303
ödəmək üçün insanlar tərəfindən becərilən bitkilər. Onların sayı 2,5 min
növ (ali bitkilərin 10%-i), 50 fəsilədə birləşir. Lakin bitki məhsullarının
əsas kütləsini 20 növ verir. Bitkinin mədəni becərilməsi daş dövründən
başlanıb. Mədəni bitkilərə yenilərinin daxil edilməsi davam etdirilir,
lakin o, elmi xarakter daşıyaraq biologiya elminin nailiyyətlərinə əs-
aslanır.
MƏDƏNİ EKOSİSTEMLƏR – Mədəni biosenozlar-insan
tərəfindən yaradılan və ya onun intensiv təsiri altında olan ekosistemlər.
M.e.-ə aiddir: məqsədli mədəniləşdirilmiş ekosistemlər (məs. meşəni
meşə-parka çevirmək, daim istifadə edilən və gübrələnən çəmənlər,
bununla əlaqədar öz tərkib və məhsuldarlığını dəyişən ekosistemlər): 1)
süni salınan, ancaq insan tərəfindən nizamlanmayan ekosistemlər (məs.
meşə əkinləri, səpilmiş çəmənliklər): 2) Çoxillik-ağac və kolların daim
qulluqla nizamlanan və istismar olunan mədəni ekosistemlər (bağlar, çay
və üzüm plantasiyaları və s.): 3) dekorativ mədəni ekosistemlər (parklar
və xiyabanlar): 4) aqroekosistemlər və ya aqrosenozlar-tərkibi və torpaq
şəraiti insan tərəfindən nizamlanan birillik və ikiillik cərgəaraları
becərilən bitkilər: 5) Qapalı əkinlər-torpaq və hava mühiti nizamlanan
bitkilər (örtülü şitillik, orenjeriya).
Dostları ilə paylaş: 
