Qoraqalpog‘iston Respublikasi haqida umumiy ma’lumot

«Sug‘urta deganda yuridik yoki fuqarolar to‘laydigan sug‘urta mukofotlaridan shakllantiriladigan pul fondlari hisobidan muayyan voqea (sug‘urta hodisasi) yuz berganda ushbu shaxslarga sug‘urta shartnomasiga muvofiq sug‘urta tovonini (sug‘urta pulini) to‘lash yo‘li bilan ularning manfaatlarini himoya qilish tushuniladi»2.

«Sug‘urta deganda yuridik yoki fuqarolar to‘laydigan sug‘urta mukofotlaridan shakllantiriladigan pul fondlari hisobidan muayyan voqea (sug‘urta hodisasi) yuz berganda ushbu shaxslarga sug‘urta shartnomasiga muvofiq sug‘urta tovonini (sug‘urta pulini) to‘lash yo‘li bilan ularning manfaatlarini himoya qilish tushuniladi»2.

Jismoniy shaxslarning mol-mulkini, sog‘ligi va daromadlarini yo‘qotish, sug‘urta risklari va ularni oldini olish chora-tadbirlari, barcha fuqarolarning mol-mulki va daromadlarini sug‘urta himoyasiga olish – sug‘urtaning iqtisodiy mohiyatini belgilab beradi. Ko‘p asrlik sug‘urta tarixi shuni isbotlab berdiki, sug‘urta faoliyati iqtisodiyotga ijobiy ta’sir etuvchi eng muhim omillardan biridir. Bundan tashqari sug‘urta tashkilotlari tomonidan shunday faoliyat amalga oshiriladiki, bu sug‘urta hodisasini oldini olish ishlaridir. Oldini olish ishlari o‘z ichiga, sug‘urta hodisalari soni va undan keladigan zararlarni kamaytirish maqsadida amalga oshiriladigan ishlar, ya’ni doimiy sug‘urta ob’ektining tekshirish va o‘quv dasturlari kiradi. SHu sababli, sug‘urta nafaqat sug‘urtalangan mulkni xavfsizligini ta’minlashini, balki sug‘urta hodisalarini ro‘y berishini kamayishiga va fuqarolar xavfsizligini yaxshilashga yordam berishini isbotlab berdi.

Sug‘urta shartnomasini tuzish va uning amal qilish davrida mijoz doimo sug‘urtalovchining e’tiborida ekanligini, sug‘urta mukofotlari hisobiga o‘zi uchun ishonchli himoyani sotib olganligini, tanlagan sug‘urta tashkiloti samarali boshqarilayotganligini hamda uning manfaatlari birinchi o‘ringa quyilayotganligini his etishi muhimdir. Sug‘urta riski yuzasidan ehtimollikka, sug‘urta ta’minotiga bo‘lgan ehtiyojni yuzaga keltiruvchi qator omillar sub’ektlar tomonidan talab sifatida qo‘yilishi mumkin. Ular jumlasiga: