Perfect biology and chemistry Kanalimiz obunachilari uchun maxsus

A)tuproq, g’or, dengiz tubi B)tog’, g’or, o’rmon A) a- o‘z to‘qimalari va organlarida suvni zaxirada saqlash
C)okean tubi, g’or, tog’ D)o’rmon, tuproq, g’or b- epidermis to‘qimasi qalin mum qavat yoki mayda tuklar
99.Quyidagilardan qaysi biri suv tanqisligiga fiziologik bilan qoplangan bo‘ladi
moslashgan? B) a- Barglardagi barg og‘izchalari kam va kunduzi yopiq
A)o’rgimchaksimonlarning tana qoplamining qalin xitin bo‘ladi
bo’lishi b- suvni zaxirada saqlab turolmaydi
B)moddalar almashinuvining oxirgi mahsuloti siydik C) a- sitoplazmasi yuqori yopishqoqlikka ega bo‘lgani uchun kislota bo’lishi suvni ushlab tura oladi
C)qurg’oqchilik paytida migratsiya qilishi b- Agava, aloy, molodilo misol bo’la oladi
D)qushlar tanasi pat bilan qoplanishi D) a- «nasos o‘simliklar», b- suvni zaxirada saqlovchi
100. Quyidagilardan qaysi biri to’g’ri fikrlarni inkor etadi? to‘qimalar mavjud
j)archa va qarag’ay barglari turlicha shaklda moslashgan;
k)efemerlarga qoqio’tni kirgizish mumkin; n)timsohlar va 6. Nechtasi sukkulent o’simliklar pingvinlarning o’xshash jihati yashash muhiti; s)suvni 1) Sutlama, 2) Agava 3) yantoq, 4) Molodilo, 5) shuvoq, 6) zahiralash sahro baqasida bo’ladi; t)kanada ham sahro kaktuslar
b aqasiga o’xshash moslanish mavjud; v)gnu natilopasi dik-A) 4 B) 3 C) 5 D) 2 dik antiopasiga nisbtatan past bo’yli; x)anturiumning barglari poyasining pastki qismida mayda, yuqori qismida 7. Poya sukkulentlar (a) va barg sukkulentlar (b) mos yirik bo’ladi ravishta juftlang.
A)j, k B) n, s C) k, v D)t, x 1) Agava, 2) shuvoq, 3) kaktuslar 4) aloy, 5) molodilo, 6) yantoq, 7) sutlamalar
A) a-1,2,3 b-4,5,7 B) a-3,7 b-1,5
1. To’g’ri ma’lumotlarni aniqlang. C) b-3,4 a-1,5,7 D) a-3,5 b-4,7

8. Etologik moslanishlar (a) va Suv tanqis davrni anabioz holatida o‘tkazish (b) uchun hos javoblarni toping.

A) a- antilopalar, sayg‘oqlar, b- Tana massasining ancha qismini yo‘qotish va suv mavjudligida uni tez tiklash B) a- Tungi hayot tarziga o‘tish- Toshbaqa , b- Efemeroidlar

3. 
   a- Suv tanqis davrni uyqu holatida o‘tkazish- kana, b-
   

Noqulay davrni urug‘ holatida o‘tkazish- Efemerlar

3. 
   B va C
   

9. Sklerofitlar va sukkulentlar nisbatini toping . 1) Sutlama, 2) Agava 3) yantoq, 4) Molodilo, 5) shuvoq, 6)
kaktuslar
A) 2,5 B) 1,5 C) 1 D) 2
10. To’g’ri javobni toping.

1. 
   Janubiy yarimsharda tog‘ning shimolga qaragan qiyaligiga ko‘proq quyosh nuri tushadi
   
2. 
   Janubiy yarimsharda tog‘ning janubga qaragan qiyaligiga kamroq quyosh nuri tushadi
   
3. 
   Shimoliy yarimsharda tog‘ning janubga qaragan qiyaligiga ko‘proq quyosh nuri tushadi
   
4. 
   A,B,C
   

11. (+ –) va (+ 0) uchun umumiy javobni toping.

1. 
   birgalikda yashaydigan organizmning biri ushbu munosabatdan foyda oladi
   
2. 
   birgalikda yashash har ikkala organizmga ham foyda keltiradi
   
3. 
   ikkinchisi hech qanday naf ko‘rmaydi
   
4. 
   A,C
   

12. Kammensalizmga (a) va Amensalizmga (b) hos javobni toping.

1. 
   a- birgalikda yashaydigan organizmning biri ushbu munosabatdan foyda oladi, ikkinchisi hech qanday naf yoki zarar ko‘rmaydi b- birgalikda yashaydigan organizmning biri ushbu munosabatdan zarar ko‘rsa, ikkinchisi hech qanday foyda yoki zarar ko‘rmaydi
   
2. 
   a- birgalikda yashaydigan organizmning biri ushbu munosabatdan foyda oladi, ikkinchisi hech qanday naf yoki zarar ko‘rmaydi
   

b- birgalikda yashaydigan organizmlarning har ikkisi ushbu munosabatdan zarar ko‘radi
C) a- birgalikda yashaydigan organizmlar bir-biriga hech qanday ta’sir ko‘rsatmaydi
b- birgalikda yashaydigan organizmlardan biri ushbu munosabatdan foyda olsa, ikkinchisi zarar ko‘radi
D) a- Zararli-neytral munosabatlar – birgalikda yashaydigan organizmning biri ushbu munosabatdan zarar ko‘rsa, ikkinchisi hech qanday foyda yoki zarar ko‘rmaydi b- O‘zaro zararli munosabatlar – birgalikda yashaydigan organizmlarning har ikkisi ushbu munosabatdan zarar
ko‘radi
13. 1-(+ –), 2-(+ 0), 3-(– –), 4-(– 0). Mos o’rinli javobni toping.

