Jaloliddin Rumiy
100 S
X ‘
Atrofi ngizda turli insonlar
bor. Ba’zilari juda ayyor, us-
ngizdan hatlab o‘ b bo‘lsa
ham yuqoriga in ladi. Ular
yonidagi do‘s ni, sherigi-
ni, ha o qarindoshlarini
ham aldab chuv tushiradi.
Ularning maqsadi faqatgina pul. Pul ularning ha-
yotdagi eng muqaddas narsasiga aylanib ulgur-
gan. Bu yo‘lda turli qiyofalarga kiradi. Qoshlari-
ning tagidan ochko‘zlik qaynab turadi.
Yana shunday odamlar borki, sizdan foyda,
manfaat kelib turguncha va pulingiz bo‘lguncha
sizning qadrdon do‘stlaringiz bo‘lib turishadi.
Gaplaringizni ma’qullab, maqtab, sizni juda yax-
shi ko‘rishadi. Sizdan manfaat tugagan vaqtda
yoki qiyin kunlaringizda sizni tark e shadi...
Siz doim aslingizcha qoling. Sizga baxt, omad,
yutuq bo‘lib ko‘rinayotganlar aslida nima ekanini
mulohaza qiling. Aslo o‘zingizni bosh qa insonlar
bilan solish rmang. Agar o‘zingizni boshqalar bi-
lan solish rib yashasangiz, oqiba da yo baxtsiz
bo‘lasiz yo o‘zingizni juda sevuvchi. Chunki har
doim atrofi ngizda sizdan yaxshi sifatlarga yoki siz-
dan yomonroq sifatlarga ega insonlar bo‘ladi.
Bir kishining uyida televizor ishlamay qolibdi.
Ta’mirchini chaqir rishibdi. Ta’mirchi kelib, televi-
Pul hamma eshik-
larni ochadi, deydigan
insonlar pul uchun har
narsaga tayyor bo‘la-
di.
Jorj Sevil
101
Q
zorning qopqog‘ini ochganida, ichida mayda non
ushoqlari va suv tomchilarini ko‘rishibdi. Alba a,
buni kim qilgani aniq: oilaning besh yoshli sho‘x
qizi qilgan. Ota qizini urishmay, so‘kmay, chiroyli
usulda buning sababini so‘rabdi. Qizaloq ekran-
da o‘ziga tengdosh bolalarni och-yalang‘och
ko‘rganidan keyin oshxonadan non olib, uni may-
dalab, televizorning orqasidagi teshikdan tash-
lagan ekan.
Bolalikning asl beg‘uborligi, g‘am-tashvish
nima ekanini bilmaslikda emas, balki aslicha
kulib, boricha yig‘laganida! Ichki yaxshi-yomon
hislarini yashirmaganidadir. Biz ka alar esa vaqt
o‘tgan sayin o‘z us mizda ishlab, shaxsiya mizni
shakllan rishni emas, ko‘proq rol o‘ynashga
berilib ketganmiz. O‘zingizga turli shu kabi savol-
larni bering: «Badavlat inson bilan ko‘chada
non sotayotgan insonga bir xilda muomala qila-
sizmi?», «Mansabdor bir inson bilan ko‘chalar-
ni obod qilayotgan farrosh orasida qanday farq
bor?», «O‘sha lavozimdan ketgan bo‘lsa-chi?»,
«Do‘st-qarindoshlaringizdan birortasining yuziga
kulib, uch qadam nari ketsa, boshqalarga aybini
gapirdingizmi?» O‘zingizni sarhisob qilib ko‘ring.
102 S
X ‘
Bugungi kunda eng ko‘p rol o‘ynab, ko‘z-
ko‘z qilishga keng imkoniyat qayerda? Ij moiy
tarmoq larda! Bugun internet rivojlanganidan
so‘ng, bu sizga yanada osonlashdi. Oila a’zolari-
ni, yegan ovqa ni, sport mashg‘ulo ni, ta’ lini,
zeb-ziyna ni, kundalik hayot-u ha o cho‘milishi-
gacha bemalol ko‘z-ko‘z qilish oddiy hayot tarzi-
ga aylanib qoldi. Bu hol rasmlarga ko‘zi tushgan
ota-onasiz farzandlarning, farzand ko‘rolmay
ezil gan onalarning, yordam kutgan muhtoj va no-
103
Q
gironlarlarning diliga og‘ir botmasmikin, ko‘ng li
vayron bo‘lmasmikin, nima deb o‘ylaysiz?
