Savollar
|
Javob variantlari
|
A
|
B
|
C
|
D
|
1.
|
Alaliya qanday kasallik?
|
Aqliy holat saqlangan holda nutqning buzilishi
|
Tuig’ma aqliy zaiflik
|
Soqovlik
|
Z, s, r kabi undoshlarni ayta olmaslik
|
2
|
Alaliyaning mavjudligi necha yoshda ma’lum bo’ladi?
|
3 yoshda
|
5 yoshda
|
7 yoshda
|
Bu kasallik tug’ma bo’ladi
|
3.
|
Alaliya kasalligining necha turi mavjud?
|
3 ta: motorli, sensorli, aralash alaliya
|
2 ta: doimiy va o’zgaruvchan
|
2 ta: brok va verniki
|
3 ta: akustik, optik, agrafiya
|
4.
|
Alaliya kasalligini qanday davolash mumkin?
|
Lagapedik mashqlar yordamida
|
Dori- darmon yordamida
|
Nutqini o’stirish yordamida
|
Bu kasallikni davolab bo’lmaydi
|
5.
|
Alaliyaning simptomlarini toping
|
Tana harakatining buzilishi, faollikdan kamharakatlilikka o’tish
|
Umuman gapirolmay qolish
|
Xotiraning o’ta susayib ketishi
|
Eshitish qobiliyatining buzilishi
|
6.
|
Motorli alaliyaga berilgan to’g’ri ta’rifni toping
|
Nutq ifodalanadi ammo, tushunarsiz
|
Boshqalar nutqini tushunmaslik
|
Umuman gapirolmay qolish
|
Xotiraning o’ta susayib ketishi
|
7.
|
O’z yaqinining ismini eslayolmay g’ing’illab turish alaliyaning qaysi turida uchraydi?
|
Aralash alaliya
|
Motorli alaliya
|
Sensorli alaliya
|
Alaliyaning barcha turida uchraydi
|
8.
|
Alaliya kasalligi tibbiyotning qaysi tarmog’I bilan bog’liq?
|
Nevrologiya bilan bog’liq
|
Terapiya bilan bog’liq
|
Pedyatriya bilan bog’liq
|
Lor bilan bog’liq
|
9.
|
O’zgalar nutqini tushunmaslik alaliya kasalligining qaysi turida namoyon bo’ladi?
|
Sensorli alaliya
|
Aralash alaliya
|
Alaliyaning barcha turida uchraydi
|
Motorli alaliya
|
10.
|
Alaliyaning simptomlaridan bo’lgan harakatning buzilishiga qaysi qatorda misol keltirilgan?
|
Ignaga ip otkaza olmasli
|
Yurganda qalqib ketish
|
To’g’ri o’tira olmaslik
|
Oddiy qo’l harakatlarini ham esdan chiqarish
|
|
Pauza, mantiqiy urg’u, temp, tembr,chastota, ritmika va boshqa tashkiliy qismlar hamda mexanizmlarni o’zida mujassamlashtirgan, tilning barcha qoidalari, qonunlari, shartli belgilar sifatida xizmat qilishga asoslanuvchi nutq turi qanday nutq deyiladi?
|
Og’zaki nutq
|
Yozma nutq
|
Exologik nutq
|
Pantomimika
|
|
Pantomimika deb nimaga aytiladi
|
Yuz harakatlari, tana a‘zolari, qaddi-qomat yordami bilan fikrlarni uzatish, syujetli qoidali, ma‘noli, dramatik kechinmali noverbal nutq turi
|
Ayrim his-hayajonli shartli tovushlarda mujassamlashgan axborot uzatish va qabul qilish maqsadini amalga oshiruvchi, tabiiy to’siqlarga urilib qaytuvchi aloqa turi
|
Aniq shartli alomatlar orqali muayyan mantiqiy yuklamani o’zida aks ettiruvchi kommunikativ xususiyatli noverbal nutq turi
|
Muayyan axborotlarni tartibga keltirish, g’oyalarni yaratish, fikriy dasturni ishlab chiqishga mo’ljallangan, lekin latent davridagi ma‘lumotlar majmuasidan tuziluvchi nutq
|
|
Inson tana a‘zolari, imo-ishoralar, mimika, xullas hissiyot yordami bilan muomala o’rnatishga qaratilgan aloqa vositasi qanday nutq sanaladi?
|
Daktiologik nutq
|
Monologik nutq
|
Dialogik nutq
|
Polilogik nutq
|
|
Tilning barcha qoidalariga, qonuniyatlariga, mexanizmlariga asoslangan tarzda, muayyan shartli alomatlar (grafiklar) yordamida shakl, tuzilishi, ma‘no, mazmun va mohiyatni uzluksiz, tadrijiy ravishda axborotlarga aylantirib beruvchi nutq turi qanday nutq deyiladi
|
Yozma
|
Og’zaki
|
Pantomimika
|
Daktiologik
|
|
Yozma nutq o’z navbatida qanday tarkiblardan tashkil topadi?
|
a)monolgik (drama),
b)dialogik (badiiy asar janrlarida), v)ichki, g)lakonik(yig’iq, qatra),d)epik(yoyiq, yirik roman, qissa)
|
a)monolgik (drama),
b)dialogik (badiiy asar janrlarida), v)lakonik(yig’iq, qatra),
g)epik(yoyiq, yirik roman, qissa)
|
a)monolgik (drama),
b)dialogik (badiiy asar janrlarida), v)lakonik(yig’iq, qatra),
g)ichki
|
a)monolgik (drama),
b)ichki, v)lakonik(yig’iq, qatra),
g)epik(yoyiq, yirik roman, qissa
|
|
Verbal nutq turlarini shartli qanday turlarga ajratish mumkin:
|
1) og’zaki, 2) yozma, 3) monologik, 4) poliologik, 5) tashqi, 6)ichki, 7) ekspressiv, 8) impressiv, 9) lakonik (qatra, yig’iq), 10) epik (yoyiq), 11) affektiv (jahl holatidagi).