1. 
   Parazitizm, Kammensalizm,Kankurensiya, Amensalizm
   
2. 
   Yirtqichlilik, Kammensalizm,Kankurensiya,
   

Protokooperatsiya

3. 
   Parazitizm, Protokooperatsiya,Kankurensiya,
   

Kammensalizm

4. 
   Yirtqichlilik, Kammensalizm,Kankurensiya,
   

Hamtavoqlik
14. Ignabargli o‘simliklar uchun noto’g’ri moslanishni inkor qilmaydiganini toping.

1. 
   Barglarning qalin mumsimon kutikula bilan qoplanishi
   
2. 
   Barg og‘izchalarining tunda ochilib va kunduzi yopilishi C) Barglarning tangasimon, ignasimon yoki tikan shaklida bo‘lishi barg yuzasining kichrayishiga olib keladi D) Barg og‘izchalarining chuqur joylashuvi
   

15. Tik qiyaliklarda asosan…

1. 
   «xerox» «phyton»
   
2. 
   «scleros» «phyton»
   
3. 
   «mesos» «phyton»
   
4. 
   «aeg» «phyton»
   

16. sutka davomida yil fasllari bilan bog‘liq holda mavsumiy hamda geografik zonallik jihatdan o‘zgaruvchan omil (a) tirik organizmlar hayoti va tarqalishiga ta’sir ko‘rsatuvchi omil (b)
1) harorat, 2) namlik, 3) tuproq, 4) iqlim
A) a-2 b-1 B) a-2 b-1
C) a-1 b-4 D) a-1 b-3

17. 
    quriqlikdagi eng minimal va mahsimal harorat farqi (a) va suvdagi eng minimal va mahsimal harorat farqi A) a-15 b-30 B) a-10 b-35 C) a-20 b-30 D) a-15 b20
    

17. 
    qaysi lishayniklar sporalari qizibyotgan tuproqda uchraydi.
    

A) Batsidiya B) Parmeliya
C) Cladoniya D) Usneya
19. O’simlik va hayvonlar uchun umumiy adaptatsiyalarni toping.

1. 
   biokimyoviy, fiziologik, morfologik,
   
2. 
   biokimyoviy, fiziologik, morfologik, etologik
   
3. 
   genetik, fiziologik, morfologik,
   
4. 
   biokimyoviy, immunalagik, morfologik,
   

20. To’g’ri javoblar sonini toping. 1) Yuqori haroratda poykiloterm va gomoyoterm hayvonlarda tana yuzasidan suv bug‘lanishi hisobiga issiqlikning ajralishi kuchayadi, 2) Muhitning past haroratida hayvonlar poykiloterm va gomoyoterm organizmida ichki muhitini hosil qiluvchi suyuqliklar tarkibida suvning muzlashiga to‘sqinlik qiluvchi moddalar to‘planadi, 3) Dasht agamasi qizib yotgan qumdan o‘zini himoya qilish maqsadida butalarning shoxiga chiqib oladi, 4) sudralib yuruvchilar tanasi – tangachalar, qushlarning tanasi pat bilan qoplanganligi fiziologik moslanishga misol bo’ladi, 5) glikoproteinlar va glitsirinlar miqdori sovuq haroratda ko’payadi A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

