QəRİb məMMƏdov mahmud xəLİlov

SAPROPEL (yun. sapros – çürük və relos – lil, palçıq) – Şirin su 

hövzələrinin lilli çöküntüləri: tərkibində kalloid halında çoxlu miqdarda 

üzvi maddə (liqnin-humus kompleksi, karbohidratlar, bitumlar və s.) 

olur. Müalicə məqsədi ilə (fiziki üsullarla müalicə) istifadə edilir. Kənd 

təssərrüfatında gübrə kimi, kompost hazırlanmasında tətbiq olunur. 

Qumsuz və azgilli, kalsium, dəmir, fosfor duzları ilə  zəngin S. kənd 

təsərrüfatında heyvanların yeminə qatılır. 

SAPROTROFİYA – Ölü kütlənin üzvi maddələri ilə orqanizmlərin 

(saprotrofların) qidalanması. 

SAPROTROFLAR  – Bitkilərin (ağacların qabığı, ölü oduncaq, 

töküntü, meşə döşənəyi) və heyvanların (leş, ekskrement) ölü kütləsi ilə 

qidalanan heyvan (saprofaqlar) və bitki (saprofitlər) saprotrof 

orqanizmləri. 

---

 

381 

 

SARI TORPAQLAR – isti iqlim şəraitində rütubətli subtropik 

meşələr altında  əmələ  gələn torpaqlar. Turş reaksiyalıdır. Podzollaşma 

əlaməti, həm də qida madələrinin az olması ilə fərqlənir. Sarı rəng ana 

süxurda dəmirin miqdarının azlığı, yaxud torpaqda dəmir oksidinin hi-

dratasiyaya uğraması  nəticəsində yaranır. Azərbaycanda  əsasən 

Lənkəran ovalığında yayılmışdır. Sitrus, çay, çəltik, tütün, efiryağlı 

bitkilər və s. becərilir.