|
D
DAĞ-DƏRƏ KÜLƏKLƏRİ – gündüz dərələrdən dağlara, (dərə
küləkləri) gecə isə əksinə-dağlardan dərələrə (dağ küləkləri) əsən
küləklər. Yerli hava dövranı sistemində dağ yamacları və dərələr
üzərində yaranan müxtəlif temperatur və təzyiq fərqi nəticəsində əmələ
gəlir. D.d.k. buludluq və yağıntının gündəlik gedişinə də təsir göstərir,
gündüzlər buludların əmələ gəlməsinə, gecələr isə buludların
çəkilməsinə şərait yaradır. Azərbaycanda D.d.k. bütün dağlıq rayonları,
xüsusilə Böyük və Kiçik Qafqaz üçün xarakterikdir.
DAĞ GÖLÜ – əsasən tektonik və buzlaq mənşəli olur. Tektonik
göllər dağəmələgəlmə prosesləri nəticəsində Yer qabığının qırışması və
sınması ilə əlaqədar olaraq əmələ gəlir, bu cür göllər ən böyük və dərin
göllərdir. Məs., Xəzər gölü (sahəsi 371 min km
2
), Baykal gölü (dərinliyi
1620 m). Dağlıq yerlərdə dərə gölləri dağ uçqunu zamanı süxurların çay
dərəsini doldurması nəticəsində əmələ gəlmişdir. 1139-cu ildə şiddətli
zəlzələ zamanı Kəpəz dağının bir hissəsi uçub Ağsu çayının dərəsini
doldurmuş və nəticədə dərinliyi 100 m çatan gözəl Göygöl meydana
gəlmişdir.
Dostları ilə paylaş: | 
