Qaz t əchizatı haqqında azərbaycan respublikasinin qanunu

v
ə vasitələri 
 
6.1. Qaz t
əchizatı sektorunda dövlət tənzimləməsinin məqsəd və vəzifələri 
aşağıdakılardır:
6.1.1. qaz t
əchizatı subyektlərinin fəaliyyətinin tənzimlənməsi; 
6.1.2. 
davamlı iqtisadi inkişafı təmin edən tənzimləmə mühitinin yaradılması;
6.1.3. qazdan s
əmərəli istifadəni təşviq edən tənzimləmə mühitinin yaradılması; 
6.1.4. 
sağlam rəqabət mühitinin formalaşdırılması, qaz təchizatı subyektlərinin 
s
əmərəli və təhlükəsiz fəaliyyətinin təmin edilməsi;
6.1.5. 
qaz bazarlarının səmərəli fəaliyyətinin təmin edilməsi; 
6.1.6. qaz t
əchizatının ekoloji və texniki baxımdan təhlükəsiz şəkildə həyata 
keçirilm
əsinin təmin edilməsi; 
6.1.7. qaz t
əchizatı sektorunda dövlət nəzarətinin həyata keçirilməsi. 
6.2. Qaz t
əchizatı sektorunda dövlət tənzimlənməsi aşağıdakı vasitələrlə həyata 
keçirilir: 
6.2.1. qaz t
əchizatı sektorunu tənzimləyən normativ hüquqi aktların, o cümlədən 
texniki normativ hüquqi aktların və normativ xarakterli aktların qəbul edilməsi; 
6.2.2. 
sistem operatorlarının yaradılması; 
6.2.3. icaz
ələrin verilməsi;
6.2.4. t
əbii inhisar subyektlərinin, həmçinin bu Qanunla nəzərdə tutulduğu halda, 
dig
ər qaz təchizatı subyektlərinin göstərdiyi xidmətlərin qiymətlərinin (tariflərinin) 
mü
əyyən olunması; 
6.2.5. 
şəffaflıqla bağlı tələblərin müəyyən edilməsi; 
6.2.6. mübahis
ələrin həlli, o cümlədən istehlakçıların müraciətlərinə baxılması;
6.2.7. qaz t
əchizatı subyektlərinin fəaliyyətinə dövlət nəzarətinin həyata 
keçirilm
əsi. 
6.3. Qaz t
əchizatı sektorunda dövlət nəzarəti yoxlamalar vasitəsilə həyata 
keçirilir. Sahibkarlıq subyektlərinə münasibətdə yoxlamalar “Sahibkarlıq sahəsində 
aparılan yoxlamaların tənzimlənməsi və sahibkarların maraqlarının müdafiəsi 
haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda nəzərdə tutulmuş hallarda və 
qaydada h
əyata keçirilir. İstehlakçıların qaz qurğularına və boru kəmərlərinə 
müayin
ənin və texniki xidmətin, habelə onlara nəzarətin həyata keçirilməsi qaydası 
Qaz 
Şəbəkəsi Məcəlləsi ilə müəyyən edilir. 
Maddə 7. Tənzimləyicinin qaz təchizatı sektorunda fəaliyyət istiqamətləri
7.1. T
ənzimləyici qaz təchizatı sektorunda aşağıdakı istiqamətlər üzrə fəaliyyət 
göst
ərir:
7.1.1. qaz t
əchizatı sektorunda vahid dövlət siyasətinin formalaşdırılmasında və 
h
əyata keçirilməsində iştirak; 
7.1.2. qaz t
əchizatı sektorunu tənzimləyən hüquqi aktların tətbiqi təcrübəsinin 
ümumil
əşdirilməsi, təkmilləşdirilməsi və yeni aktların hazırlanması üçün təkliflərin 
verilm
əsi; 
7.1.3. qaz t
əchizatı sektorunda normativ xarakterli aktların, o cümlədən 
topdansatış bazarı qaydalarının, bazar subyektləri arasında müqavilə formalarının 
q
əbul edilməsi, onlara dəyişiklik edilməsi və ləğv edilməsi; 
7.1.4. bu Qanunun 7.1.3-cü madd
əsi nəzərə alınmaqla, qaz bazarlarının 
f
əaliyyətinin tənzimlənməsi və monitorinqi; 

