Preprint · January 2019 doi: 10. 13140/RG

 
TUPROQNI SAHIYLIK DARAJASINI IFODALOVCHI XARITANING 
MAZMUNI 
Ushbu xaritada tuproq ayirmalari "O‘zdavyerloyiha" instituti tomonidan 
tavsiya etilgan ranglarda bo‘yaladi va chegaralari aniq ko‘rsatiladi. Tuproq ayirmalari 
oddiy 1, 2...n tarzda raqamlanadi. 
Shartli belgilar qoidaga muvofiq beriladi. Bulardan tashqari har bir tuproq 
ayirmasining ichiga uning ball boniteti 40-50 va hokazolar ko‘rinishida yoziladi. 
Tavsiyalarga ko‘ra ball boniteti qizil siyoh bilan yoziladi va qizil bilan o‘rab 
qo‘yiladi. 
Xaritada unumdorlikni ko‘rsatuvchi sinflar yoziladi va quyidagicha bo‘yaladi. 
X - sinf - to‘q yashil. 
IX - sinf - yashil. 
VIII - sinf - to‘q sariq. 
VII - sinf - sariq. 
VI - sinf - sarg‘ish. 
V - sinf - och sariq. 
IV - sinf - to‘q binafsha. 
III - sinf - binafsha. 
II - sinf - to‘q bo‘z. 
I - sinf - bo‘z. 
Boshqacha ranglar ham tanlanishi mumkin. 
Eksplikatsiyada unumdorlik darajasini ko‘rsatuvchi tasnif natijalari yaxshi, 
o‘rta, juda yaxshi va boshqa ko‘rinishlarda yoziladi. Bu yozuvlar quyidagi jadvaldagi 
tasnifdan foydalanish asosida yoziladi.

---

43 
23-jadval. 
Tuproqlarni unumdorligi bo‘yicha tasniflash. 
Sinflar 
Bonitet 
ballari 
Tuproq ayirmalari 
raqamlari 
Maydoni, 
ga. 
Ind 
Nomlanish 
X 
Yuqori 
91-100 
IX Juda yaxshi 
81-90 
VIII Yaxshi 
71-80 
VII O‘rtachadan yuqori 
61-70 
VI O‘rtacha 
51-60 
V 
O‘rtachadan past 
41-50 
IV Yomonroq 
31-40 
III Yomon 
21-30 
II 
Juda yomon 
11-20 
I 
Qishloq 
xo‘jaligi 
i/ch 
uchun noloyiq 
>10 
Ushbu eksplikatsiyada har bir ayirma uchun yozilgan bonitet ballidan tashqari 
o‘rtacha, ya’ni xo‘jalik uchun keltirilib hisoblab chiqilgan o‘rtacha ball beriladi. 
Bu ko‘rsatkichlardan bevosita yer egasi yoki soliq xodimlari foydalanishi 
mumkin.