Qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti

Menejer avtoriteti

Boshqaruv faoliyatining samarasi hokimlik kuchidan ko’ra ko’proq menejer shaxsiy avtoritetiga bog’liq.
Avtoritet- bu rahbarni ishchilari yuqoridagi rahbariyat va ishdagi hamkasblaridan qo’lga kiritgan ishochdir. Bu shaxsni tan olish, jamoa menejerini sub’ektiv hususiyatlarni ob’ektiv talablar bilan mos kelishini baholashdir. Avtoritetni munosabat tizimi, qiymati va ishlar natijasi deb qarash kerak.


Avtoritet tizim sifatifa
Rahbar avtoriteti uning egallab turgan lavozimiga hos asosiy funksiyalarni bajarishi bilan bog’liqdir. U shaxsiy misol sifatida va yuqori ma’naviy hisusiyatlar bilan oziqlanmog’I kerak. Bunda avtoritetni (darajasini) ikki manbaa boyicha ajratish mumkin:

• 
  Rasmiy, egallab turgan lavozimni aniqlash(lavozim darajasi);
  
• 
  Real avtoritet – haqiqiy ta’sir,real hurmat va ishonchga asoslangan(sub’ektiv daraja).
  

Menejer avtoritetini mustahkamlab uni suv istemol qilmasligi, ishchilarni tashabbusini bog’lamasligi kerak. Avtoritetni shakllantiruvchi usullar ijtimoiy meyor va etika normalariga javob berishi kerak. Avtoritetni shakllanishida sun’iy meyorlar omadga olib kelmaydi; natijada yolg’on yoki xayoliy avtiritet hosil bo’ladi.(psevdo avtoritet) A. C.Makarenko psevdoavtoritetni quyidagi turlarini sanab o’tgan:
masofa avtoriteti - rahbar uning avtoriteti, ishchilardan “uzoqda” va ular bilan rasmiy aloqada bo’lsa o’sadi;
ezgulik avtoriteti - bunday rahbarning shiori “har doim yaxshi bo’lish”. Ba’zida mehribon rahbar ishchiga yordam beraman deb, “ qovun tushirib” qoyishi mumkin;
pedantizm avtiriteti – bunda menejer mayda - chuyda ishlarni yo’l -yo’riq ko’rsatib turish va ishchilar bajarishi kerak bo’lgan vazifalarni barcha bosqichlarini qattiq aniqlab beradi, bu bilan u ishchilarni ijodi va tashabbusini bo’g’ib qoyadi;
chvanstva avtiriteti – manman rahbar, o’zining avvalgi va endigi hayoliy hizmatlari bilan faxrlanadi. Rahbarning fikricha uning bu ”hizmatlari” uni yuqori avtiritet bilan ta’minlaydi;
boysundirmoq avtoriteti – menejer taxdi ishcilarga qo’rquv solish usullariga yon bosishidir. U bu uning avtoritetini mustahkamlaydi deb, hato oylatdi. Oxir oqibat bu odamlar tashabbusi, ishonchidan voz kechishiga olib keladi, hamda hadiksirash va insofsizlikni keltirib chiqaradi.