21. vaqtinchalik va doimiy hashoratlar sinfini parazitlarini sonini aniqlang.
1) chivin, 2) to‘shak qandalasini 3) burga , 4) kana, 5) bit, 6) g‘o‘za gommozi
A) 4 B) 3 C) 5 D) 6
22. Amensalizmga hos bo’lgan javobni toping 1) bir populatsiya individlari boshqa populatsiya individlari uchun oziq vazifasini o‘taydi,
2) birgalikda yashaydigan organizmning biri ushbu munosabatdan foyda oladi, ikkinchisi hech qanday naf yoki zarar ko‘rmaydi, 3) bir turning faoliyati ikkinchi turga salbiy ta’sir ko‘rsatadi, 4) Asalarilar gulli o‘simliklardan o‘ziga oziq (chang, nektar) olish davomida o‘simliklarni changlantiradi, 5) Mog‘or zamburug‘lari tashqi muhitga antibiotiklar ishlab chiqarib, bakteriyalarning o‘sishini va ko‘payishini to‘xtatib qo‘yadi A) 1,5 B) 2,4 C) 3,5 D) 2,3
23. Hayvonlardagi suv tanqisligiga moslanishlar ko’rsatilmagan javobni toping. 1) termitlarni yerosti suvigacha yo’l ochishi; 2) gambuziya tuxumining suvda urug’lanishi; 3) tog’g’ozlari barmoqlarining orasida parda bo’lishi; 4) gekkonlarni kunduzi devor yorig’iga yashirinib yotishi; 5) dengiz masxarabozining o’simliklarga o’xshashligi; 6) kvaksha itbalig’ining rivojlanishi; 7) hasharotlarda nafas teshiklarining klapanlar bilan bekilishi; 8) tuya urkachida yog’ to’planishi; 9) manta tanasining suyri shaklda bo’lishi.
A) 1, 4, 9 B) 2, 4, 5, 8
C) 2, 3, 5, 9 D) 1, 7, 8
24. O’simliklardagi suv tanqisligiga moslanishlar noto’g’ri berilgan javobni toping. 1) machin mevasining suv yuqtirmaydigan qobiqqa ega bo’lishi; 2) alp o’simliklarida bargning so’liganligi; 3) qorabaroqning sho’rlangan tuproqda o’sishi; 4) sershox qirqbo’g’im sporofilining boshoqda halqa hosil qiiib joylashganligi; 5) plaunlarda suvni ko’p yo’qotganda ham hayot faoliyatini saqlanishi; 6) otquloqda barg sathining
katta bo’lishi; 7) zuhrasoch anteridiysida ko’p xivchinli spermatozoidni yetilishi; 8) sigirquyruqda bargning qalin tuklar bilan qoplanganligi; 9) yaltirboshda vegetatsiya davrining qisqa bo’lishi.
A) 2, 5, 8, 9 В) 1, 3, 8, 9
С) 1, 4, 6, 7 D) 2, 3, 5, 6
25. Quyida berilgan moslanishlarning qaysilari suv bug’lanish kamaytiruvchi omil hisoblanadi? 1) transpiratsiyaning va ter ajralishining kamayishi; 2) keng yuzali ildiz sistemasining mavjudligi; 3) nafas teshiklarning klapanlar bilan bekilishi; 4) barglarning so’liganligi; 5) pillaga o’ralib uyquga ketish; 6) barglarning tikanga aylanishi; 7) barg yuzasining kengayishi.
A) 2, 3, 5, 6 В) 1, 4, 5, 7
С) 1, 3, 4, 6 D) 1, 2, 5, 7
26. (+ +) hos javobni toping.

1. 
   har ikki populatsiya uchun o‘zaro manfaatli va faqat majburiy munosabat turi
   
2. 
   gorchak baliq ikki pallali molluskaning mantiya bo‘shlig‘iga tuxum qo‘yishi
   
3. 
   O‘zaro foydali munosabat – birgalikda majburiy yashash har ikkala organizmga ham foyda keltiradi
   
4. 
   ikki populatsiya uchun o‘zaro manfaatli majburiy va majburiy bo’lmagan munosabat turi
   

27. Kommensalizm uchun hos bo’lgan javobni toping 1) birgalikda yashaydigan organizmning biri ushbu munosabatdan foyda oladi, ikkinchisi hech qanday naf yoki zarar ko‘rmaydi, 2) birgalikda yashaydigan organizmlarning har ikkisi ushbu munosabatdan zarar ko‘radi, 3) sinoykiya misol bo’ladi, 4) bir hududda ko‘plab turlarning yashashiga imkon beradi, 5) Bir tur boshqa turning oziq qoldiqlari bilan oziqlanishi misol bo’ladi
A) faqat 2 noto’g’ri B) 3,5 C) 1,4,5 D) 3,4
28. To’g’ri javobni toping.

1. 
   Yopishqoq baliq esa maxsus so‘rg‘ichlari bilan akulalar terisiga yopishib olishi (0-)
   
2. 
   erkak sutemizuvchilar ko‘payish davrida oila qurish imkoniyati uchun bir-biri bilan olishishi sinekologiya o’rganadi
   
3. 
   Tur ichida raqobatni rus biologi G. F. Gauze (1932) tomonidan yaxshi o‘rganilgan
   
4. 
   yorug‘sevar o‘t o‘simliklar baland daraxtlar soyasida o‘sganda yorug‘lik yetishmasligi tufayli rivojlanishdan orqada qoladi (0-)
   

29.quidagi rasmga hos javobni
toping qiyalik ekspozitsiyasi
A) bu qiyalik janubiy yarimsharda joylashmagan B) harorat pasaygan sari nurlanish ortib boradi C) bosim ortgan sari harorat ortadi
D) barvhasi to’g’ri
30. Dengiz sathidan 3000m (a) 2300m(b) va 1800m (c) balandlikda harorat to’g’ri berilgan javobni toping.

1. 
   a-8 b-16 c-27,5
   
2. 
   
   
3. 
   a-6 b-19 c-26,5 a-9 b-18 c-25,5
   
4. 
   a-5 b-6 b-26
   

31. Barg og‘izchalarining tunda ochilib va kunduzi yopilishi
quyidagi qaysi o’simliklar uchun hos A) kaktus, sutlama B) shuvoq, agava
C) saksovul, shuvoq D) molodilo,yantoq
32. Hasharotlarga hos muhit moslanishini toping. 1) Terlash kamayishi, 2) gomoyaterm, 3) Ayirish mahsulotlarining maksimal darajada suvsizlanishi 4) Yerosti suvlariga yo‘l ochish, 5) kunning salqin vaqtlarida isinish uchun tana holatini o‘zgartirib quyoshga tutadilar, 6) migratsiya, 7) glikoproteinlar toplanadi, A) 4,5,6 B) 6,2,5 C) 1,3,4 D) 3,6,7
33.Efemeriodlarga hos to’g’ri javobni toping.

