QəRİb məMMƏdov, mahmud xəLİlov
Bioloji tədqiqatların nəticələri
Yüklə 4,26 Mb.
|
|
Bioloji tədqiqatların nəticələri 1. İrimiqyaslı nüvə müharibəsinin yaratdığı iqlim və digər təsirlərə qarşı həm təbii ekosistemlər, həm də kənd təsərrüfatı strukturu olduqca həssasdır. Nüvə silahlarının bilavasitə təsirindən qaçqın düşən milyardlarla insan müharibədən sonra olduqca ağır vəziyyətə düşəcəkdir. Hər şeydən əvvəl məhsulun məhv olması, beynəlxalq ərzaq ticarətinin pozulması, enerji sistemlərinin dağılması, həmçinin ərzaq ehtiyatının tükənməsi nəticəsində aclıq hökm sürəcəkdir.
360
2. Nüvə konfliktindən sonra dənli bitkilərin məhsulunun azalması və temperaturun aşağı düşməsilə əlaqədar xeyli itirilməsi mümkündür. 3. Hətta iqlim pozuntusu olmadıqda belə, nüvə müharibəsinin nəticələri kimi – beynəlxalq ticarət sistemlərinin və məhsul (ərzaq) nəqliyyatının sıradan çıxması, anbarların, kənd təsərrüfatı texnikasının və enerji avadanlıqlarının dağıdılması, gübrə, pestisid, toxum fondu və digər kənd təsərrüfatı vasitələrinin dayanması nəticəsində dünya kənd təsərrüfatı istehsalı və məhsulun paylanması sistemi nüvə müharibəsinin nəticələrindən ciddi ziyan çəkəcəkdir.
yarımkürəsinin bir çox vilayətlərində irimiqyaslı nüvə konfliktindən sonra qida (ərzaq) məhsulu istehsalı bir ildən artıq praktiki olaraq dayana bilər.
əlaqədar hərbi konflikt zamanı ərzaq məhsulunun eksportu dayanacaqdır. Bunun nəticəsində əhalinin böyük kütləsi aclıq təhlükəsi qarşısında qalacaqdır. Nüvə konfliktində iştirak etməyən və bilavasitə nüvə zərbəsinə məruz qalmayan ölkələr də müharibənin nəticəsi olaraq aclıq keçirəcəklər. 6. Kənd təsərrüfatı istehsalının dağılması şəraitində ərzaq istehsalının əsas mənbəyi təbii ekosistemlər olacaqdır. Əgər müharibə nəticəsində mühüm iqlim dəyişkənliyi baş verməsə də, təbii ekosistemlər Yer əhalisinin az bir hissəsini qidalandıra bilər. Hətta ən əlverişli nəticədə onlar kənd təsərrüfatı kimi zəngin mənbəni əvəz etməyə qadir deyildir. 7. Təbii ekosistemlər istənilən halda nüvə müharibəsinin yaratdığı iqlim pozulmalarına olduqca həssas olacaqdır. Onların dəyişməsi qütb tundrasından başlamış rütubətli tropik meşələrə, səhradan başlamış okeanlara və şirinsulu hövzələrə qədər olduqca müxtəlif olacaqdır. Şimal yarımkürəsində temperaturun aşağı düşməsi əsasən quruda özünü göstərəcək, işıqlanmanın azalması ən çox okean ekosistemlərinə təsir edəcəkdir, halbuki yağıntıların xarakter və intensivliyinin dəyişməsi başlıca olaraq Cənub yarımkürəsinin bozqırlarına və digər ekosistemlərinə öz təsirini göstərəcəkdir. 8. Bioloji sistemlər hətta nüvə müharibəsinin yaratdığı nisbətən az iqlim dəyişkənliyinə o qədər həssasdır ki, məhvedici ekoloji nəticələr zəif iqlim dəyişmələri zamanı da baş verə bilər və bunun nəticəsi olaraq Yer əhalisinin böyük hissəsi ziyan çəkər.
stremal azalması və temperaturun aşağı düşməsi qədər insan həyatına faciəli təsir göstərə bilər. 10. Qlobal radioaktiv yağıntılar, ehtimal olunduğuna görə, insan, ekosistem və kənd təsərrüfatı üçün böyük nəticələr törətməyəcəkdir. Lakin lokal radioaktiv yağıntılar, şübhəsiz ki, həm müharibə aparan, həm də ona qonşu ölkələrin əhalisinə ciddi təsir göstərəcəkdir. Müxtəlif rəylərə əsasən lokal radioaktiv yağıntılar nəticəsində milyonlarla, bəlkə də yüz milyonlarla insan həlak olacaqdır. Şübhəsiz ki, həm təbii ekosistemlər, həm də kənd təsərrüfatı radioaktiv təsir altında qalacaqdır. Şimal yarımkürəsinin orta enliklərində geniş ərazilər, o cümlədən dəniz və şirinsulu ekosistemlər radioaktivliyə məruz qalacaqdır. Radioaktivlik bioloji sistemlərdə toplaşır: qida zəncirinin ən yüksək pilləsində duran canlı orqanizmlər ( o cümlədən insanlar) radioaktivliyə sirayət etmiş məhsullarla qidalanaraq min dəfə artıq radiasiya dozasını qəbul edir. Az ehtimal etmək olar ki, müharibədən sonrakı şəraitdə belə radioaktivlik zəhərlənməyə qarşı kəsərli tədbirlər baş tuta bilsin. Yüklə 4,26 Mb. Dostları ilə paylaş:
|