---

7 
7.1.5. qaz t
əchizatı subyektinin icazə tələb olunmayan fəaliyyət növləri ilə məşğul 
olması barədə məlumatı əsasında həmin fəaliyyətin qaz təchizatı sektoruna təsir edib-
etm
əməsinin, təsir etdikdə isə qaz təchizatı subyektlərinin icazə tələb olunmayan 
f
əaliyyət növləri ilə məşğul olması üçün tələb və şərtlərin müəyyən edilməsi; 
7.1.6. qaz t
əchizatı subyektlərinin tənzimləyiciyə təqdim etdiyi hesabat 
formalarına, habelə onların uçot və hesabatlarının (tənzimləyici hesabatın) təqdim 
edilm
əsinin təşkilinə dair tələblərin müəyyən edilməsi; 
7.1.7. qaz t
əchizatı subyektləri tərəfindən tənzimləyicinin normativ xarakterli 
aktlarına uyğun olaraq məcburi açıqlanmalı olan məlumatların müəyyən edilməsi; 
7.1.8. qaz t
əchizatı subyektlərinin təqdim etdikləri malların (işlərin, xidmətlərin) 
keyfiyy
ətinə dair tələblərin müəyyən edilməsi; 
7.1.9. t
ənzimləmə haqlarının məbləğinin hesablanması; 
7.1.10. qaz t
əchizatı sektorunda fəaliyyətin həyata keçirilməsi qaydalarının 
mü
əyyən edilməsi; 
7.1.11. 
istehlakçıların hüquqlarının və qanuni maraqlarının qorunmasının təmin 
edilm
əsi, eləcə də onların şikayətlərinə baxılması; 
7.1.12. qaz t
əchizatı subyektlərinin investisiya layihələrinin (proqramlarının), o 
cüml
ədən xarici investisiyaların, kreditlərin cəlb edilməsi layihələrinin qaz təchizatının 
etibarlılığı və tənzimlənən qiymətlərin (tariflərin) müəyyən edilməsi baxımından təhlil 
edilm
əsi, onların həyata keçirilməsinə razılıq verilməsi və qaz təchizatının 
etibarlılığının qiymətləndirilməsi, habelə tənzimlənən qiymətlərə (tariflərə) baxılması 
zamanı həmin layihələrin (proqramların) həyata keçirilməsi vəziyyətinin yoxlanılması; 
7.1.13. qaz t
əchizatı subyektlərinin müraciətlərinə inzibati qaydada baxılması; 
7.1.14. xüsusi bülletenl
ər və digər nəşrlərin buraxılması; 
7.1.15. bu Qanunda n
əzərdə tutulan icazələrin verilməsi; 
7.1.16. qaz t
əchizatı subyektlərinə verilmiş icazələrin şərtlərinə əməl edilməsinə 
n
əzarətin həyata keçirilməsi; 
7.1.17. qaz t
əchizatı sektorunda tənzimlənən qiymətlərin (tariflərin) təyin 
olunması qaydalarının təsdiq edilməsi; 
7.1.18. qiym
ətləri tənzimlənən xidmətlərin və sərbəst olmayan istehlakçılara 
qazın satış qiymətlərinin müəyyən edilməsi; 
7.1.19. qaz t
əchizatı sektorunda təbii inhisar subyektləri üçün tutum və 
s
əmərəlilik hədəflərinin müəyyən edilməsi qaydasının təsdiq edilməsi və həmin 
h
ədəflərin müəyyən edilməsi; 
7.1.20. qaz t
əchizatı subyektləri arasında yaranan mübahisələrə məhkəməyə 
q
ədər nizamasalma qaydasında baxılması; 
7.1.21. qaz t
əchizatı sektorunda normativ hüquqi aktlara və tənzimləyicinin 
normativ xarakterli aktlarına riayət edilməsinə nəzarətin həyata keçirilməsi; 
7.1.22. qaz t
əchizatı subyektləri barəsində inzibati aktların qəbul edilməsi, o 
cüml
ədən icrası məcburi göstərişlərin verilməsi;
7.1.23. s
əlahiyyətləri çərçivəsində qaz təchizatı sektorunda qanun pozuntuları 
tör
ətmiş şəxslər barəsində inzibati tənbeh tədbirlərinin tətbiq edilməsi; 
7.1.24. qaz t
əchizatı sisteminin balansının və balanslaşdırıcı bazarın işinin təmin 
edilm
əsi, eləcə də qaz təchizatı sisteminin balansının təmin edilməsinə dair qaydaların 
q
əbulu;
7.1.25. 
topdansatış və pərakəndə satış bazarı qaydalarının təsdiq edilməsi;
7.1.26. t
ənzimləmə-nəzarət məqsədilə təbii inhisar subyektlərində uçot və 
hesabatın təşkilinə nəzarət; 
7.1.27. 
qaz şəbəkələrinin səmərəli və etibarlı fəaliyyəti üçün stimullaşdırıcı 
mexanizml
ərin yaradılması. 
7.2. Qaz t
əchizatı subyektləri tənzimləyicinin müəyyən etdiyi tənzimləmə 
haqlarını ödəməlidirlər. 