1. 
   efemeroidlarning yer ustki qismi bir yillik
   
2. 
   Suv yo‘qotishga fiziologik chidamlilik hos
   
3. 
   shakli o’zgargan novdaga ega
   
4. 
   A va C
   

34. suv tanqisligida tungi hayot tarziga o‘tish kuzatiladigan hayvonlar turkumini toping A) Kemiruvchilar,yirtqichlar

2. 
   Hashorotho’r,primat
   
3. 
   kemiruvchilar,oz tishlilar
   
4. 
   tj yo’q
   

35. quidagi to’g’ri javobni toping.

1. 
   qisqa hayot sikliga ega o’simliklar efemer va efemeriodlar hisoblanadi
   
2. 
   Boychechak efemer o’simlik hisoblanadi
   
3. 
   lishayniklar faqat haddan tashqari sovuqda anabioz
   

holatga o’tadi

4. 
   A,B
   

36. O’simliklarning fiziologik moslanishi noto’g’i berilgan javobni toping.
1 ) qisqa hayot sikliga ega bo’lishi, 2) barglarning tikanlarga aylanganligi, 3) mum bilan qoplanganligi, 4) transpiratsiya, 5) ayrim moddalarning (organik kislota, tuz) konsentratsiyasi ortishi, 6) termoregulatsiya, 7) uzoq muddat anabioz holatiga o‘tishi
A) 1,2,3 B) 1,4,7 C) 2,4,3 D) 5,4,2
37. O’simliklarning fiziologik moslanishi to’g’i berilgan javobni toping.
1 ) qisqa hayot sikliga ega bo’lishi, 2) barglarning tikanlarga aylanganligi, 3) mum bilan qoplanganligi, 4) transpiratsiya, 5) ayrim moddalarning (organik kislota, tuz) konsentratsiyasi ortishi, 6) termoregulatsiya, 7) uzoq muddat anabioz holatiga o‘tishi
A) 1,2,3 B) 1,4,7 C) 2,4,3 D) 5,4,2
38. O’simliklarning suvsizlikka morfologik moslanishi to’g’ri ko’rsatilhan javobni toping.
1) barglarning buralgan bo‘lishi-shovul, 2) barglarning qirqilgan bo‘lishi –palma, 3) mayda qipiqsimon shaklda bo‘lishi-archa, 4) qisqa hayot sikliga ega bo’lishi, 5) o‘t o‘simliklar yostiqsimon shaklda adir o‘simliklari, 6) bo‘yi past bo‘lishi-qarag’ay, 7) Babbbnglarning rangi,
A) 3,7,2 B) 5,6,7 C) 1,7,2 D) 4,5,6
39. Paykolaterm (a) va gomayaterm (b) hos bo’lgan javoblarni toping.
1) Ular tana haroratini doimiy holatda saqlay olmaydi, 2) yunoncha o’xshash degan ma’noni bildiradi, 3) lotincha «poykilos» – o‘zgaruvchan, 4) ayrimlarining hayot faoliyati 0 dan +2 da kechadi, 5) tana haroratini tashqi muhit haroratiga bog‘liq bo‘lmagan organizmlar, 6) harorat oshsa o‘sish, rivojlanishi ortadi

