Qituvchilari tomonidan dori turlari texnologiyasi amaliy mashg‘uloti uchun o‘quv qo‘llanma tuzildi. Dori turlari texnologiyasining boshlang‘ich mavzularini yoritib beradigan ushbu «Farmatsevtik texnologiya asoslari»

Dorixona hovonchalarining o‘lchamlari


3-jadval

Qattiq dori moddalarining (№) 1-sonli hovonchada maydalaganda yo‘qotilish darajasi


4-jadval
Dorixona seyflarida saqlanadigan o‘ta zaharli dori vositalarining tartibi va ro‘yxati



ILOVALAR
Zaharli, narkotik va psixotrop dori vositalarining saqlanishi, hisobi, retseptga yozilishi, berilishi, qo‘llanilishi va ishlatilishini nazorat qilishning kuchaytirilishi tartibi haqida O‘zRSSV ning 1996 yil 17 iyun 489-sonli buyrug‘i.

Dorixonalarda zaharli, narkotik dori vositalarining saqlanishi, hisobi va berilishi haqidagi qoidalar.
1. SAQLANISHI
1. Narkotik va zaharli dori vositalari faqatgina seyflarda, o‘ta zaharlilari esa seyfning ichki, qulflanadigan bo‘limida saqlanishi lozim.
2. «A» ro‘yxatiga kiruvchi zaharli dori vositalari alohida metall shkaflarda qulflangan holda saqlanishi lozim.
3. Zaharli moddalar saqlovchi va ish kuni davomida provizor-analitik yoki provizor-texnolog stoli ustida turishi kerak bo‘ladigan reaktivlar ish jarayoni tugagach qulflanadigan shkaflarda saqlanishi lozim.
4. «A» ro‘yxatiga kiruvchi zaharli dori vositalari saqlanadigan seyf va shkafning ichki qismida, «A» Venena yozuvi va bir marotabalik hamda sutkalik dozasi ko‘rsatilgan zaharli dori vositalarining ro‘yxati bo‘lishi lozim.
5. Zaharli dori vositalari saqlanadigan shtanglaslardagi yozuv qora fonda oq rangda bo‘lib bir marotabalik va sutkalik dozasi ko‘rsatilgan bo‘lishi lozim.
6. Assistent xonasidagi zaharli va narkotik dori vositalari saqlanadigan seyf kaliti ish vaqtida provizor texnologda turishi lozim. Ish vaqti tugagach seyf muhrlanadi yoki surguchlanadi, kalit, muhr va surguch dorixona mudirida yoki dorixona buyrug‘iga ko‘ra saylangan javobgar shaxsda turishi lozim. Narkotik dori vositalari saqlanadigan xonaning derazalari metall panjarali, eshiklari temirdan bo‘lishi lozim. Ish tugagach bu xonalar javobgar shaxs tomonidan yopib muhrlanadi.
7. Narkotik dori moddalari saqlanadigan xonalar hamda seyflar qo‘riqlanishi va kechasiga yoqiladigan signalizatsiyasi bo‘lishi lozim.
8. Ish jarayonida assistent xonasiga narkotik va o‘ta zaharli moddalar dorixona mudiri yoki javobgar shaxs tomonidan beriladi.
9. Dorixonalarda narkotik dori vositalarining zahirasi bir oylik talabdan va shu dorixonaga mo‘ljallangan umumiy kunlik tovar zahirasi normatividan oshmasligi kerak.
10. Dorixonaning assistent xonasida narkotik moddalarni kechasiga qoldirish mumkin emas.
11. Zaharli, narkotik dori moddalari alohida raqamlangan, bog‘langan va yuqori tashkilot organlari boshlig‘i muhri bosilgan kitobda hisobga olinishi lozim.
12. Har oyning 1-sanasida dorixona mudiri zaharli va narkotik dori vositalarining haqiqiy qoldig‘ini kitobdagi qoldiq bilan solishtirishi lozim. Тovar-material boyliklarini inventarizatsiya qilishda (dorixona bo‘limida) zaharli, narkotik dori vositalarining haqiqiy qoldig‘i aniqlanadi va bunga alohida inventarizatsiya yozuvi tuziladi. Kitobdagi ma’lumotlardan haqiqiy qoldiqni aniqlashda cheklanishlar topilgan holda, dorixona mudiri bu haqida dar­hol yozma ravishda 3—5 kun ichida kerakli izlanishlar olib boruvchi yuqori tashkilot organlarini ogohlantirishi shart.
13. O‘zbekiston Respublikasida tibbiyot amaliyotida qo‘llashga ruxsat etilmagan zaharli, narkotik moddalarni dorixonalarda saqlash man etiladi.
14. Zaharli va narkotik dori vositalari navbatchi dorixonalarda kechasiga favqulodda tibbiy yordam ko‘rsatish uchun kerakli miqdorda, navbatchining alohida qulflangan shkafida qoldiriladi. Smena tugagach, bu shkaf muhrlanadi yoki surguchlanadi.

