Qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti

1.1-jadval. Menejment ob`yekti va sub`yekti

№	Menejment
	Ob`yekti (boshqariluvchi hodisa, voqelik)	Sub`yekti (boshqaruv organi, rahbarlik)
1	2	3
I-Makrodarajada.
1 2 3	Mamlakat (respublika) Viloyat Tuman (shahar)	Qonun chiqaruvchi hokimiyat (Oliy Majlis) ijro etuvchi hokimiyat (O`zR Vazirlar Mahkamasi) Sud hokimiyati. QQR Jokargi kengashi va viloyat deputatlari. QQR Vazirlar kengashi, viloyatlar hokimiyatlari. QQR Oliy sudi, viloyatlar sudlari Tuman (shahar) xalq deputatlari Tuman (shahar) lar hokimliklari - Tuman (shahar) sudlari
II-Megodaraja
4 5	Kontssern (ko`p tarmoqli korporatsiya) Sektor (tarmoq)	Qo`mitalar va ularning raislari Vazirliklar va vazirlar
III-Mikrodaraja
6 7 8 9 10	Korxona (firma) , korporatsiya Xodimlar Ishlab chiqarish Samaradorlik O`z-o`zini boshqarish	Jamoa kengashi va raislar, prezident Korxona (firma) rahbarlari , bo`g`in boshliqlari Korxona (firma) rahbarlari, bo`g`in boshliqlari Korxona (firma) rahbarlari , bo`g`in boshliqlari Fuqarolar yig`ini rais (oqsoqol) lar

Shunday qilib har qanday hodisa yoki jarayon negizi boshqariladigan ob`yekt va boshqaruvchi sub`yekt tizimlaridan tashkil topadi.

Menejment fani foydalanadigan usul (usul) lar.
Menejment fani voqelikni bilishga bag`ishlangan umumfalsafiy usullarni qo`llaydi. Eng avvalo, boshqaruvchi ob`yektni aks ettiruvchi, uni talqin yetishga yordam beruvchi ma`lumot (fakt) lar jamlab baholanadi. Bu ma`lumotlar mikro, mego va makro darajadagi voqelikka oid bo`lishi mumkin. Bu boshqaruvchi idrok yetishdagi yempirik bosqich hisoblanadi.
Boshqarishning sir-asrorlarini ilmiy asosda o`rganish, tahlil qilish maqsadida bu fan quyidagi uslublardan foydalanadi (2-jadval).


1.2-jadval. Menejment fanining tahlil usullari.

№	Tahlil usullari	Mazmuni
1	Sistemali yondashuv	- Boshqariluvchi ob`yekt yaxlit tizim tarzida olib qaraladi. Bu yondashuv turlicha bo`lishi mumkin: - sistemali-kompleks yondashuv - sistemali-funksional yondashuv - sistemali-tarkibiy yondashuv - sistemali-kommunikatsion yondashuv
2	Kompleks yondashuv	- Boshqariluvchi ob`yekt boshqa ob`yektlari bilan o`zaro bog`lanishda va aloqadorlikka qaraladi.
3	Tarkibiy yondashuv	- Boshqariluvchi ob`yekt tarkibiy qismlarga bo`lib o`rganiladi.
4	Vaziyat (situatsiya)li yondashuv	- Boshqariluvchi ob`yektning konkret sharoitida ichki va tashqi vaziyatiga qarab boshqarishning ma`qul uslubi qo`llaniladi.
5	Integratssion yondashuv	- Boshqariluvchi ob`yekt yuqoridagi uslublar (vaziyatli, kompleks, tarkibiy yondashuvlar) ni birgalikda qo`llash yordamida boshqariladi.
6	Modellashtirish usuli	- Boshqariluvchi ob`yektni boshqarish bo`yicha turli sxema , grafik va chizmalar, xomaki materiallar tayyorlanadi.
7	Iqtisodiy-matematik yondoshuv	- Optimal bozor qabul qilish maqsadida matematik uslublar va hisoblash mashinalarini keng miqyosda qo`llash.
8	Kuzatish usuli	- Boshqariluvchi ob`yekt to`g`risidagi ma`lumotlarni rejali, ilmiy , uyushtirilgan asosda to`plash usuli
9	Eksperiment (tajriba) usuli	- Boshqarish jarayonida boshqariluvchi ob`yektga nisbatan namunaviy tajribadan o`tgan usullarni qo`llash.
10	Sotsiologik kuzatuv usuli	- Boshqarish maqsadida turli anketali so`rovlar, suhbatlar, testlar, infratuzilmaviy tahlillarni o`tkazish.

Ilmiy jihatdan asoslangan boshqaruv qayd qilingan usullarning hammasidan uzviy bog`liqlikda foydalanishni taqozo etadi.

Menejment fani boshqarish to`g`risidagi bilimlar majmuidir. U ijtimoiy, iqtisodiy huquqiy, kibernetika va boshqa fanlar bilan aloqadordir.
Menejment , dastavval iqtisodiy nazariya bilan yaqindan bog`liqdir. U iqtisodiy qonunlarni bilib olishga ularga mos ravishda boshqarish jarayonida iqtisodiy usullarni qo`llab, har bir xodimga va jamoaga ta`sir ko`rsatishga asoslanadi. Menejment makroiqtisodiyot , mikroiqtisodiyot, statistika , istiqbolni belgilash. Mehnat iqtisodiyoti kabilar bilan chambarchas bog`liqdir.
Menejment fani boshqarishning umumiy qonuniyatlarini , boshqaruv qarorlarini qabul qilish uchun zarur bo`lgan axborotlarni idrok qilish va qayta ishlash jarayonlarini o`rganuvchi kibernetika fani bilan uzviy bog`langandir.