1. 
   a-1,4,3 b-2,4,5
   
2. 
   a-6,4 b-2,4
   
3. 
   a-2,5 b-1,6
   
4. 
   a-1,5 b-4,2,6
   

40. Paykolaterm organizmlarga hos bo’lgan javoblarni toping.
1) dafragmali, 2) tangachalilar misol bo’ladi, 3) kunduzgi yirtqichlar misol bo’ladi, 4) mangust kiradi, 5) harorat oshsa o‘sish, rivojlanishi ortadi, 6) Haroratning pasayishi organizmlarda moddalar almashinuvining sustlashadi, 7) lotincha «poykilos» – o‘zgaruvchan, 8) ayrimlarining hayot
faoliyati 0 dan +2 da kechadi, A) 8,6,2 B) 2,4,8 C) 1,2,4 D) 7,6,2
41. Haroratga etologik moslanishlar to’g’ri ko’rsatilgan javobni toping.
1) faqat bir dunyo vakillari uchun hos, 2) migratsiya qilishi, 3) sutemizuvchilarning tanasi qalin jun bilan qoplanganligi misol bo‘ladi, 4) Tana harorati doimiyligini saqlashda teri osti yog‘ qatlami misol bo’ladi, 5) fe’l-atvor, xattiharakatlar bilan bog‘liq moslanishlar, 6) qishda uyquga ketishi 7) Cho‘l agamasi qizib yotgan qumdan o‘zini himoya qilish maqsadida butalarning shoxiga chiqib olishi misol
bo’ladi
A) 3,4,6 B) 5,7,4 C) 1,2,4 D) 1,7,2
42. yil davomida migratsiyani amalga oshiradigan hayvonlar sinfi uchun umumiy yashash muhiti
A) suv B) tuproq D) havo C) umumiylik yo’q
43. Kserafitlar uchun hos bo’lgan javobni toping. 1) uzoq vaqt namlik yetishmasligiga chidamli o‘simliklar, 2) suvni zaxiralash kabi moslanishlar mavjud, 3) namlik kamaygan holda tez so‘lib qoladi, 4) transpiratsiya kuchli bo‘ladi, 5) baland tog‘ o‘simliklari kiradi, 6) suv so‘rilishining kuchayishi, 7) boshqa ekologik guruhlariga nisbatan keng tarqalgan, 8) qisqa muddat namlik yetishmovchiligiga chiday oladi
A ) 2,3,8 B) 4,1,5 C) 6,1,5 D) B,C
44. Mezofitlar uchun hos bo’lgan javobni toping.
1) uzoq vaqt namlik yetishmasligiga chidamli o‘simliklar, 2) suvni zaxiralash kabi moslanishlar mavjud, 3) mo‘tadil zonadagi deyarli barcha madaniy o‘simliklar, 4) transpiratsiya kuchli bo‘ladi, 5) baland tog‘ o‘simliklari kiradi, 6) suv so‘rilishining kuchayishi, 7) boshqa ekologik guruhlariga nisbatan keng tarqalgan, 8) qisqa muddat namlik yetishmovchiligiga chiday oladi, 9) O‘simlik tanasidagi
namlik miqdoriga qarab og‘izchalar ochilishi yoki yopilishi
mumkin
A) 2,3,8 B) 4,1,5 C) 6,1,5 D) 9,8,3
45. O’simliklarning haroratga morfologik moslanishi noto’g’ri ko’rsatilhan javobni toping.
1) barglarning buralgan bo‘lishi-shovul, 2) barglarning qirqilgan bo‘lishi –palma, 3) mayda qipiqsimon shaklda bo‘lishi-archa, 4) qisqa hayot sikliga ega bo’lishi, 5) o‘t o‘simliklar yostiqsimon shaklda adir o‘simliklari, 6) bo‘yi past bo‘lishi-qarag’ay, 7) Barglarning rangi, A) 3,7,2 B) 5,6,7 C) 1,6,5 D) 4,5,6
46. Sukkulentlarga hos bo’lgan javobni toping. 1) Fotosintez jarayoni yashil poyalarda amalga oshadi, 2) suvni zaxirada saqlovchi to‘qimalar mavjud, 3) sitoplazmasi yuqori yopishqoqlikka ega, 4) barg og‘izchalari kam va kunduzi yopiq bo‘ladi, 5) sutlamalar misol bo’ladi, 6) saksovul misol bo’ladi, 7) barg og‘izchalarining chuqur joylashgan, 8) poyasida suvni zaxirada saqlovchi to‘qimalar mavjud
A) 1,4,2 B) 3,6,7 C) 3,6,4 D) 2,8,7
47. Sukkulentlarga hos bo’lgan javobni toping. 1) Fotosintez jarayoni yashil poyalarda amalga oshadi, 2) suvni zaxirada saqlovchi to‘qimalar mavjud, 3) sitoplazmasi yuqori yopishqoqlikka ega, 4) barg og‘izchalari kam va kunduzi yopiq bo‘ladi, 5) sutlamalar misol bo’ladi, 6) saksovul misol bo’ladi, 7) barg og‘izchalarining chuqur joylashgan, 8) poyasida suvni zaxirada saqlovchi to‘qimalar mavjud
A) 1,4,2 B) 3,6,7 C) 3,6,4 D) 2,8,7
48. Sklerofitlarga hos bo’lgan javobni toping. 1) Fotosintez jarayoni yashil poyalarda amalga oshadi, 2) suvni zaxirada saqlovchi to‘qimalar mavjud, 3) sitoplazmasi yuqori yopishqoqlikka ega, 4) barg og‘izchalari kam va kunduzi yopiq bo‘ladi, 5) sutlamalar misol bo’ladi, 6) saksovul misol bo’ladi, 7) barg og‘izchalarining chuqur joylashgan, 8) poyasida suvni zaxirada saqlovchi to‘qimalar mavjud
A) 1,4,2 B) 3,6,7 C) 3,6,4 D) 2,8,7
49. Gigrofitlarga hos bo’lgan javobni toping.
1) sholi, shakarqamish misol bo’ladi, 2) poyalarida aerenximiya mavjud, 3) ildiz tizimi kuchsiz, ildiz tukchalari rivojlanmagan, 4) boshqa ekologik guruhlariga nisbatan keng tarqalgan, 5) og‘izchalar doim ochiq bo‘ladi, 6) transpiratsiya kuchli bo‘ladi
A) 1,2,3,4 B) barcha javoblar to’g’ri
C) faqat 4 hato D) 5,6,2
50. Noto’g’ri javobni toping.
A) O’txo’r hayvonlarning oziq aloqalari «yirtqich – o‘lja» munosabatiga juda o‘xshash B) kana va bit doimiy parazitlar hisoblanadi C) Amensalizm-bu munosabatda bir turning faoliyati ikkinchi turga salbiy ta’sir ko‘rsatadi
D) papulyatsiyalar aro raqobat rus biologi G. F. Gauze
(1932) tomonidan yaxshi o‘rganilgan
51. Protokooperatsiyaga hos javoblarni top. 1) gorchak baliq ikki pallali molluskaning mantiya bo‘shlig‘iga tuxum qo‘yishi, 2) birgalikda yashaydigan organizmning biri ushbu munosabatdan foyda oladi, 3) tasqara esa sherning ovqat qoldiqlari bilan oziqlanadi, 4) (++), 5) Xivchinlilar va termitlar munosabati, 6) (+0), 7) yopishqoq baliqning orqa suzgichi so‘rg‘ichlarga aylangan bo‘lib, baliq ular yordamida akula tanasiga yopishib oladi, 8) aktiniya «zohid» , 9) asalarilarni o’simlilarni changlatishi
A) 8,4,9 B) 2,3,6 C) 1,2,3 D) 4,9,5
52. Kammensalizmga hos javobni toping. 1) gorchak baliq ikki pallali molluskaning mantiya bo‘shlig‘iga tuxum qo‘yishi, 2) birgalikda yashaydigan organizmning biri ushbu munosabatdan foyda oladi, 3) tasqara esa sherning ovqat qoldiqlari bilan oziqlanadi, 4) (++), 5) Xivchinlilar va termitlar munosabati, 6) (+0), 7) yopishqoq baliqning orqa suzgichi so‘rg‘ichlarga aylangan bo‘lib, baliq ular yordamida akula tanasiga yopishib oladi, 8) aktiniya «zohid» , 9) asalarilarni o’simlilarni changlatishi
A) 8,4,9 B) 2,3,6 C) 1,3,6 D) 4,9,5
53. Olabug’a uchun hos bo’lgan javobni toping. 1) paykoloterm, 2) nerv sistemasiga, 3) Lamark fikricha tashqi muhit ta’sirida bevosita o’zgaradi, 4) (+-) munasabatga ega, 5) Devon davrida kelib chiqqan, 6) ikki pallali molluskaning mantiya bo‘shlig‘iga tuxum qo‘yadi,
A) 2,4,5 B) 1,3 C) 6,4,2 D) 1,24
54. Kannibalizmga hos bo’lgan javobni toping.
1) har hil turlar orasida kuzatiladi, 2) (- -) munosabat shakli, 3) bir tur doirasida kuzatiladi,
4) balxash olabug‘a balig‘I o’z tuxumlarini yeb qo’yishi, 5) qoraqurtning urg‘ochilari urug‘langandan so‘ng erkaklarini yeb qo‘yishi, 6) (+ -) o’zaro munosabat shakli
A) 3,4,5 B) 3,5,6 C) 4,5,6 D) 2,3,5

