiyə etmək;

4. 
   təlim materiallarının mənimsənilməsinə nəzarət etmək.
   

Seminar məşğələlərinin tipləri müxtəlifidr: a) seminar-sorğu; b) seminar-dis- kussiya (disput); c) referativ seminarlar; d) problematik seminarlar; f) proseminarlar;

4. 
   seminar-işgüzar oyunlar; ə) seminar- “dəyirmi masa”; g) seminar-yoxlama işi və s. Seminar məşğələlərinin quruluşu: Seminar məşəğələləri üçün səciyyəvi struktur ünsürləri vardır: müəllimin giriş sözü (məqsəd qoyuluşu, motivasiya, tələbələrin məş- ğələyə səfərbər edilməsi), əsas hissə (qoyulmuş məsələlərin müzakirəsi, tələbələrin müzakirəyə cəlb edilməsi, zəruri olduqda müəllimin müzakirəyə müdaxiləsi), müəllimin yekun sözü (çıxışların təhlili, səhvlərin düzəldilməsi, qiymətləndirmə, növbəti məşğələnin mövzusu, məqsədi, ona hazırlıqla bağlı metodik tövsiyələrin verilməsi). Müəllim tələbələrin çıxışlarını təhlil edib qiymət verərkən, tənqidi qeydlərini bildirərkən diqqətli olmalı, pedaqoji takt gözləməlidir (tələbəni ələ salmaq, kinayə etmək, yol verilən səhvə görə onu utandırmaq, ləyaqətinə toxunmaq, gülüş
   

obyektinə çevirmək yolverilməzdir).