|
1) og’zaki, 2) yozma, 3) monologik, 4) poliologik, 5) tashqi, 6)ichki, 7) ekspressiv, 8) impressiv, 9) lakonik (qatra, yig’iq), 10) epik
|
1) og’zaki, 2) yozma, 3) monologik, 4) poliologik, 5) tashqi, 6) ekspressiv, 7) impressiv, 8) lakonik (qatra, yig’iq), 9) epik (yoyiq)
|
1) og’zaki, 2) yozma, 3) tashqi, 6)ichki, 4) ekspressiv, 5) impressiv, 6) lakonik (qatra, yig’iq), 7) epik (yoyiq), 8) affektiv (jahl holatidagi).
|
|
Noverbal nutq turlari qaysi qatorda to’liq berilgan?
|
1) tovushsiz: a) imo-ishora, b) mimika, v) pantomimika, g) daktiologik; 2) tovushli: a) exologik (aks sado), b) signifikatsiya(shartli belgilar, signallar, modellar).
|
1) tovushsiz: a) imo-ishora, b) mimika, v) pantomimika;
2) tovushli: a) exologik (aks sado), b) signifikatsiya(shartli belgilar, signallar, modellar).
|
1) tovushsiz: a) imo-ishora, b) mimika, v) daktiologik; 2) tovushli: a) exologik (aks sado), b) signifikatsiya(shartli belgilar, signallar, modellar).
|
1) tovushsiz: a) imo-ishora b) pantomimika, v) daktiologik;
2) tovushli: a) exologik (aks sado), b) signifikatsiya(shartli belgilar, signallar, modellar).
|
|
Yakka shaxsning ichki kechinmalarini til mexanizmlariga asoslangan holda aks ettiruvchi, uning o’ziga qaratilgan (egotsentrik), ta‘sirlanishini ifodalashga va axborot uzatishga mo’ljallangan nutq turi….
|
Monologik nutq
|
Dialogik nutq
|
Polilogik nutq
|
Daktiologik nutq
|
|
Aniq shartli alomatlar orqali muayyan mantiqiy yuklamani o’zida aks ettiruvchi kommunikativ xususiyatli noverbal nutq turi….
|
signifikatsiya deyiladi. (shartli belgilar, signallar, modellar).
|
exologik (aks sado)deyiladi
|
lakonik (qatra, yig’iq)deyiladi
|
poliologik deyiladi
|
|
Muayyan axborotlarni tartibga keltirish, g’oyalarni yaratish, fikriy dasturni ishlab chiqishga mo’ljallangan, lekin latent davridagi ma‘lumotlar majmuasidan tuziluvchi nutq turi qanday ataladi?
|
Ichki nutq
|
Tashqi nutq
|
Og’zaki nutq
|
Dialogik nutq
|
|
Afaziya hodisasi nima sababdan yuzaga keladi?
|
Miyaga qon quyilishi, biror mehanik shikast tufayli
|
Biror mehanik shikast tufayli,qattiq qo`rquv
|
Miya o‘simtasi, kuchli hayajon
|
Tug`ilishdagi jarohatlar
|
|
Afaziya so‘zining ma’nosi qanday?
|
Yunoncha nutqning yo‘qotilishi
|
Lotincha eshitishning yo‘qotilishi
|
Yunoncha aql-hushning yo‘qolishi
|
Inglizcha xotiraning yo`qolishi
|
|
Agar miyadagi nutqiy zonalarning hammasi shikastlansa qanday afaziya yuzaga keladi?
|
Motor afaziya
|
Total afaziya
|
Qisman afaziya
|
Akustik afaziya
|
|
Miyadagi Vernika zonasi deb qaysi markaz nazarda tutilgan?
|
Harakat markazi
|
Nutq markazi
|
Eshitish markazi
|
Ko`rish markazi
|
|
Agar miyadagi Broka zonasi shikastlansa qanday afaziya yuzaga keladi?
|
Motor afaziya
|
Total afaziya
|
Qisman afaziya
|
Akustik afaziya
|
|
Alaliya hodisasiga ko`proq nima sabab bo`ladi?
|
Ona qornida bola miyasi chap yarim sharining shikastlanishi, tug`ulish vaqtidagi bola miyasi chap yarim sharining shikastlanishi
|
Kuchli hayajon va qo`rquv
|
Miyaga qon quyilishi
|
Miya o‘simtasi, kuchli hayajon
|
|
Alaliyaning necha xil ko`rinishi bor?
|
2 xil
|
3xil
|
4xil
|
5xil
|
|
Eng og`ir nutqiy defekt hisoblangan alaliya turini aniqlang.
|
Sensor alaliya
|
Motor alaliya
|
Sensomotor alaliya
|
Akustik alaliya
|
|
Respodent kim?
|
So`zlovchi
|
Tinglovchi
|
O`zga
|
Begona
|
|
Assotsiativ eksperimentning qanday turlari bor?
|
Erkin, Yo`naltirilgan, Zanjirli
|
Ijodiy, Yo`naltirilgan, Zanjirli
|
Erkin, Yo`naltirilgan, Sistemali
|
Badiiy, Yo`naltirilgan, Zanjirli
|
|
Verbal nutq turkumini shartli ravishda qanday turlarga ajratish mumkin?
