QəRİb məMMƏdov, mahmud xəLİlov

19.2. Təbii otlaqların vəziyyəti  

Quru səthinin onda bir hissəsini əkin sahələri tutur, lakin təbii otlaqların ərazisi əkin sahələrindən iki dəfə 

artıqdır. Otlaqlar əsasən ya quru əraziləri, ya çox dik yamacları, yaxud da əkinçilik üçün yararsız, münbit 

olmayan  əraziləri tutur. Yer səthinin beşdə bir hissəsini tutan bu otlaq sahələrində 3,3 mlrd. baş iri buynuzlu 

mal-qara, qoyun və keçi otarılır (cədvəl 19.2). Bu gövşəyən heyvanlar mürəkkəb həzm sisteminə malik olub, 

kobud yemləri ətə və südə çevirməyə imkan yaradır.  

Mövcud məlumatlara əsasən planetimizdə 180 mln adam öz ev təsərrüfatında yaşayışını təmin etmək üçün 

mal-qara saxlayır. Bir sıra Afrika ölkələrinin iqtisadiyyatı maldarlıqdan olduqca asılı olub, əhalisini həm 

ərzaqla, həm də işlə təmin edir. Yaxın Şərq, Mərkəzi Asiya (Monqolustan daxil olmaqla), şimal-qərbi Çin və 

Hindistanın bir çox rayonlarının  əhalisi də dünyada daha çoxlu miqdarda gövşəyən heyvanlar saxlayaraq, 

onlardan süd, ət və yanacaq almaqla yanaşı, həm də çəkici iş qüvvəsi kimi istifadə edirlər.  

Dünyanın digər hissələrində otlaqlardan iribuynuzlu mal-qara təsərrüfatları altında istifadə olunur. 

Avstraliyada torpaqların əksər hissəsi otlaqlar altında olub, qoyunların miqdarı 117 mln təşkil edir. Bu, dünyada 

ən böyük sürü hesab olunub, hər sakinə altı baş qoyun düşür. Argentina, Braziliya, Meksika və Uruqvayın 

iqtisadiyyatı  əsasən iribuynuzlu mal-qara saxlamaq istiqamətində inkişaf edir, bunun üçün də  əsas rasion ot 

sayılır.  Şimali Amerikanın Böyük düzlərində taxıl üçün yararsız sahələr də iri buynuzlu mal-qara üçün otlaq 

kimi istifadə olunur. 

---

 

290

Gövşəyən heyvanlar, insanlar üçün ət və süd verməklə yanaşı, həm də dəri və yun mənbəyidir. Dəri və yun 

məmulatlarının istehsalı milyonlarla insanların yaşaması üçün gəlir mənbəyi sayılır. Lakin bu sahələr də onlara 

xammal verən otlaqlardan asılıdır.