---

8 
7.3. T
ənzimləyicinin statusu, fəaliyyətinin hüquqi əsasları və prinsipləri, 
t
ənzimləmə üsulları, məqsəd və vəzifələri, funksiya və səlahiyyətləri, habelə fəaliyyəti 
il
ə bağlı münasibətlər qanunla müəyyən edilir. 
Maddə 8. Qaz təchizatı sektorunda icazələr 
 
8.1. Qaz t
əchizatı sektorunda “Lisenziyalar və icazələr haqqında” Azərbaycan 
Respublikasının Qanunu ilə müəyyən edilən fəaliyyət növləri icazələr əsasında həyata 
keçirilir.
8.2. Qaz t
əchizatı sektorunda icazələrin müəyyən edilməsinin meyarları, onların 
siyahısı, icazə sisteminin dövlət tənzimlənməsinin prinsipləri, icazənin, onun 
dublikatının verilməsi, icazənin yenidən rəsmiləşdirilməsi, dayandırılması, bərpa 
edilm
əsi və ləğv edilməsi qaydaları, icazə verən orqanların, onların vəzifəli şəxslərinin 
v
ə icazə sahiblərinin məsuliyyəti “Lisenziyalar və icazələr haqqında” Azərbaycan 
Respublikasının Qanunu ilə müəyyən edilir. 
Maddə 9. Tutum və səmərəlilik hədəflərinin müəyyən edilməsi 

9.1. Qaz t

əchizatı sektorunda uzunmüddətli inkişaf, investisiya, maliyyə və büdcə 
planları tənzimləyici ilə razılaşdırılır. 
9.2. Qaz t
əchizatı sektorunda təbii inhisar subyektlərinin tutum hədəfləri tələbat 
proqnozları, səmərəlilik hədəfləri isə təbii inhisar subyektinin əsas səmərəlilik 
göst
əriciləri və maliyyə imkanları əsasında müəyyən edilir.
9.3. Qaz t
əchizatı sektorunda təbii inhisar subyektlərinin əsas səmərəlilik 
göst
əricilərinə qaz təchizatı sisteminin təhlükəsizliyi, bütövlüyü, fəaliyyətinin 
s
əmərəliliyi, ətraf mühitə zərərli təsir, təchizatda kəsintilərin sayı və müddəti, qaz itkisi, 
t
əchizatın keyfiyyəti, göstərilən xidmətlərin səviyyəsi aiddir.
9.4. Qaz t
əchizatı sektorunda təbii inhisar subyektləri tənzimləyici tərəfindən 
mü
əyyən edilmiş tələblərə uyğun şəkildə əsas səmərəlilik göstəricilərinin monitorinqi, 
uçotu v
ə onlar haqqında məlumatın təqdim edilməsi (hesabatlılıq) sistemini təşkil 
etm
əlidir.
Maddə 10. İllik yolverilən gəlirlilik hədləri və tənzimlənən qiymətlər (tariflər) 
 