|
1,2,5,6
|
1, og’zaki
2. yozma
|
3. monologik
4. filologik
|
5. tashqi
6. ichki
|
|
Muayyan axborotlarni tartibga keltirish, goyalarni yaratish, fikriy dasturni ishlab chiqarishga mo’ljallangan, lekin latent davridagi ma’lumotlar majmuasidan tuziluvchi nutq turi …deyiladi
|
Ichki nutq
|
Tashqi nutq
|
Og’zaki nutq
|
Yozma nutq
|
|
Impressive nutqning norasoligi, unda so’zlarning ma’nosi va tovush ifodasi o’rtasida uzilish kuzatladi. Gap nima haqida ketmoqda?
|
Sensor alaliya
|
Total afaziya
|
Qisman afaziya
|
Motor alaliya
|
|
Sensor va motor alaliyaning kombinatsiyasidan vujudga kelgan bo’lib, unda turli darajada eshitish va dvigatel buzilishlari mavjud bolib, eng og’ir nutqiy nuqson hisoblanadi
|
Sensomotor alaliya
|
Motor alaliya
|
Sensor alaliya
|
Ko`rish markazi
|
|
Nutqiy buzilishlar etiologiyasida bosh miya jarohatlanishining o’z o’rni borligi eramizdan avvalgi 400 ming yil avval kim aytib o’tgan?
|
Gippokrat
|
Vernike
|
Kolmayer
|
Dyuran
|
|
Alaliya hodisasiga ko`proq nima sabab bo`ladi?
|
Ona qornida bola miyasi chap yarim sharining shikastlanishi, tug`ulish vaqtidagi bola miyasi chap yarim sharining shikastlanishi
|
Kuchli hayajon va qo`rquv
|
Miyaga qon quyilishi
|
Miya o‘simtasi, kuchli hayajon
|
|
Umumiy kommunikatsiya jarayonida tanlab olingan va mustahkamlangan til sistemasining turg’un an’anaviy relizatsiyalari majmuyi bu −
|
Lisoniy me’yor
|
Nutqiy me’yor
|
Nutq patologiyasi
|
Sensor sistema
|
|
Bola 10-12 yoshlarga kelib 2-3 yoshli bolalardek gapirish, ya’ni Grammatik jihatdan tugallanmagan holatda bo’lishi qanday kasallik oqibatida ro’y beradi?
|
Alaliya
|
O’tkir nevrit
|
Afaziya
|
Patologiya
|
|
Madaniy jamiyat tomonidan ongli ravishda qayd qilingan barqaror va birlashtirilgan lisoniy vositalar va ularni qo’llash qoidalarining majmuyi −
|
Nutqiy meyor
|
Lisoniy me’yor
|
Nutq patologiyasi
|
Sensor sistema
|
|
Assotsiativ eksperimentning qanday turlari bor?
|
Erkin, Yo`naltirilgan, Zanjirli
|
Ijodiy, Yo`naltirilgan, Zanjirli
|
Erkin, Yo`naltirilgan, Sistemali
|
Badiiy, Yo`naltirilgan, Zanjirli
|
|
Bosh miyaning shikastlanishi natijasida nutqni to’liq yoki qisman yo’qolishi fanda nima deb nomlanadi?
|
Afaziya
|
Alaliya
|
Optik-mnestik afaziya
|
Semantik afaziya
|
|
Afaziyaning nechta ko’rinishi mavjud?
|
4
|
3
|
2
|
5
|
|
“Inson miyasidagi Broka markazi shikastlanishi natijasida yuzaga keladi. Afaziyaning bu turida afaziyaga chalinganlar nutqni tushuna oladi, lekin gapirmoqchi bo’lganda so’zlarni topa olmasligi sababli gapira olmaydi” Afaziyaning qaysi turi haqida gap ketyapti?
|
Motor afaziya
|
Sensor afaziya
|
Semantik afaziya
|
Optik-mnestik afaziya
|
|
1861-yilda Polem Broka chap peshonaning pastki orqa uchdan bir qismi buramalarida “so’zlar obrazini harakatlantiruvchi markaz” deb ataluvchi Broka markazini topdi va birinchilardan bo’lib afaziyaning qaysi turining holatini ta’riflab berdi.
|
Motor afaziya
|
Sensor afaziya
|
Semantik afaziya
|
Optik-mnestik afaziya
|
|
Afaziyaning qaysi turida fonematik eshitish qobiliyatining buzilishi, so’zlarning tovush tarkibining ajratilishi yotadi. U miya chap yarim sharining chakka buramasining orqa uchdan bir qismining shikastlanishi natijasida yuzaga keladi?
|
Sensor afaziya
|
Motor afaziya
|
Optik-mnestik afaziya
|
Semantik afaziya
|
|
Ko’rib eslab qolish xotirasining buzilishi, so’zlar obrazini ko’rishning susayishi, predmetlar va ularni nomlanishini, harakatlarni nomlanishini osonligini saqlangan holda, qiyinchiliklarni yuzaga kelishi, miya chap yarim shari chakka qismining orqa ostki qismining shikastlanishida afaziyaning qaysi turi yuzaga keladi?
|
Optik-mnestik afaziya
|
Motor afaziya
|
Sensor afaziya
|
Amnestik afaziya
|
|
Zamonaviy insonning nutq tizimlari necha guruhga bo‘linadi?
|
2 guruhga
|
3 guruhga
|
4 guruhga
|
5 guruhga
|
|
3 yoshgacha nutqida nuqsoni bor yoki umuman gapira olmayotgan bolalar kimning oldiga olib borilishi kerak?
|
Logoped
|
Stomatolog
|
Surdopedagog
|
Psixiatr
|
|
Inson tana a‘zolari, imo-ishoralar, mimika, xullas hissiyot yordami bilan muomala o’rnatishga qaratilgan aloqa vositasi (barmoq nutqi deb ham atashadi) qanday nutq?