55. 
    gorchak uchun hos bo’lgan javobni toping.
    

1)

55. 
    
    

1. 
   Suv yo‘qotishga fiziologik chidamlilikka hos bo’lgan javobni toping. Noqulay davrni ildizpoya va tuganak, piyozbosh ko‘rinishida o‘tkazish
   
2. 
   Tana massasining ancha qismini yo‘qotish va suv mavjudligida uni tez tiklash
   
3. 
   Ayirish mahsulotlarining maksimal darajada suvsizlanishi
   
4. 
   Suv tanqis davrni uyqu holatida o‘tkazish
   

57. Barg og‘izchalarining tunda ochilib va kunduzi yopilishi kuzatiladigan o’simliklarga hos javobni toping.

1. 
   Ular suvni zaxirada saqlab turolmaydi
   
2. 
   ildizi yerga chuqur kirib boradi
   
3. 
   barg og‘izchalarining chuqur joylashuvi
   
4. 
   Barglardagi barg og‘izchalari kam
   

58. G. F. Gauze tomonidan o’tkazilgan tajribasi uchun hos javobni toping.
1) bir turga kiruvchi ikki hil infuzoriyada olib bordi, 2) birinchi tur raqobatbardosh tur, 3) ikkinchi tur kam raqobatbardosh tur, 4) bir hil oziq bilan oziqlanadigan ikki hil tur, 5) bir biriga bevosita ta’sir ko’rsatmaydi, 6) dastlab ikki turning soni avvaliga o‘sib boradi , 7) (- -) munosabat hisoblanadi
A) 1,2,3 B) 1,7,2 C) 4,5,6 D) 3,7,4
59. Noto’g’ri javobni toping.

1. 
   Agar birgalikda yashayotgan turlarning ekologik ehtiyojlari turlicha bo‘lsa, ular o‘rtasida raqobat kuzatilmaydi
   
2. 
   Zaburug’lar suv o’tlar ichida yashashi natijasida Lishayniklar kelib chiqadi
   
3. 
   Mutualizm aktiniya «zohid» qisqich- baqasini yirtqich baliqlardan himoya qiladi, u esa aktiniyalarning tarqalishini
   

