Pán: Ádebiyat Sáne

Úyge tapsırma beriw: (2 minut)
Úyge tapsırmaǵa B.Genjemuratovtıń “Shıǵısta oyanbaqta dáw uǵlan-Turan” qosıǵındaǵı
Ańız bar: “Aspandı kóterip turǵan,
Batısta Atlanttıń beli taladı”,....
degen qatarlarına ayırıqsha itibar bergen halda qosıqtı analizlep, dápterge jazıp keliw.
Awdarma.
KITOB
Bugun kitobim chiqdi. Har gal yangi kitobim chiqishi bilan birinchi nusxasini onamga atar edim. Har gal bir xil so‘z yozib berardim: «Birinchi o‘qituvchim - onamga!» Onam kitobni ko‘rishi bilan ko‘zlari quvonchdan porlab ketar, uzundan-uzoq duo qilar, peshonamdan o‘pib, yakkash bitta gapni takrorlar edi: - Sen mening suyangan tog‘imsan, o‘g‘lim... Keyin xuddi birov olib qoyadigandek, kitobni yostig‘ining tagiga yashirardi. Shunda men kitobim chiqqani uchun o‘zimdan ko‘proq onam quvonganini bilib turardim. Bir kuni mahallaning narigi chekkasida turadigan nonvoynikiga kirib qoldim. (Nima yumush bilan borganim esimda yo‘q.) Qarasam, yog‘och so‘rida kitobim yotibdi. Varaqlari titilgan, oftobda sarg‘ayib ketgan. Qiziqib qolimga oldim. O‘qisam, o‘zimning dastxatim: «Birinchi o‘qituvchim - onamga!» o‘shanda nima uchun bunday ahvolga tushganimni bilmayman. Xuddi birov meni masxara qilayotgandek bolib ketdi. Kelib onamga to‘ng‘illadim: - Kitobni yetti mahalla nariga tashlab keling, deb berganmidim sizga! Onam aybdor qiyofada ma’yas jilmaydi. - Mavlu hech qo’ymadi-da, bolam. «Bitta o‘qib beraman», dedi. - Mavludagacha yana mingta qo’ldan o’tgani ko'rinib turibdi, - dedim zarda bilan. - Maqtangansiz. - O‘zingni siqma, jon bolam. Hozir olib kelaman. Chindan ham, o‘sha kuni kitob qaytib keldi... Har gal kitobim chiqsa, onarn bir gapni aytardi: - Sen mening suyangan tog‘imsan, o‘glim... Bilmagan ekanman, men onamning emas, onam mening suyangan tog‘im ekan. Tog‘im to‘satdan qulab tushdi. Bugun yangi kitobim chiqdi. Birinchi nusxasini emas, bitta nusxasini emas, oltmish ming kitobning hammasini onamga bag‘ishladim. Lekin...

Kitap.
Búgin kitabım shıqtı.

Hárdayım kitabım shıǵıwı menen eń birinshisin anama baǵıshlar edim. Barqulla bir qıylı sóz jazıp beremen: “Birinshi ustazım-Anama!” Anam kitaptı kóriwi menen kózleri quwanıshtan jaynap keter, uzınnan-uzın duwalar qılar, mańlayımnan súyip, ádettegishe bir gápti tákirarlar edi:
-Sen meniń súyengen tawımsań, balam...
Keyin tap birew tartıp alatuǵınday, kitapti kópshiginiń astına jasırıp qoyadı. Sonda men kitabım shıqqanına anamnıń mennen de kóbirek quwanatuǵınlıǵın sezer edim.
Bir kúni kóshemizdiń arǵı mushındaǵı nan jabatuǵın úyge barıp qaldım. (Nege ekeni yadımda joq) Qarasam aǵashlar qasında kitabım jatır. Betleri tozǵan, quyashta sarǵayıp ketken. Qızıqsınıp qolıma aldım. Oqısam ózimniń qolım: “Birinshi ustazım-Anama!” Sol waqıtta tap meni birew masqaralap atırǵanday sezilip ketti. Úyge kelip anama “kitabımdı hárkimge beriń” dep berippedim-degendey biraz ashıwlandım. Anam ayıplı adamday mıyıq tartıp
–Mavlyu hesh qoymadı da balam. “Bir oqıp beremen”- dep edi.
–“Mavlyudaǵa shekem mıń adamnıń qolınan ótkeni kórinip tur”-dedim ashıwlanıp.
–Maqtanǵansız, aparıp.
-Ózińdi qıynay berme jan balam. Házir alıp kelemen.
Haqıyqattan da, sol kúni kitap úyge ákelindi.
Hár kitabım shıqqan sayın anam bir gápti tákirarlar edi:
-Sen meniń súyengen tawımsań, balam...
Bilmegen ekenmen, men anamnıń emes al, anam meniń súyener tawım eken. Tawım qulap tústı. Búgin jáne kitabım shıqtı. Biraq birinshisin emes, alpıs mıń kitaptıń barlıǵın anama arnadım. Lekin...