|
Daktiogik nutq
|
Fizionimiya
|
Noverbal nutq
|
Lakonik nutq
|
|
Transformatsiya metodi dastlab deskriptiv lingvistika nazariyotchilaridan biri hisoblangan qaysi tadqiqotchi tomonidan tavsiya etilgan?
|
Z.S.Xerris
|
L.S.Barxudarov
|
N.Xomskiy
|
L.Blumfild
|
|
Psixolingvistika atamasi dastlab kim tomonidan qo‘llangan?
|
N.Pronko
|
G.Shteyntal
|
Ch.Osgud
|
F.de Sossyur
|
|
Turli etnik guruhlar vakillarining psixologik turlarini o'rganadigan fan qanday nomlanadi?
|
Etnopsixolingvistika
|
Sotsiolingvistika
|
Neyrolingvistika
|
Lingvogeografiya
|
|
Kimning fikricha, “Psixolingvistika” so‘zlovchi niyatining muayyan madaniyat kodida (tilida) qabul qilingan signalga aylanishi va bu signallar tinglovchining interpretatsiyasida qaytadan namoyon bo‘lishi jarayonlarini o‘rganadi?
|
Ch.Osgud
|
A.A.Leontev
|
A.A.Zalevskaya
|
L.V.Saxarniy
|
|
Nutqning me’yordan chetga chiqish jarayoni qanday termin bilan nomlanadi?
|
Nutq patologiyasi
|
Alaliya
|
Fenomen
|
Afaziya
|
|
“Neyrolingvistikaning asosiy muammolari” kitobining muallifi kim?
|
A.R.Luriya
|
S.Usmonov
|
F.Boas
|
V. I. Postovalova
|
|
Afaziya haqida berilgan noto‘g‘ri hukmni toping
|
Chap qo‘lda ish qiladiganlar, yozadiganlarda (95 %) nutqiy zonalar o‘ng yarim sharda joylashgani uchun afaziologiya asosan o‘ng yarim sharning tadqiqi bilan shug‘ullanadi
|
Miya qismlarining shikastlanishi natijasida nutqning buzilishi
|
Afaziyaning asosli tadqiqotlari XIX asrda Yevropada amalga oshirilgan
|
Afaziyaning eng tez-tez uchraydigan alomatlaridan biri so‘zni eslab qolishning qiyinligidir
|
|
Zamonaviy insonning nutq tizimlari necha guruhga bo‘linadi?
|
2 guruhga
|
3 guruhga
|
4 guruhga
|
5 guruhga
|
|
3 yoshgacha nutqida nuqsoni bor yoki umuman gapira olmayotgan bolalar kimning oldiga olib borilishi kerak?
|
Logoped
|
Stomatolog
|
Surdopedagog
|
Psixiatr
|
|
Inson tana a‘zolari, imo-ishoralar, mimika, xullas hissiyot yordami bilan muomala o’rnatishga qaratilgan aloqa vositasi (barmoq nutqi deb ham atashadi) qanday nutq?
|
Daktiogik nutq
|
Fizionimiya
|
Noverbal nutq
|
Lakonik nutq
|
|
Transformatsiya metodi dastlab deskriptiv lingvistika nazariyotchilaridan biri hisoblangan qaysi tadqiqotchi tomonidan tavsiya etilgan?
|
Z.S.Xerris
|
L.S.Barxudarov
|
N.Xomskiy
|
L.Blumfild
|
|
Ikki tilni yoki muayyan adabiy til va uning dialektini mukammal bilish qobiliyati nima deyiladi?
|
Bilingvizm
|
Monolingvizm
|
Oriyentirlash
|
Diskurs
|
|
Turli tilli ijtimoiy muhit ta’sirida shakllangan bilingvizm qanday bilingvizm?
|
Tabiiy
|
Sun’iy
|
Reproduktiv
|
Produktiv
|
|
V.A.Avrorin bilingvizmni qanday ko`rinishlarini ajratgan?
|
Reseptiv
Reproduktiv
Produktiv
|
Tabiiy
Sun’iy
|
Oriyentirlash
Diskurs
|
Reproduktiv
Produktiv
|
|
V.A.Avrorin blingvizmning reseptiv ko`rinishini qanday ta’riflaydi?
|
Axborot o`zbek tilida bayon qilinadi, tinglovchi axborotni to`liq qabul qiladi. Axborotning javobi esa rus, tojik tilida qaytariladi
|
Axborot o`zbek tilida ifodalanadi, tinglovchi bayon qilingan axborotni o`zbek tili modeli asosida qabul qilib tafakkurda unga ikkinchi bir tilni modelini tanlaydi. Nutqiy jarayon esa sof o`zbekcha model bilan amalga oshiriladi.
|
O`zaro kommunikativ munosabatga kirishish uchun so`zlovchi va tinglovchi ongida har ikki tilga xos model qurish imkoniyatlari yuqori darajada bo`ladi. Suhbatdoshlardan birining o`zi har ikki tilda axborot ifodalalash imkoniyatiga ega bo`ladi
|
Axborot o`zbek tilida ifodalanadi,
Nutqiy jarayon esa sof o`zbekcha model bilan amalga oshiriladi.
|
|
V.A.Avrorin blingvizmning reproduktiv ko`rinishini qanday ta’riflaydi ?
|
Axborot o`zbek tilida ifodalanadi, tinglovchi bayon qilingan axborotni o`zbek tili modeli asosida qabul qilib tafakkurda unga ikkinchi bir tilni modelini tanlaydi. Nutqiy jarayon esa sof o`zbekcha model bilan amalga oshiriladi.
