Qishloq xo’jalik korxonalarining tashkiliy-iqtisodiy asoslari

O’lchovbirligi	2005y.	2006y.	2007y.	2008y.	2009y.	2010y.	2011y.	2012y.
2013y
Yalpi qishloq xo’jaligi mahsulotida dehqon xo’jaliklarining ulushi	%	61,7	62,3	64,1	65,1	63,3	62,9	63,7	63,5	64,0
Jami yetishtirilgan dehqonchilik mahsulotlarida dehqon xo’jaliklarining ulushi	%	37.1	38.5	41.2	44.3	41.0	42.6	42,8	42,9	45,2
Jami yetishtirilgan chorvachilik mahsulotlarida dehqon xo’jaliklarining ulush		92.6	92.5	92.6	92.4	92.9	92.7	92,2	92,1	92,1

Dehqon xo’jaliklari faoliyatining asosiy ko’rsatkichlari

Ko’rsatkichlar	O’lchovbirligi	2005y.	2006y.	2007y.	2008y.	2009y.	2010y.	2011y.	2012y.	2013y
Dexqon xo’jaliklarining soni	birlikda	4544420	4631675	4673210	4703433	4759174	4773013	4792717	4716292	4681378
Dexqon xo’jaliklariga biriktirilgan ekin maydoni	ming ga	441,9	454,8	458,0	466,7	472,8	471,0	462,4	467,7	470,4
Dexqon xo’jaliklari ekin maydonining jami ekin maydonidagi ulushi	%	12,1	12,5	12,9	12,9	13,1	12,7	12,8	12,9	12,9

Qishloq xo’jaligida faoliyat yuritishning yangi tashkiliy-huquqiy shakllarini tashkil etish davrida esa fermer va dehqon xo’jaliklari keng qo’llab –quvvatlandi.
Ayniqsa, O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2006 yil 23 martda qabul qilingan “Shaxsiy yordamchi, dehqon va fermer xo’jaliklarida chorva mollarni ko’paytirishni rag’batlantirish chora-tadbirlari to’g’risida” gi 308-sonli qarori mamlakatimizda chorvachilikni rivojlantirishda muhim omil bo’ldi, desak aslo xato qilmagan bo’lamiz. Ma’lumki, chorvachilik xo’jaliklari xususiylashtirilgani natijasida butun mamlakatimizda bo’lgani singari Samarqand viloyatida ham chorva mollari va parrandalarning asosiy qismi aholi qo’lida – dehqon xo’jaliklarida ko’paytirilmoqda. Masalan, 2015 yil 1 yanvar holatida viloyatda boqilayotgan jami qoramollarning 95,2 foizi, sigirlarning 96,2, quy va echkilarning 85,6, cho’chqalarning 87,6, otlarning 92,0 va parrandalarning 46,1 foizi dehqon xo’jaliklari ulushiga to’g’ri kelganligini ko’rishimiz mumkin.
Bugungi kunda viloyatda jami go’shtning 92,2 foizi (212005 t.), sutning 95,3 foizi (1014750 t.), tuxumning 41,6 foizi (390951 ming dona), qorako’l terining 22,6 foizi (20707 dona) va asalning 61,7 foizi (468 tonnasi) dehqon xo’jaliklarida yetishtirilmoqda.

2.Fermer xo’jaligini tashkil etish va rivojlanish asoslari

Fermer xo’jaligi ijaraga berilgan yer uchastkalaridan foydalangan holda qishloq xo’jaligi tovar ishlab chiqarishi bilan shug’ullanuvchi, mustaqil xo’jalik yurituvchi subyekt hisoblanadi.

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASINING QONUNI
30.04.1998 y.
N 602-I
FERMER XO’JALIGI TO’G’RISIDA
[yangi tahriri ] 2004 yil 26 avgust
 
Mazkur Qonunning yangi taxriri O’zR 26.08.2004 y. 692-II-son
Qonuni bilan tasdiqlangan
I. Umumiy qoidalar (1-4-moddalar)
II. Fermer xo’jaligini tashkil etish (5-9-moddalar)
III. Fermer xo’jaliklari yuritish uchun yer uchastkalari berish.
Yerdan va suvdan foydalanish (10-15-moddalar)