Qandli diabet diabet tiplarining fiziologik asoslari

Insulinoterapiya

Insulin bilan davolash uglevod almashinuvini maksimal darajada kompensatsiyalash, gipo- va giperglikemiyani oldini olish va shu tarzda diabet asoratlarini profilaktikasini ta’minlashga qaratilgan. Insulinoterapiya 1-tip diabetli bemorlar uchun hayotiy zarur hisoblanadi. 2-tipda esa ba’zi hollarda qo’llanilishi mumkin.

Qo’llash uchun ko’rsatmalar:

• 
  1-tip qandli diabet;
  
• 
  Ketoatsidoz, diabetik giperosmolyar, giperlaktsidemik koma;
  
• 
  Qandli diabetda homiladorlik va tug’ruq;
  
• 
  2-tip diabetni boshqa usullar bilan davolashning besamarligi;
  
• 
  Kasallik vaqtida tana vaznining sezilarli darajada pasayib ketishi;
  
• 
  Diabetik nefropatiya.
  

Bugungi kunda insulin preparatlarining ko’plab turlari mavjud. Ular ta’sir davomiyligi (ultraqisqa, qisqa, o’rtacha va davomli), tozalanish darajasi (monopikli, monokomponentli), maxsusligi (inson, cho’chqa, buqa, gen muhandisligidan olingan va boshqalar) bo’yicha farqlanadi.

Insulin teri ostiga maxsus shprits yoki pompa-dozator yordamida kiritiladi. Unga bo’lgan talabni bilish zaruriy shart hisoblanadi. 1 non birligiga kerak bo’ladigan insulin miqdorini bilib, ovqat qabuliga qarab bemor qisqa ta’sirli insulinlar dozasini samarali va xavfsiz tarzda o’ziga moslashtirib olishi mumkin bo’ladi.

Organizmning fiziologik xususiyatlaridan kelib chiqib, bir non birligiga teng uglevodlarni o’zlashtirish uchun sutka vaqtiga qarab 0,5 — 4 birlik insulin talab etilishi mumkin.

Mazkur ko’rsatkichlarni aniqlash uchun asosiy ovqatlanishdan keyin glyukoza miqdorini o’lchash, bu vaqtda qancha non birligi iste’mol qilingani va kiritilgan insulin miqdorini bilish kerak. Shunga qarab non birligi va insulin miqdori taqqoslanadi. Agar ovqatdan keyin qand miqdori me’yordan yuqori bo’lsa, keyingi kunda insulin dozasi 1-2 birlikka oshiriladi va glikemiya darajasi 1 birlik insulin uchun qancha o’zgargani hisoblanadi.