|
Axborot o`zbek tilida bayon qilinadi,tinglov
chi axborotni to`liq qabul qiladi. Axborotning javobi esa rus, tojik tilida qaytariladi
|
Suhbatdoshlardan birining o`zi har ikki tilda axborot ifodalalash imkoniyatiga ega bo`ladi
|
O`zaro kommunikativ munosabatga kirishish uchun so`zlovchi va tinglovchi ongida har ikki tilga xos model qurish imkoniyatlari yuqori darajada bo`ladi.
|
|
V.A.Avrorin blingvizmning produktiv ko`rinishini qanday ta’riflaydi ?
|
O`zaro kommunikativ munosabatga kirishish uchun so`zlovchi va tinglovchi ongida har ikki tilga xos model qurish imkoniyatlari yuqori darajada bo`ladi. Suhbatdoshlardan birining o`zi har ikki tilda axborot ifodalalash imkoniyatiga ega bo`ladi
|
Axborot o`zbek tilida bayon qilinadi,tinglovchi axborotni to`liq qabul qiladi. Axborotning javobi esa rus, tojik tilida qaytariladi
|
Axborot o`zbek tilida ifodalanadi,
Nutqiy jarayon esa sof o`zbekcha model bilan amalga oshiriladi
|
Axborot o`zbek tilida bayon qilinadi. Nutqiy jarayon esa ingliz tilida amalga oshiriladi.
|
|
Blingvizmni reseptiv, reproduktiv, produktiv kabi ko`rinishlariga ajratgan olim?
|
V.A.Avrorin
|
Leonard
Blumfild
|
Fransua Grojen
|
D.Xamers
|
|
Qaysi psixolog eshitish,so`zlash, o`qish yoki yozish kabi asosiy til qobiliyatlaridan biridan minimal kompetensiyaga ega bo`lgan barchani blingval hisoblash lozimligini taklif qiladi?
|
J.Maknamarova
|
M.Blanklar
|
Fransua Grojen
|
V.A.Avrorin
|
|
Tilning asosiy funksiyalaridan biri “oriyentirlash (yo`llash)” funksiyasidir. Bu atama kim tomonidan qo`llangan?
|
E.S.Kubryakova
|
N.D.Arutyunova
|
Lyudvig Vittgenshteyn
|
Fransua
Grojen
|
|
Tilning mantiqiy tahlili maktabi asoschisi?
|
N.D.Arutyunova
|
E.S.Kubryakova
|
Fransua
Grojen
|
Lyudvig Vittgenshteyn
|
|
Psixolingvistikada ta’sir etish qaratilgan shaxs nima deyiladi?
|
Adresat.
|
adresant
|
patsient
|
subyekt
|
|
Patopsixologiyada psixoanalitik konsepsiyani ilgari surgan olim kim?
|
Z. Freyd.
|
J. Uotsin
|
P. Brok
|
Vernike
|
|
Fanda ilk bor gapirolmaydigan ,lekin ogzaki nutqni tushunadigan bemor miyasi ustrida tadqiqot olib brogan va nutqning motor markazini aniqlagan olim kim?
|
P. Brok.
|
Vernike
|
Z. Freyd
|
J. Uotsin
|
|
Dunyo ilm fanida patopsixologiyaga oid ilk “ Patapsixologiya” jurnali qachon va qayerda nashr etilgan?
|
Germaniya .1912.
|
Rossiya. 1925
|
Amerika.1920
|
Angliya.1912
|
|
Psixolingvistikada nutqning tezlashishiga nisbatan qaysi atama ishlatiladi?
|
bradilaliya.
|
taxilaliya
|
dislaliya
|
alaliya
|
|
Agrafiya nima?
|
Yozish qobilyatining yo’qolishi.
|
O’qish qobilyatining rivojlanmasligi
|
Yozma nutqning buzilishi
|
O’qish qobilyatining yo’qligi
|
|
Psixolingvistikada bolaning eshitish apparati ishlab, ammo nutqning kechikishi qaynday atama bilan yuritiladi?
|
Dislaliya.
|
Afaziya
|
Aleksiya
|
Disleksiya
|
|
Patopsixologiya so’zining ma’nosi nima?
|
Pathos-tashqi, psixo-ruh, logos- ta’limot.
|
Pathos-ichkii, psixo-ruh, logos- ta’limot
|
Pathos-tashqi, psixo-olam, logos- ta’limot
|
Pathos-ichki, psixo-olam, logos- ta’limot
|
|
Potopsixologiya qaysi metod asosida tashxis qo’yadi?
|
Diagnostik.
|
Tarnsformatsion
|
Generativ
|
Assotsiativ
|
|
Miyada nutq uchun mas’ul ikki qismning fandagi nomini toping.
|
Vernike markazi, Brok markazi.
|
Geshtald markazi, Freyd markazi
|
Neyromarkaz, psixomarkaz
|
O’ng markaz, chap markaz
|
|
Nutq tahlilini matematik-struktur va sintaktik tahlil qilish modeli qaysi?
|
Generativ model.
|
Transformatsion model
|
Portativ model
|
Assotsiativ model
|
|
Obyektni ikkilamchi xususiyatlaridan holi ,ya’ni periferiyalar qo’llanmay asosan fikr yadro orqali ifodalanishi qanday usul sanaladi?
|
Mavhumlashtirish.
|
Aniqlashtirish
|
Ideallashtirish
|
Tug’diruvchi
|
|
Quyidagilardan qaysi biri Assotsiativ eksprimentning turiga mansub emas?
|
Oddiy.
|
Zanjirli
|
Yo’naltirilgan
|
Erkin
|
|
Psixolingvistikada nutq bilan bog’liq ko’p reaksiyalar qanday lug’atlarda aks etadi?
|
Assotsiativ.
|
Tarjima
|
Izohli
|
|
|
Nutqda bir shakldan boshqa shaklni hosil qilish qanday metodning natijasi hisoblanadi?