ta’minlaydi

4. 
   B,C
   

60. Qaysi o‘simliklar va hayvonlar jamoalariga katta ta’sir ko‘rsatadi. A) balandlik

2. 
   qiyalikning tikligi
   
3. 
   qiyalikning ekspozitsiyasi
   
4. 
   relyefi
   

61. edafik omillarga hos javobni toping.
1) tuproq hosil bo’lishining geologik omillariga relyef, tog‘ jinslari misol bo’ladi 2) yer qobig’ining abiogen va biogen ta’sirida hosil bo’ladi, 3) V.V. Dokuchayev asos solgan, 4) tirik organizmlar hosil bo’lishidan avval tuproq bo’lmagan, 5) tuproqni yoshini aniqlash mumkin, 6) melioratsiyasi- rivojlanishi qonuniyatlarini o’rganadi, 7) insonning xo‘jalik faoliyati tuproq hosil qiluvchi omil hisoblamaydi, 8) Yashil o‘simliklar tuproqni yangi organik birikmalar bilan boyitib boradi
A) 2,4,5 B) 1,8,5 C) 2,6,3 D) 4,8,7
62. O’simliklardagi suv tanqisligiga moslanishlar to’g’ri berilgan javobni toping. 1) machin mevasining suv yuqtirmaydigan qobiqqa ega bo’lishi; 2) alp o’simliklarida bargning so’liganligi; 3) qorabaroqning sho’rlangan tuproqda o’sishi; 4) sershox qirqbo’g’im sporofilining boshoqda halqa hosil qilib joylashganligi; 5) plaunlarda suvni ko’p yo’qotganda ham hayot faoliyatini saqlanishi; 6) otquloqda barg sathining katta bo’lishi; 7) zuhrasoch anteridiysida ko’p xivchinli spermatozoidni yetilishi; 8) sigirquyruqda bargning qalin tuklar bilan qoplanganligi; 9) yaltirboshda vegetatsiya davrining qisqa bo’lishi.
A) 1, 3, 7, 9 B) 2, 3, 4, 6
С) 1, 4, 7, 8 D) 2, 5, 8, 9
63. To’g’ri javobni toping.
A) Barglardagi barg og‘izchalari kam va kunduzi yopiq bo‘ladigan o’simliklar ,,nasos’’ osimliklar hisoblanadi B) Biokimyoviy moslanishlar issiqlik ajralish darajasining o‘zgarishi bilan bog‘liq, organizmning markaziy nerv sistemasi tomonidan reflektor tarzda boshqariladi

3. 
   barg og‘izchalarining chuqur joylashuvi- ignabargli o’simliklar va sklerofitlarda
   
4. 
   Gigrofitlar boshqa ekologik guruhlariga nisbatan keng tarqalgan
   

64. suv va quruqlik muhitida yashaydigan hayvonlar uchrovchi umurtqalilar sinflarini toping A) Amfibiya,reptiliya,qushlar

2. 
   sutemizuvchi,reptiliya,amfibiya
   
3. 
   barcha umurtqalilar sinfida mavjud
   
4. 
   A,B
   

65. Hayvonlarda suv rejimiga bog‘liq holda moslanishning noto’g’risini toping
A) Morfologik moslanishlar hayvon organizmida suvni saqlashga qaratilgan moslanishlar hisoblanadi B) Qushlar, sutemizuvchilar suv ichadi, suvda hamda quruqlikda yashovchi hayvonlar esa terisi orqali shimadi

3. 
   Baqachanoqning chig‘anoqi suvni saqlashga qatatilgan bo‘ladi
   
4. 
   hayvonlar tomonidan suvni qidirib topishga
   

yo‘naltirilgan moslanish etiologic moslanish
66. Mutualizm uchun hos javoblarni toping.
1) majburiy munosabat turi, 2) o‘zaro manfaatli, 3) har doim ikki tomon uchun manfatli, 4) lishaynik misol boladi, 5) aktiniya «zohid» qisqichbaqasi misol bo’laolmaydi, 6) qalpoqchali zamburug‘lar va yuksak o‘simliklar misol bo’ladi, 7) Termitlar va bir hujayrali kipriklilar misol bo’ladi,
A) 1,2,3,4 B) barchasi to’g’ri
C) 4,3,5,6,7 D) 2,1,3,6,5,4
67. O’simlik+Zamburug’ munosabati uchun umumiy javobni toping.

1. 
   Zamburug’ uchun o’simlik yashash muhiti hisoblanadi
   
2. 
   uglevodni o’zlashtiradi
   
3. 
   
   
4. 
   suv va mineral tuzni o’zlashtiradi B va C
   

68. Zarar berish orqali hech qanday foyada olmaydigan munosabat turini aniqlang
1) yorug’sevar o’t va daraxt munosabati, 2) yopishqoq baliq aqula munosabati, 3) ikki infuzoriya o’zoro munosabati, 4) mog’or va bakteriya munosabati,
A) 1,2 B) 1,3,4 C) barchasi to’g’ri D) 1,4,2
69. saprofit bakteriyalar va o‘simliklar o‘rtasidagi munosabat to’g’ri ifodalangan javobni toping.

1. 
   Kammensalizmning bir turi
   
2. 
   Protokooperatsiyaninng bir turi
   
3. 
   Amensalizmning bir turi
   
4. 
   Neytraliz
   

70. sinoykiya uchun hos javobni toping.
1) (+ -) 2) hamsoyalikni bir turi, 3) o’zora kammensalizm munosabat, 4) (+ 0), 5) gorchak baliq ikki pallali molluska , 6) orxideya va yo‘sinlarni o’zoro munosabati misol bo’ladi, 7) Odamning yo‘g‘on ichagida yashovchi bakteriyalar misol bo’la olmaydi
A) 1,7,3 B) 3,7,5 C) 5,6,7 D) 2,4,6
71. (– –) shu belgiga hos bo’lgan husuiyatni toping.

1. 
   tur ichida va turlar aro bo’ladi
   
2. 
   kannibalizm misol bo’la oladi 3) Parazitizm kiradi 4) yirtqichlik misol bo’la olmaydi,
   

A) 1,2,3,4 B) 1,2,3 C) 1,2 D) 1
72. Termitlar haqida to’g’ri javobni toping.

