Pedaqoji universitetləRDƏ bakalavriat səVİYYƏSİ ÜZRƏ

XI Mövzu: N.Gəncəvi: Həyatı və yaradıcılığı. 
XII əsr 
Azərbaycan intibahının zirvəsi.
 
Həyatı və yaradıcılığı.
 
Təzkirələr 
Nizami haqqında.
 
“Leyli və Məcnun” poemasında şairin özü 
ilə bağlı verdiyi informasiyalar.
 
“Xosrov və Şirin” poemasında 
atası ilə bağlı qeydlər. Dərbənd hakimi Baybars ibn Müzəffərin 
göndərdiyi Afaq adlı kənizlə ailə qurması. Oğlu Məhəmmədə 
nəsihətləri. “Leyli və Məcnun” poemasını oğlu Məhəmmədin 
(bir istiqamətdə) xahişi ilə yazması. Qivami Gəncəvi ilə 
N.Gəncəvinin qohumluğu. Qızıl Arslanla Gəncənin otuz 
ağaclığında görüşü. Təhsil alması, mənbələrə bələdliyi ilə bağlı 
bilgilər. Ə.Firdovsi, S.Qəznəvi, Əsədi Tusi, Məhəsi və s. 
sənətkarların adı əsərlərində çəkilməsi. Lirikası (qəzəl, qəsidə 
və rübailəri), poemaları («Sirlər xəzinəsi», «Xosrov və Şirin», 
«Leyli və Məcnun», «Yeddi gözəl», «İsgəndərnamə»). 
“Divanı” haqqında bilgilər. Divanının taleyi. Bizə gəlib çatan 
120 qəzəli, 30 rübaisi və 6 qəsidəsi. Qəzəllərinin əhatələdiyi 
mövzu. Məhəbbət və ictimai səciyyə daşıması. Rübailərinin 
məzmun səciyyəsi. Qəsidələri və mövzu xüsusiyyətləri. 
Zəkəriyyə Qəzvininin (XIV əsr) yaxşı “Divan”ı olmasını 
söyləməsi. XVII əsrdə Səfəvilərin saray kitabxanasında 
“Divanı”nın varlığı. 
 
XII Mövzu: N.Gəncəvinin “Sirlər xəzinəsi” poeması.
1174-1175-ci illərdə yazılması. Didiaktik poema və “Sirlər 
xəzinəsi” didiaktik poema kimi. “Şairin yaradıcılıq manifesti” 
adlanması. Didiaktik xarakterli digər əsərlər. S.Qəznəvinin 
“Hədüqətül-həqiqə” əsəri. S.Qəznəvinin N.Gəncəviyə təsiri. 
“Suyltan Mahmud və qarı”, “Sultan Səncər və qarı” hekayələri. 
“0 məqalə və 20 hekayə, onların sərgilədiyi məzmun. “İnsanın 
mərtəbəsi haqqında”, “Ədalət və insafı gözləmək haqqında”, 

---

16 
“Padşahın rəiyyətə qayğı göstərməsi haqqında” və s. 
məqalətləri. “Özündən naümid olub bağışlanan padşahın 
hekayəsi”, “Zalım padşahla zahidin dastanı”, “Bir şahzadənin 
hekayəsi”, “Nuşirəvan və bayquşların söhbəti” və s. sərgilədiyi 
məzmun. Əsərin strukturu və tədqiqi. Nizamişünaslıq. Nizami 
və dünya ədəbiyyatı.