10.1. T
əbii inhisar subyektlərinin illik yolverilən gəlirlilik hədləri, habelə qaz 
t
əchizatı sektorunda tənzimlənən qiymətlər (tariflər) tənzimləyici tərəfindən müəyyən 
edilir. 
10.2. T
əbii inhisar subyektlərinin illik yolverilən gəlirlilik hədləri və tənzimlənən 
qiym
ətlər (tariflər) müəyyən edilərkən aşağıdakılar nəzərə alınmalıdır: 
10.2.1. 
sistem operatorlarının və öz mal, iş və ya xidmətlərini tənzimlənən 
qiym
ətlərlə (tariflərlə) təqdim edən digər qaz təchizatı subyektlərinin optimal investisiya 
planlarının uzunmüddətli və əlverişli şərtlərlə maliyyələşməsinin təmin edilməsi üçün 
pul v
əsaiti axınlarının etibarlı və yetərli səviyyədə olması;
10.2.2. 
sistem operatorlarının maliyyə dayanıqlılığının təmin edilməsi; 
10.2.3. t
ənzimlənən qiymətlərin (tariflərin) ayrı-seçkiliyə yol verilmədən şəffaflıq 
prinsipl
əri əsasında müəyyən edilməsi. 
10.3. T
əbii inhisar subyektlərinin illik yolverilən gəlirlilik hədləri və tənzimlənən 
qiym
ətləri (tarifləri) hər tarif ili üçün əvvəlcədən müəyyən edilir və tarif ili ərzində həmin 
tarifl
ərin dəyişdirilməsinə yol verilmir. Tənzimlənən qiymətlər (tariflər) qiymət (tarif) 
ilinin başlanmasına azı altı ay qalmış təsdiqləndikdən sonra tənzimləyicinin rəsmi 
internet s
əhifəsində açıqlanmalıdır.

---

9 
10.4. T
əbii inhisar subyektləri səmərəlilik hədəflərini plana uyğun həyata 
keçirm
ədikdə, onların illik yolverilən tarif gəlirləri tənzimləyici tərəfindən təsdiq olunan 
qiym
ətlərin (tariflərin) təyin olunması qaydalarına uyğun olaraq tənzimlənir.
10.5. Qaz t
əchizatı sektorunda aşağıdakılar tənzimlənən qiymətlər (tariflər) 
hesab olunur: 
10.5.1. q
azın nəqli tarifləri; 
10.5.2. q
azın paylanması tarifləri; 
10.5.3. 
qaz bazarı operatorunun xidmətlərinin tarifləri; 
10.5.4. s
ərbəst olmayan istehlakçılara qazın pərakəndə satış qiymətləri; 
10.5.5. qaz
ın nəqli şəbəkəsinə qoşulma xidmətlərinin tarifləri; 
10.5.6. q
azpaylayıcı şəbəkəyə qoşulma xidmətlərinin tarifləri;
10.5.7. q
azın saxlanması xidmətlərinin tarifləri. 
10.6. Qaz
ın pərəkəndə satış qiymətləri müəyyən edilərkən aşağıdakılar nəzərə 
alınmalıdır: 
10.6.1. t
ənzimlənən qiymətlərin qüvvədə olduğu müddət ərzində topdansatış qaz 
bazarında qazın gözlənilən orta alış qiyməti; 
10.6.2. t
ənzimlənən qiymətlərin qüvvədə olduğu müddət ərzində tətbiq edilən 
qazın nəqli, saxlanması və paylanması tarifləri;
10.6.3. öt
ən tarif dövrləri ilə müqayisədə fərqlər üzrə düzəliş tədbirləri. 
III fəsil