Quran son sәmavi müjdәdir. Hansı ki, sonuncu Peyğәmbәrә (s), yәni һәzrәt Mәһәmmәdә (s) göndәrilәrәk

ELMĠ SĠRLƏR 
1.  Ġslamda  mәscidlәrlә  bağlı  xüsusi  hökmlәr 
mövcuddur. 
A) Mәscidi murdarlamaq icazәli deyil. 
B)  Mәscid  murdarlanarsa,  onu  tәmizlәmәk  (paklamaq) 
hamıya vacibdir. 
                                                 
1
 Hәcc, 26. 
2
 ―Әl-Mizan‖, c. 14, sәh. 368. 

---

228 
 
Ġbadәt  mәkanının  paklanması  ibadәt  edәnlәrin 
mәnәviyyatında çox mühüm iz buraxır. 
2. Ətraf mühitin paklanması. 
Bәzi hәkimlәr yazırlar: 
―Bu  ayә  әtraf  mühitin,  xüsusilә  mәscidin  pak 
saxlanılmasına 
aiddir. 
Namazın 
düzgünlüyünün 
Ģәrtlәrindәn biri onun pak yerdә qılınmasıdır‖
1
.  
3. Mәnzil vә ictimai obyektlәrin tәmizliyi. 
Bәzi  elm  adamları  rәvayәtlәrә  әsaslanaraq  ayәni  daha 
geniĢ mәnada izah etmәyә çalıĢırlar. 
―Adab  әĢ-Ģәriә‖  kitabında  mәnzillәrlә  bağlı  47  hökm 
qeyd  olunmuĢdur  ki,  onun  7  hökmü  bu  mövzuya  aiddir. 
Hәmin 7 hökm açıqca insanın yaĢadığı mühitin tәmiz, pak 
olmalı  olduğunun  zәrurәtini  göstәrir.  Mәlum  7  hökm 
aĢağıdakılardır. 
1. Evdә namaz üçün ayrıca yer ayırın. 
2. Evin döĢәnәcәyi pak olmalıdır. 
3. Evdә it saxlamaq olmaz. 
4. Ev (vaxtlı-vaxtında) süpürülmәlidir. 
5. Evә qapı qoyulmalı vә pәrdәlәnmәlidir. 
6. Yemәk qablarının ağzını açıq qoymaq olmaz. 
7. Evdә axar vә ya kürr su olmalıdır. 
Peyğәmbәrdәn  (s)  nәql  olunan  bir  rәvayәtdә  deyilir: 
―Zibili  evdә,  yaĢadığınız  mühitdә  saxlamayın.  Çünki 
Ģeytan (mikrob) yığnaqıdır‖. 
Digәr rәvayәtdә isә oxuyuruq: 
―Toz qaldırmayın; çünki tәnәffüsü ağırlaĢdırır‖
2
.  
Qeydlәr:  
a) 1 
q
 toza mikroskopla baxdıqda 750 000 – 2 100 000 
mikrob görmәk olar. 
                                                 
1
 ―Quranda tәbabәt‖, sәh. 131. 
2
 ―Hökmlәrin fәlsәfәsi‖, sәh. 223. 

---

229 
 
b)  Rәvayәtlәrdә  mikrob  Ģeytan  deyә  yad  edilmiĢ  vә 
ziyanları  xatırladılmıĢdır.  Öncә  dә  qeyd  etdiyimiz  kimi 
Ġslamda hәr bir çirkin, xәbis varlığa Ģeytan deyilir
1
.  
 
YEKUN 
Burada bir neçә mәqama toxunmaq lazımdır. 
1.  Ġlahi  dinlәrin,  xüsusilә  Ġslam  vә  Quranın  paklıq 
mәsәlәsinә  diqqәti  dinin  bәĢәriyyәtә  elmi  xidmәtlәrindәn 
biridir. 
2.  Tәharәt  vә  paklıq  mәsәlәsi  (insanın  instinktiv  meyli 
olmaqla  yanaĢı)  öncәki  dinlәrdә  dә  diqqәt  mәrkәzindә 
olduğu üçün Quranın elmi möcüzәsi sayıla bilmәz. 
3.  Ayәnin  hәzrәt  Ġbrahimә  (ә)  Kәbәnin  paklanması  ilә 
bağlı xüsusi hökmdәn ibarәt olduğunu vә qeyd olunan iki 
ehtimalın  mövcudluğunu  nәzәrә  alsaq,  qәti  olaraq  әtraf 
mühitin (çirklәnmәdәn) qorunması ilә bağlı olduğunu deyә 
bilmәrik.