|
QEYRİ-FİLİZ FAYDALI QAZINTILAR – qeyri-metal faydalı
qazıntılar – sənaye və tikintidə təbii halda, yaxud mexaniki, termiki və
kimyəvi emaldan sonra işlədilən, həmçinin qeyri-metal elementləri və
ya onların birləşmələrini almaq üçün istifadə edilən bərk süxurlar, yaxud
minerallar. Bunlar təbii silikatlar, halloidlər, karbonatlar, sulfatlar, ni-
tratlar, boratlar, fosfatlar və oksidlərdir. Azərbaycanda duz, gips, anhidr-
id, fosforit, karbonatlar, müxtəlif gillər, qumlar, çınqıl və digər çökmə
mənşəli qeyri filiz sərvətləri vardır.
Kimya sənayesi üçün xammal olan sərvətlərdən Azərbaycan
ərazisində kükürd kolçedanı, daş duz, dolomit və barit geniş yayılmışdır.
QEYZERLƏR – fasilə ilə su və buxar fəvvarəsi vuran isti bulaqlar.
Q. vulkanizmin son mərhələsinin təzahürlərindən biridir. Q.-in suyu
nisbətən təmiz, az minerallaşmış (1-2 q/l), qələvi reaksiyalı, yüksək de-
bitli, temperaturu 80-100
0
C-dək olur. Müasir vulkan fəaliyyəti
sahələrində yayılmışdır. Q.-də su fəvvarələrinin hündürlüyü bəzən 40-
42 m-ə, buxar fəvvarələrinin hündürlüyü isə 150 m-ə çatır. Q.
Kamçatka, İslandiya, Yeni Zenlandiya, ABŞ, Yaponiya və Çində
məlumdur. Geotermal elektrik stansiyaları Q.-in istilik enerjisi əsasında
işləyir. Q.-in enerjisindən binaların və şitilliklərin qızdırılmasında da
istifadə edilir.
Dostları ilə paylaş: | 
