Qoshanov A’bdikerim

Soraw ha’m tapsi’rmalar ? 
1. Kushan ma’mleketinin’ payda boli’wi ha’m oni’n’ patshalari’ haqqinda
ayti’p berin’? 
2. Kushan da’wirindegi Xorezm ma’deniyati qanday edi ha’m Kushan 
ma’mleketinin’ tasiri boldi’ ma?
3. Xorezmn patshalari’ ten’geleri qalay shi’g’ari’lg’an? 
4. Qaraqalpaqstan aymag’i’ndag’i’ Kushan dawi’rine qalalari’ qaysi’lar? 
15-tema. Topi’raqqala-Xorezm patshalari’ rezidentyasi’
 
Topi’raqqala ha’m woni’n’ ishindegi patsha sarayi’ Xorezmnin’ Qushan 
da’wirine tiyisli ma’deniyati’nb anag’urli’m toli’q si’patlaydi’. Ani’g’i’raq 
aytqanda 
bul Qushan ma’mleketinin’ keyingi da’wirine sa’ykes keledi. Bul 
go’ne qalashani’n’ tu’slik bo’leginde qalani’n’ basqa quri’li’slari’nan wo’zgeshe 
geometriyali’q tuwri’ jobalasti’ri’li’p sali’ng’an quri’li’slardi’n’ qaldi’qlari’ bar. 
(Qalani’n’ tu’slik da’rwazasi’nan baslani’p qalani’n’ da’l wortasi’nan yekige 
bo’lip wo’tken yeni 10 m derlik worayliq ko’she ko’zge tu’sedi. Usi kо’sheden bir 
neshe ko’sheler qaptalg’a bo’linip 
shi’g’i’p, wolar qalani’ 9 yamasa 10 
u’lken imaratlar dizbegine bo’lgen. Bul tutasqan u’lken jaylar dizbeklerinde bir 
neshe wonlag’an u’y-ruwzgershiligi ushin wo’jireler bar, Sonday-aq turaq jaylar 
ushi’n, qudayg’a qulshi’li’q yetip si’yi’ni’w ushi’n arnalg’an arnawli’ wo’jireler 
bolg’an. Qalani’n’ arqa bo’leginde wog’ada u’lken patsha sarayi’ bolg’an. Usi’ 
qatarda wotqa si’yi’natug’i’nlardi’n’ u’lken xrami’ 
ha’m 
bazar 
jaylasqan. 
Saray u’sh qabattan ibarat. Woni’n’ worayli’q wo’jireler dizbekleri biyik bolg’an. 
Woni’n’ ha’zirgi ku’nnin’ wo’zinde jer betinen 25 m biyik turg’an u’lken u’sh 
minari’ bar. Qalani’n’ gerbishlerinen 70 ke jaqi’n tamg’a tabi’ldi’. Soni’n’ ishinde 
qaraqalpaqlarda bolatug’i’n tamg’alar da bar. Bul fakt qalani’ sali’wg’a 
qaraqalpaqlardi’n’ ata-babalari’ni’n’ da qatnasqani’n ko’rsetedi. Topi’raqqalani’n’ 

---

68 
gerbishlerin ha’r jerinen ali’p izertlegende 66 tu’rli tamg’a gezlesken. Wolardi’n’ 
ishinde 
II 
— 
qatara 
qos 
tayaq, 
I 
— 
bir 
tayaq, 
+ — atanaq, tug’i’r — T, shani’shqi’ — formasi’ndag’i’ tamg’alar bar. Wolar 
ha’zirgi ku’ngi qaraqalpaq ruwlari’nda yelege shekem saqlang’an tamg’alardi’n’ 
ishinde 
gezlesedi. Mi’sali’, Qon’i’rat-qaramoyi’n ruwi’ni’n’ tamg’asi’ T—
tug’i’r. Qon’i’rat-qostamg’ali’ ruwi’ni’n’ tamg’asi’—II qatara qos" tayaq. 
Qi’pshaq ruwi’ni’n’ tamg’asi’—I bir tayaq, Keneges ruwi’ni’n’ tamg’asi + — 
atanaq. Mu’yten ruwi’ni’n’ tamg’asi’ — shani’shqi’. Usi’ tamg’alar ha’zirgi ku’ni 
tap sol tu’rinde ayti’ladi’. Sonday-aq qala sarayi’ni’n’ diywallari’na sali’ng’an 
nag’i’slar 
XX 
a’sirdegi 
qaraqalpaqlardi’n’ 
qarshi’nlari’ndag’i’ 
ha’m 
kiyimlerindegi nag’i’slarg’a uqsas ha’m sa’ykes keletug’i’nli’g’i’n ali’mlar 
ani’qlap wotir.