|
Transformatsion metod.
|
Generativ metod
|
Komparativistik metod
|
Tasviriy metod
|
|
Transformatsion metod tilshunoslikning qaysi paradigmasi asosida yuzaga kelgan?
|
Sistem-struktur.
|
Antroposentrik
|
Komparativistik
|
Qiyosiy-tarixiy
|
|
Assotsativ metodning qanday ko’rinishlari mavjud?
|
Paradigmatik va sintagmatk.
|
Oddiy va murakkab
|
Grammatik va leksik
|
Zanjirli va zanjirsiz
|
|
Psixolingvistikada “performans” atamasi qaysi tushuncha uchun ishlatiladi?
|
Lisoniy faollik.
|
Lisoniy qobiliyat
|
Til o’zlashtirish
|
Nutqning yo’qolishi
|
|
Tabiiy til ifodalarining avtomatik sxemalarga solishda qaysi metod ahamiyatli sanaladi?
|
Transformatsion metod.
|
Tasviriy metod
|
Qiyosiy tarixiy metod
|
Assotsativ metod
|
|
Inson kommunikatsiyasiga lingvistikadan yondashish yoki inson kommunikatsiyasiga psixologiyadan yondashish modeli qaysi olim tomonidan ishlab chiqilgan?
|
Chalz Osgud.
|
Zigmund Freyd
|
A.A.Leontyev
|
Jorj Uotsin
|
|
Ortodoksal so'zining ma'nosi qaysi javobda to'g'ri berilgan?
|
Izchillik,sobitqadamlik
|
Biror mehanik shikast
|
Miya o‘simtas
|
Tug`ilishdagi jarohatlar
|
|
Noverbal kommunikatsiyada belgilar tizimi sifatida nechta tizimdan foydalaniladi?
|
4ta
|
5ta
|
3ta
|
6ta
|
|
Optik-kinetik tizimni o'rganish uchun qanday soha mavjud?
|
Kinesika
|
Leksika
|
Statika
|
Akustika
|
|
Ko'zlar orqali muloqot qilish qaysi tizimga kiradi?
|
Vizual
|
Proksemik
|
Optik-kineik
|
Paralingvistik
|
|
Yo'talib qo'yishlar, yig'i, kulgi, nutq tembri kabilar qaysi tizimga aloqador?
|
Ekstralingvistika
|
Vizual
|
Proksemika
|
Ksenika
|
|
Tibbiyot, pedagogika sohalarida ham o'rganilayotgan tizimni aniqlang.
|
Vizual
|
Ekstralingvistika
|
Ksenika
|
Proksemik
|
|
"Dastlab muloqotning bunday turi faqat intim muloqot doirasidagina bo'lishi mumkin". Qaysi tizim haqidaligini aniqlang.
|
Vizual
|
Proksemik
|
Optik-knetik
|
Paralingvistik
|
|
N.I.Jinkinning fikricha,nutqiy boshqarish nechta sistemadan iborat?
|
2ta
|
4ta
|
5ta
|
1ta
|
|
Butun gavda motorikasi qaysi tizimga mansub?
|
Optik-knetik
|
Proksemik
|
Vizual
|
Ekstralingvistika
|
|
Noverbal kommunikatsiya tizimlari qanday jarayonda muhim rol o'ynaydi?
|
Kommunikativ jarayon
|
Tarixiy jarayon
|
Siyosiy jarayon
|
Ijtimoiy jarayon
|
|
Kimlar tomonidan bir bemor rasmni yozma va og'zaki nomlashda ikki xil natija ko'rsatganligi qayd etib o'tilgan?
|
B. Rapp, A. Karamatsa
|
A. Shtern,
B. Rapp
|
A. Karamatsa,
A. Leontev
|
A. Shtern,
A. Karamatsa
|
|
A. Ellis va A. Yang muallifligidagi model markazida qanday tizim turadi?
|
semantik
|
fonematik
|
leksikonik
|
grafemik
|
|
O'rta ta'limda qo'llanadigan yozma nutq shakllari asosan nimalardan iborat?
|
bayon, diktant, insho
|
diktant, matn, insho
|
ijodiy topshiriq, insho
|
bayon, insho, ijodiy matn
|
|
I. Azimovaning nomzodlik dissertatsiyasida psixolingivistikadagi nimaga oid umumnazariy qarashlar sharhi berilgan?
|
Matnning mazmuniy persepsiyasiga oid
|
Matnning neyrolingivistikasiga oid
|
So'zning fonematikasiga oid
|
Nutqning telegrafikasiga oid
|
|
Matnni o'qib tushunish qanday jarayon hisoblanadi?
|
Psixolingivistik
|
Kontekstuallik
|
Leksikonik
|
Neyrolingivistik
|
|
O'zbek bolalarining aksariyati non emas nanna deyishi nimani bildiradi?
|
Hali nutq apparatini to'liq boshqara olmayotganini
|
Neyrolingivistikaning shakllanmaganligini
|
Telegrafikaning shakllanmaganini
|
Leksikonining rivozlanmaganini
|
|
A. Ellis va A. Yang muallifligidagi modelning qabul qiluvchi tizimlari qaysi javobda to'g'ri ko'rsatilgan?
|
Ko'rish tahlil tizimi va eshitish tahlil tizimi
|
O'qish tahlil tizimi va yozish tahlil tizimi
|
Ko'rish tahlil tizimi va o'qish tahlil tizimi
|
Eshitish tahlil tizimi va anglash tahlil tizimi
|
|
A. Ellis va A. Yang muallifligidagi modelning chiquvchi tizimlarini aniqlang?
|
Fonema va grafema
|
Eshitish va grafema
|
Grafema va Ko'rish
|
Ko'rish va fonema
|
|
Grafemalarning ma'lum kombinatsiyalari ko'p takrorlanishi ortidan insonda nima shakllanadi?