Ipakchilik bilan shug‘ullanuvchi oilaning far-
zandi bo‘lgan bola ipak qurtlarini parvarish-
lash, boqishdan ham ko‘proq ularni kuza shga
qiziqardi. Bahorni kutar va ipak qurtlar qanday
pilla qilishini tomosha qilardi. Ipak qurtlari pillani
yorib chiqarkan, ularning chiranib qiynalishini
ko‘rib juda achinar ekan. O‘g‘lining bu achinishi-
ga ko‘zi tushgan ota shar a qaychini olibdi. Ipak
qur tashqariga chiqishini qiyinlash rayotgan
tolalarni kesibdi. Keyin g‘ala holat yuz beribdi.
Ipak qur ko‘p o‘tmay o‘lib qolibdi. Shunda ota
o‘g‘liga qarab shunday debdi:
– O‘g‘lim, bu qurt pilladan tashqariga to‘siqlar-
ni yorib chiqayotganida sarfl ayotgan kuch-quvva-
sababli tanasidagi zaharlarni chiqarib yubora-
di. Agar bu zahar tanasidan chiqmasa qurt o‘ladi.
Qiynalishi, chiranishi orqali tanasi pishadi, kuch-
ga to‘ladi va qanotlari rivojlanib, kapalak bo‘lib
uchadi.
Insonlar ham yanada kuchli, yanada chidamli,
yanada irodali bo‘lishi va o‘z maqsadlariga ye -
shi uchun ro‘parasidan chiqqan qiyinchiliklar bi-
lan kurashib ulg‘ayadi, shakllanadi, rivojlanadi
va kuchli bo‘ladi. Agar insonlar hamma orzu-umi-
104 S
X ‘
diga oson erishsa, fe’l-tabia zaifl ashib, ichida ni-
malardir jonsiz bo‘lib qolganini his qiladi.
Kuchli va mustahkam shaxsiyat shakllanishi
uchun yaqin do‘stlaringiz, ayniqsa, oilangizning
ka a mehna va yordami kerak bo‘ladi. Chunki
o‘zingiz birdaniga qaror berib, ertasigayoq kuchli
shaxsiyatga ega bo‘lib qolmaysiz. Xuddi ipak qur-
pilladan chiqishi kabi biroz vaqt kerak bo‘ladi.
Ishonchli va qat’iyatli shaxs bo‘lib ye shishda
boshqalarga taqlid qilmasdan aslingizni saqlagan
bo‘lishingiz juda muhimdir.
Donishmand oldiga o‘z us da qa q ishlayot-
gan bir yigit kelibdi. U nmay gapirar, barcha
olgan bilimini bi a-bi a ay b maqtanar, ko‘p
narsalar qo‘lidan kelishini tushun rishga harakat
qilardi.
Donishmand yigitning hamma gaplarini sabr
bilan eshi b, keyin shunday debdi:
– Rosa harakat qilganing ko‘rinib turibdi.
Hayot va insonlar bilan bog‘liq ko‘p narsa
o‘rganibsan. Lekin, shuncha aytgan gaplaring-
ni hech biri o‘zingniki emas. Hammasi bosh-
qalarning tushunchalari va fi krlari. Sen uni turli
insonlardan eshi b yodlab olgansan. Har aytgan
gaplaring or da boshqa odamlar turibdi.
105
Q
Yigit xijolat bo‘lib boshini egibdi. Nima deyish-
ni, nima qilishni bilolmay qolibdi. Ketaymi, shu
yerda turaymi, deb ikkilanib atrofga talmovsi-
rabdi. Shunda, yonlaridagi hovuz che da turgan
qurbaqaga ko‘zi tushibdi. Yigit ko‘zlari bilan uni
kuzatar ekan, qurbaqa suvga sakrashi bilanoq
«op-pa», deb yubordi. Donishmand jilmayib deb-
di:
– Mana, nihoyat, o‘zingga tegishli so‘z ay ng.
Ana endi davomi kelishi mumkin.
O‘z fi kringizni shakllan ring. Ko‘proq kitob
o‘qing. Rasm chizish yoki uycha qurish kabi xob-
bilarga odatlaning. Hayot haqida tajriba or ring.
Dunyoga kengroq nazar tashlang. Dunyo faqat
siz yashayotgan mahalladan iborat emas. Kuchli
va mustahkam shaxsiya ngiz bo‘lsin. Eng asosiy-
si, ruhim bormikin deb o‘ylamang. Siz shundoq
ham ruhsiz. Tanangiz, ko‘rinishingiz haqiqiymi,
shu haqda qayg‘uring!
106 S
X ‘
Agar ichingizdan «sen rasm chizolmaysan»
degan ovozni eshitsangiz, hech narsaga parvo
qilmay rasm chizing. Shunda o‘sha ovoz o‘chadi.
Dostları ilə paylaş: |