2. RETSEPТ QABUL QILISH, DORILARNI

ТAYYORLASH VA BERISH

15. Dorixonada dori tayyorlash uchun «zaharli, narkotik dori vositalarini retseptga yozish qoidalariga» amal qilib yozilgan retseptlar qabul qilinadi.

16. Тarkibida zaharli yoki narkotik dori vositalari bo‘lgan dorilarga retsept qabul qilishda provizor-texnolog bemor yoshini aniqlashi, dozalarni to‘g‘riligini, dori turida yozilgan ingridiyentlarning mutanosibligini tekshirishi va zaharli yoki narkotik preparatning nomini qizil qalam bilan belgilashi shart.
17. Dori tarkibiga kiruvchi zaharli va narkotik moddalar provizor-texnolog tomonidan farmatsevt ishtirokida saqlanadigan joyda tortiladi, shundan so‘ng shtanglas darhol seyfga olib qo‘yiladi. Retsept orqasiga provizor-texnolog berganligi to‘g‘risida, farmatsevt esa kerakli miqdorda dori moddasi olganligi to‘g‘risida, nomi va miqdori ko‘rsatilgan tartibda imzo qo‘yadilar. Qo‘lda yozish o‘rniga retsept orqasiga shtamp qo‘yilishi mumkin:
Farmatsevt tomonidan olingan zaharli va narkotik modda darhol dori tayyorlash uchun ishlatilishi, shu zahoti provizor-texnologga tekshirish uchun berilishi lozim.
18. «A» seyflarida zaharli moddalardan dori tayyorlash uchun ishlatiladigan tarozilar, tarozi toshlari, hovoncha, silindr va voronkalar ham saqlanadi. Уlarni tozalash, yuvish farmatsevt nazorati ostida alohida bajariladi.
19. Zaharli modda saqlovchi dori turlari dorini tekshirgan shaxs tomonidan tamg‘alangan va berilishiga qadar alohida qulflanadigan shkaflarda saqlanadi.
20. Agar retseptda boshqa ingridiyentlar qatorida zaharli, narkotik yoki gangituvchi moddalar yozilgan bo‘lsa, ularni alohida berish (tayyorlangan dori turi tarkibidan) man etiladi.
21. O‘ta zaharli eritmalar beriladigan idishlar: «zahar» kalla va boldir suyaklarini kesishgan holatda tasvirlangan, «Ehtiyotlik bilan qo‘llang» yorliqlari bilan jihozlangan, shuningdek zaharli dori moddalarining nomlari Davlat tilida yozilgan va eritmaning kon­sentratsiyasi ko‘rsatilgan bo‘lishi kerak.
Dorixonada tayyorlangan, zaharli modda saqlovchi boshqa dori turlari «Ehtiyotlik bilan qo‘llang» yorliqlari bilan jihozlangan bo‘lishi kerak.
Narkotik va unga tenglashtirilgan dori turlarini, shuningdek «A» ro‘yxatiga kiruvchi zaharli moddalarni qaytadan olish uchun (ko‘z tomchilaridan tashqari) — vrach bemorga yangi retsept yozib berishi shart.


22. Narkotik modda saqlovchi dori turiga retsept 5 kun davomida, zaharli modda saqlovchilar uchun esa 10 kun davomida yaroqlidir.


23. Etilmorfin gidroxlorid, kodein, kodein fosfat va etaminal natriy boshqa dori moddalari bilan birgalikda shahar miqyosidagi (shahar yoki qishloq ma’muriy tumanlari) barcha dorixonalar tomonidan shu hududda joylashgan davolash-profilaktika korxonalari raseptlari bo‘yicha beriladi.



24. Zaharli, narkotik dori moddalarini saqlovchi tayyor dori turlarini maxsus ruxsatnomasi (litsenziya) bo‘lmagan dorixona muassasalariga berish taqiqlanadi.

25. Dorixonadan veterinariya davolash muassasalarining retseptlari bo‘yicha, zaharli, narkotik va unga tenglashtirilgan dori vositalarini, shuningdek shahardan tashqaridagi retseptlar bo‘yicha dorilarni berish man qilinadi.

26. Zaharli va narkotik moddalar saqlovchi dorilar retseptlari dorixonada qoldiriladi va saqlanadi:
— maxsus pushti blanklarda berilgan dorilar (narkotik moddalar saqlovchi)—5 yil;

— zaharli modda saqlovchi dorilar — 1 yil mobaynida saqlanadi.

27. Saqlash muddati tugagach retseptlar yo‘q qilinadi. Yo‘q qilish tartibi DAJ (Davlat aksionerlik jamiyati) «Dori-darmon» tomonidan amalga oshiriladi.


28. Zaharli, narkotik dori vositalarini berish, saqlash va hisoblash qoidalari mulkchilik shaklining qandayligidan qat'i nazar barcha dorixonalarga taalluqlidir.




5-jadval