|
Vizual kirish leksikoni
|
Vizual kirish grafeni
|
Eshitish leksikoni
|
Ko'rish leksikoni
|
|
Psixolingvistik tadqiqotlardan maʼlumki, insonning til qobiliyati toʻrt xil kognitiv malakaning oʻzaro bogʻliqligida rivojlanadi. Ushbu to’rt malakani belgilang?
|
eshitib tushunish, fikrini ogʻzaki bayon qilish, oʻqib tushunish, fikrini yozma bayon qilish
|
ko'rib tushunish, fikrini ogʻzaki bayon qilish, oʻqib tushunish, fikrini yozma bayon qilish
|
eshitib tushunish, fikrini ogʻzaki bayon qilish, yozib tushunish, fikrini yozma bayon qilish
|
amalda qo’llab tushunish, fikrini ogʻzaki va yozma bayon qilish, oʻqib tushunish
|
|
Pauza, mantiqiy urg’u, temp, tembr,chastota, ritmika va boshqa tashkiliy qismlar hamda mexanizmlarni o’zida mujassamlashtirgan, tilning barcha qoidalari, qonunlari, shartli belgilar sifatida xizmat qilishga asoslanuvchi nutq turi qanday nutq deyiladi?
|
Og’zaki nutq
|
Yozma nutq
|
Exologik nutq
|
|
|
Pantomimika deb nimaga aytiladi?
|
Yuz harakatlari, tana a‘zolari, qaddi-qomat yordami bilan fikrlarni uzatish, syujetli qoidali, ma‘noli, dramatik kechinmali noverbal nutq turi
|
Ayrim his-hayajonli shartli tovushlarda mujassamlashgan axborot uzatish va qabul qilish maqsadini amalga oshiruvchi, tabiiy to’siqlarga urilib qaytuvchi aloqa turi
|
Aniq shartli alomatlar orqali muayyan mantiqiy yuklamani o’zida aks ettiruvchi kommunikativ xususiyatli noverbal nutq turi
|
His-hayajon va syubyektiv fikrlarni tana harakati orqali ifodalash va nutq samaradorligiga erishish
|
|
Inson tana a‘zolari, imo-ishoralar, mimika, xullas hissiyot yordami bilan muomala o’rnatishga qaratilgan aloqa vositasi qanday nutq sanaladi?
|
Daktiologik nutq
|
Monologik nutq
|
Dialogik nutq
|
Polifonik nutq
|
|
Tilning barcha qoidalariga (grafik, morfologik, sintaksistik, leksik, orfoepik, lingvistik, fonemetik, fleksiv va hokazo), qonuniyatlariga, mexanizmlariga (jonli ifodalarni mujassamlashtirgan holda) asoslangan tarzda, muayyan shartli alomatlar (grafiklar) yordamida shakl, tuzilishi, ma‘no, mazmun va mohiyatni uzluksiz, tadrijiy ravishda axborotlarga aylantirib beruvchi nutq turi qanday nutq deyiladi
|
Yozma
|
Og’zaki
|
Pantomimika
|
Polifonik nutq
|
|
Yozma nutq o’z navbatida qanday tarkiblardan tashkil topadi?
|
a)monolgik (drama),
b)dialogik (badiiy asar janrlarida), v) ichki, g)lakonik(yig’iq, qatra), d)epic (yoyiq, yirik roman, qissa)
|
a)monolgik (drama),
b)dialogik (badiiy asar janrlarida), v)lakonik(yig’iq, qatra),
g)epik(yoyiq, yirik roman, qissa)
|
a)monolgik (drama),
b)dialogik (badiiy asar janrlarida), v)lakonik(yig’iq, qatra),
g)ichki
|
|
|
Verbal nutq turlarini shartli qanday turlarga ajratish mumkin:
|
1) og’zaki, 2) yozma, 3) monologik, 4) poliologik, 5) tashqi, 6)ichki, 7) ekspressiv, 8) impressiv, 9) lakonik (qatra, yig’iq), 10) epik (yoyiq), 11) affektiv (jahl holatidagi).
|
1) og’zaki, 2) yozma, 3) monologik, 4) poliologik, 5) tashqi, 6)ichki, 7) ekspressiv, 8) impressiv, 9) lakonik (qatra, yig’iq), 10) epik
|
1) og’zaki, 2) yozma, 3) monologik, 4) poliologik, 5) tashqi, 6) ekspressiv, 7) impressiv, 8) lakonik (qatra, yig’iq), 9) epik (yoyiq)
|
|
|
Noverbal nutq turlari qaysi qatorda to’liq berilgan?
|
1) tovushsiz: a) imo-ishora, b) mimika, v) pantomimika, g) daktiologik; 2) tovushli: a) exologik (aks sado), b) signifikatsiya(shartli belgilar, signallar, modellar).
|
1) tovushsiz: a) imo-ishora, b) mimika, v) pantomimika;
2) tovushli: a) exologik (aks sado), b) signifikatsiya(shartli belgilar, signallar, modellar).
|
1) tovushsiz: a) imo-ishora, b) mimika, v) daktiologik; 2) tovushli: a) exologik (aks sado), b) signifikatsiya (shartli belgilar, signallar, modellar).
|
|
|
Yakka shaxsning ichki kechinmalarini til mexanizmlariga asoslangan holda aks ettiruvchi, uning o’ziga qaratilgan (egotsentrik), ta‘sirlanishini ifodalashga va axborot uzatishga mo’ljallangan nutq turi….