1. 
   Termitlar ichagida karbogidrazalar uchramaydi
   
2. 
   hujayra qobig’li organiz bilan hujayra qobig’siz organizmning o’zaro simbioz munosabati C) infuzoriyalar uchun termit yashash muhiti hisoblanadi
   

D) Termitlar sodda hayvonsiz ochlikdan nobud bo‘ladi
73. Dukkakli o’simliklar + tuganak bakteriyalar uchun hos to’g’ri javobni toping.
1) ikkita avtatrof organizmni o’zoro munosabat turi 2) ikkita hujayra qobuqli organizmlarning o’zoro munosabati
3) tuganak bakteriyalar azotni amiakka fiksatsalaydi 4) o’zi uchun kerak aminokislatani o’zlari mustaqil sintezlay oladigan ikkita organizmning o’zoro munosabati
A) 1,2,3,4 B) 1,2,3 C) 1,2 D) 1
74. Epifit o’simliklarning kelib chuqish munosabati to’g’ri keltirilgan javobni toping 1) Tur ichidagi munosabat turi
2) Ayrim baliqlar meduzalarning paypaslagichlari orasiga
yashirinib olishi bilan bir 3) parazitizm natijasida vujudga kelgan
4) Simbioz natijasida vujudga kelgan organizmning yana bir simbioz ko’rinishi
A) 4,3,2,1 B) 2,3 C) 1,4 D) 2,4
75. Quyida berilgan moslanishlarning qaysilari suv bug’lanish kamaytiruvchi omil hisoblanadi? 1) transpiratsiyaning va ter ajralishining kamayishi; 2) keng yuzali ildiz sistemasining mavjudligi; 3) nafas teshiklarning klapanlar bilan bekilishi; 4) barglarning so’liganligi; 5) pillaga o’ralib uyquga ketish; 6) barglarning tikanga aylanishi; 7) barg yuzasining kengayishi.
A) 2, 3, 5, 6 В) 1, 4, 5, 7
С) 1, 3, 4, 6 D) 1, 2, 5, 7
76. Hayvonlardagi suv tanqisligiga moslanishlar ko’rsatilmagan javobni toping. 1) termitlarni yerosti suvigacha yo’l ochishi; 2) gambuziya tuxumining suvda urug’lanishi; 3) tog’g’ozlari barmoqlarining orasida parda
bo’lishi; 4) gekkonlarni kunduzi devor yorig’iga yashirinib yotishi; 5) dengiz masxarabozining o’simliklarga o’xshashligi; 6) kvaksha itbalig’ining rivojlanishi; 7) hasharotlarda nafas teshiklarining klapanlar bilan bekilishi; 8) tuya urkachida yog’ to’planishi; 9) manta tanasining suyri shaklda bo’lishi.
A) 1, 4, 9 B) 2, 4, 5, 8
C) 2, 3, 5, 9 D) 1, 7, 8
77. Noqulay sharoitlarda organizmlaming hayot faoliyatining juda sekinlashishi yoki to'xtash jarayoniga nima deyiladi?
A) antibioz B) anabioz
C) simbioz D) biogeosenoz
78. tabiatda muhim ahamiyatga ega bo‘lib, bir hududda ko‘plab turlarning yashashi va yashash muhitidan hamda resurslardan to‘liqroq foydalanishga imkon beradigan munosabat turlari to’g’ri ko’rsatilgan javobni toping. 1) tasqara sherning ovqat qoldiqlari bilan oziqlanishi, 2) yopishqoq baliqning so’rg’ichlari yordamida akula tanasiga yopishib oladi, 3) yirtquchlik munosabati, 4) kankurensiya,
5) kammensalizm, 6) amensalizm, 7) Odamning yo‘g‘on ichagida yashovchi bakteriyalar odamga ziyon yoki foyda yetkazmagan holda hazm bo‘lmagan ovqat qoldiqlari bilan oziqlanishi, 8) epifit o‘simliklar,
A) 1,2,5,7 B) 3,4,6 C) 8,4,3,2 D) 1,2,3,4,5,6,7
79. Transpiratsiya nima?

1. 
   o'simliklarda suvning shimilishi
   
2. 
   o'simliklarda shimilgan suvning o'zlashtirilishi
   
3. 
   o'simliklardan suv bug'lanishi
   
4. 
   organizmlarda suvning parchalanishi
   

80. Noto’g’ri javobni toping.

1. 
   lishayniklar tanasidagi suv miqdorining kamayishi natijasida uzoq muddat anabioz holatiga o‘tadi.
   
2. 
   Gomayaterm organizmlar kelib chiqqan era 175 mln yil davom etgan
   
3. 
   
   
4. 
   Tirik organizmlarning Yer shari bo‘ylab tarqalishida, ularning xulq-atvori, xatti- harakatlarining namoyon bo‘lishida edafik omil katta rol o‘ynaydi Dengizdagi minimal harorat +3 C
   

81. Tirik organizmlar hujayrasidagi suvga xos bo'lgan to'g’ri ma’lumotlarni aniqlang.
1) miqdori keng doirada о 'zgarib turadi; 2) hujayra harorati doimiyligini saqlashda ishtirok etmaydi; 3)tuproqning 25-35% ini tashkil qiladi; 4) fizik xususiyatlari qutblanishi bilan bog’liq; 5) oksidlanish reaksiyalardahosil bo’Iadi; 6) oksidlanish reaksiyalarda sarflanadi; 7) fotosintezda hosil bo'ladi va sarflanadi; 8) o'simliklaming meva va urug’larini tarqalishiga yordam beradi; 9) ayrim zambrug’lar uchraydi: 10) o'simlik hujayralaridagi ortiqcha qismi transpiratsiya yo'li bilan ajraladi