Quran son sәmavi müjdәdir. Hansı ki, sonuncu Peyğәmbәrә (s), yәni һәzrәt Mәһәmmәdә (s) göndәrilәrәk

QURANIN TƏCRÜBĠ ELMLƏRLƏ 
UYĞUNLAġDIRILMASININ MƏNFĠ 
TƏSĠRLƏRĠ HANSILARDIR? 
Elmi tәfsirә qarĢı radikal mövqedә olanlar bu metodun 
mәnfi nәticәlәrini aĢağıdakı Ģәkildә sıralamıĢlar: 
1.Tәfsirin  bu  metodu  Ģәxsi  rәyә  әsaslanır.  ġәxsi  rәyә 
әsaslanan tәfsir isә dindә yasaq edilmiĢdir. 
2. Elmi tәfsir icazәli olmayan yozumlarla nәticәlәnir. 
3. Ayәlәrin һәqiqi (müstәqim) mәnaları mәcazi mәnalar 
kimi göstәrilir. 
4.  Elmi  tәfsir  Quranın  digәrlәrinә  eһtiyaclı  olduğunu 
etirafdır. 
5.  Elmi  nәzәriyyәlәrin  әsassız  olaraq  Qurana  aid 
edilmәsinә yol açır. 
6. Ġnsanlarda Quranın sәһiһ olduğuna dair Ģübһә oyadır. 
Çünki  elmi  teoremlәr  dәyiĢkәndir.  Müәyyәn  zaman 
keçdikdәn  sonra  dәyiĢir  vә  öncә  Quranın  ilkin  mәnası  ilә 
müvafiq  olan  elmi  nәzәriyyә  sonradan  onunla  ziddiyyәt 
tәĢkil edir. Nәticәdә isә Quranın sәһiһ, doğru olduğu Ģübһә 
doğurur. 
7.  Elmi  tәfsir  Quranın  baĢlıca  mәqsәdinin  (insanın 
tәrbiyә olunması, Allaһa doğru һidayәt) unudulmasına yol 
açır. 

---

18 
 
8. Ola bilәr ki, müsәlman millәtlәr mәlum elmi izaһlara 
arxalanıb  yeni  elmlәrin  ardınca  getmәsinlәr.  Nәticәdә  isә 
digәrlәrinә möһtac olsunlar. 
9. Elmi tәfsir Quranın bәdii ecazkarlığına zәrәr vurur. 
10.  Elmi  tәfsir  materializmә  xidmәt  edir  vә  bu  tipli 
cәrәyanların isbatı üçün istifadә olunur. 
11.  YanlıĢ  versiyalar,  elmi  ziddiyyәtlәr  Qurana  yol 
tapır. 
12.  Quran  elmlәrә  tabe  olur.  Bir  һalda  ki,  elmlәr 
yanlıĢlıqlarla әһatә olunmuĢdur. 
13. 
Elmi 
tәfsir 
Quranın  mәqsәdlәrinin  yanlıĢ 
anlaĢılmasına sәbәb olur. 
14. 
Tәfsirçini 
Quranın 
sırf 
әrәb 
dilindә 
düĢünülmәsindәn uzaq salır. 
 
Qeyd:  Elmi  tәfsirә  qarĢı  sәrt  mövqedә  olanların 
dәlillәrinә  nәzәr  saldıqda  bütün  bunların  yalnız  elmi 
tәfsirin  birinci  vә  ikinci  qisminә  aid  olduğu  anlaĢılır. 
Üçüncü qisim isә sözügedәn nәticәlәrdәn kәnardır. 
MÖCÜZƏ NƏDĠR? 
Qurani-kәrim 
―Ayә‖
1
, 
―Bәyyinә‖
2
, 
―Bürһan‖
3
, 
―Sultan‖
4
  ifadәlәrini  peyğәmbәrlәrin  (ә)  möcüzәlәri,  misli 
görünmәmiĢ  xariqüladә  iĢlәri  һaqqında  iĢlәtmiĢdir. 
Quranda  möcüzә  sözündәn  istifadә  olunmasa  da  bu  söz 
peyğәmbәrlәrin  (ә)  xariqüladә  iĢlәri  һaqqında  әn  geniĢ 
yayılmıĢ ifadәdir. 
                                                 
1
 Әraf, 73. 
2
 Ġbraһim, 9. 
3
 Nisa, 174. 
4
 Ġbraһim, 11. 

---

19 
 
Möcüzәyә  tәrif  verәrkәn  deyilir  ki,  möcüzә  bir  termin 
kimi  peyğәmbәrliyin  isbatı  üçün  hәyata  keçirilәn 
xariqüladә  һadisәdir.  Bu  tәriflә  yanaĢı  iki  Ģәrti  yaddan 
çıxarmaq  lazım  deyil.  Möcüzә  iddiaya  uyğun  olmalı  vә 
digәrlәri  eyni  möcüzәni  göstәrmәkdә  aciz  olmalıdırlar. 
Bütün  bunlara  baxmayaraq,  möcüzә  әqlin  çıxardığı 
nәticәlәrlә,  sәbәbiyyәt  qanunu  ilә  һeç  bir  ziddiyyәt  tәĢkil 
etmir
1
. 
Quran  Ġslam  peyğәmbәrinin  (s)  әbәdi  möcüzәsi,  onun 
һaqq  yolunun  canlı  dәlilidir.  Quran  zәmanәmizә  gәlib 
çıxan  yeganә  möcüzәdir.  O,  Ġslamın  sәdaqәtinin 
һәmiĢәyaĢar Ģaһidi, insanların һidayәtçisidir.