|
Monologik nutq
|
Dialogik nutq
|
Polilogik nutq
|
|
|
Aniq shartli alomatlar orqali muayyan mantiqiy yuklamani o’zida aks ettiruvchi kommunikativ xususiyatli noverbal nutq turi….
|
signifikatsiya (shartli belgilar, signallar, modellar) deyiladi.
|
exologik (aks sado)deyiladi
|
lakonik (qatra, yig’iq) deyiladi
|
|
|
Muayyan axborotlarni tartibga keltirish, g’oyalarni yaratish, fikriy dasturni ishlab chiqishga mo’ljallangan, lekin latent davridagi ma‘lumotlar majmuasidan tuziluvchi nutq turi qanday ataladi?
|
Ichki nutq
|
Tashqi nutq
|
Og’zaki nutq
|
|
|
Neyrolingvistika qaysi fanlar kesishgan nuqtada yuzaga kelgan?
|
Neyrologiya,psixologiya,lingvistika
|
Psixologiya,anatomiya
|
Tibbiyot va tilshunoslik
|
Tilshunoslik va psixologiya
|
|
Nutqiy buzilishlar etiologiyasida
bosh miya jarohatining o’z o’rni borligini bundan 400ming yil ilgari kim aytgan?
|
Gippokrat
|
Galen
|
Ibn Sino
|
Xorun ar-Rashid
|
|
Nutq patalogiyasi nima?
|
Nutq me’yoridan chetga chiqish
|
Lisoniy vositalar va ularni qo’llash qoidalari
|
Nutq faoliyati
|
Til sistemasining turg’un realizatsiyasi
|
|
A.A.Leontev nutq patalogiyasining nechta muhim turini ajratib ko’rsatgan?
|
5 ta
|
10 ta
|
4 ta
|
3 ta
|
|
Afaziya nima?
|
Miya muayyan qismlarining,odatda, chap yarim sharning shikast topishi tufayli vujudga kelgan nutqiy buzilish
|
Nutqning juda kech paydo bo’lishi
|
Nutq me’yoridan chetga chiqish
|
Insonlar bilan kam muloqotga kirishish
|
|
Lisoniy muomala buzilishining noafazik shaklllarini toping?
|
Nutqiy agnoziya,apraksiya, aleksiya, agrafiya
|
Simpatiya va antipatiya
|
Afaziya, neyron
|
Nutq patalogiyasi, aqliy zaiflik
|
|
Substrati so’zining ma’nosi nima?
|
Asos, zamin, negiz
|
Yoqtirish
|
Sensor
|
Nutqiy me’yor
|
|
Neyrolingvistika qanday fan?
|
Nutqiy faoliyatning miya mexanizmlarini va miyaning mahalliy jarohatlanishi tufayli yuzaga keladigan nutqiy jarayondagi o’zgarishlarni o’rganuvchi fan.
|
Til qonuniyatlarini o’rganadi
|
nutq va til dixotomiyasini o’rganadi
|
Matn tuzuvchi va qabul qiluvchi o’rtasidagi faoliyat
|
|
Neyrolingvistikani sistematik jihatdan o’rganish qachondan boshlangan?
|
XIX asrning ikkinchi yarmidan
|
XX asr boshlari
|
XIX boshlari
|
XVII asr oxiridan
|
|
A.R Luriya kimlarning ishlariga
tayanib tadqiqotlar olib borgan?
|
L.S.Vigotskiy,I.P.Pavlov, P.K.Anoxin
|
B.de Kurtene, L.B.Sherba
|
R.Yakobson,L.R.Zinder
|
K.Konrad,K,Breyn
|
|
Psixolingvistikada ontogenez termini nimani anglatadi?
|
Inson lisoniy qobiliyatlarining shakllanishini
|
Biror narsaning izchil rivojlanishini
|
Inson qobiliyatlarini
|
Nutq turlarini
|
|
Go`dakning ko`p eshitgan tovushlarga taqlid qilishi quyidagi qaysi qarashda namoyon bo`ladi?
|
Xatti-harakatga asoslangan qarashda
|
Ona tiliga asoslangan qarashda
|
Biologik qarashda
|
Ijtimoiy ta`sirga asoslangan qarashda
|
|
Qaysi olim bolada til va tafakkur bosqichma-bosqich amalga oshadi,-deb aytadi?
|
J.Piaje
|
Yu.N.Karaulov
|
C. Osgood
|
J. Dize
|
|
“Tug’ma bilimlar” nazariyasini kim ilgari suradi?
|
N.Xomskiy
|
H. G. Kent J
|
A. J. Rozanov
|
J. Dize
|
|
Bola nutqining rivojlanishi nech bosqichda kechadi?
|
3
|
5
|
4
|
2
|
|
Bola nech yoshdan asta-sekin buyruq maylini o`zlashtira boshlaydi?
|
1 yarim yoshdan
|
1 yoshdan
|
2 yoshdan
|
2 yarim yoshdan
|
|
Bola nech yoshidan so`z yasalishi va morfemikasiga muvofiq so`z boyligini kengaytiradi?
|
2 yoshdan so`ng
|
1 yoshdan keyin
|
3 yoshdan
|
2 yarim yoshdan so`ng
|
|
J.Piajega ko`ra,3-4 yoshdagi bola nutqining nech foizini egosentrik nutq tashkil etadi?
|
40%
|
30%
|
50%
|
60%
|
|
Nutqning Grammatik qurilishi bolalarda nech yoshdan shakllana boshlaydi?
|
3
|
2
|
4
|
5
|
|
Egosentrik nutq maktab yoshigacha bo`lgan bolalarda qanday shakllanadi?
|
O`z-o`zi bilan gaplashishdan
|
Dialogik nutq jarayonida
|
Ko`pchilik bilan muloqot jarayonida
|
A va B jav.to`g`ri
|
