Qurilish ekologiyasi ” fanidan

Energetik chiqindilar - issiqlik, yorug‘lik, radioaktiv, shovqin, elektromagnit

Ikkilamchi energetik resurslar – texnologik jarayonlar natijasida qurilmalarda paydo
bo‘ladigan chiqindilar, qo‘shimcha va oraliq mahsulotlarning energetik potensiali 
bo‘lib, ulardan korxonaning o‘zida yoki qo‘shni korxonalarni energiya bilan
ta’minlashda qisman yoki to‘liq qo‘llash mumkin. 


Ikkilamchi energetik resurslarni 3 guruhga bo‘lish mumkin:

1. Yonilg‘i ikkilamchi energetik resurslari.

2. Issiqlik ikkilamchi energetik resurslari.

---

83

3. Mexanik ikkilamchi energetik resurlari.

Yonilgi ikkilamchi energetik resurslar guruhiga shunday chikindilar, tashlanmalar,
axlatlar yoki kushimcha oralik mahsulotlar kiradiki, ulardan fakat yonilgi sifatida 
foydalanish mumkin. Masalan, chikindilar, tashlanmalar va axlatlarni zararsizlantirish
maksadida, kupincha ular maxsus uchoklarda yondirilib yuboriladi. Mana shu jarayonda 
xosil bulgan energiya yonilgi ikkilamchi energetik resurslarga kiradi.
Issiklik ikkilamchi energetik resurslar guruhiga uchoklardan chikadigan 
tutunlar, gazlar va ularning mexanik aralashmalarining fizik issikligi, moddalar
okimining issikligi, suvning issikligi va boshkalar kiradi. Masalan, ishlab chikarish 
jarayonida paydo buladigan yukori xaroratli buglar bilan korxonadagi binolarni isitish
mumkin yoki korxonadan tashkari istimolchilarning ehtiyojini kondirish mumkin. Yoki 
korxonada xosil bulgan okova suvlari yordamida kurilma va asbob-anjomlarni sovutish
mumkin. Bu esa, nafakat katta iktisodiy foyda keltiradi, balki tabiiy atrof-muxid 
susaffologini ta`milashda katta yordam beradi.
Mexanik ikkilamchi energetik resurslar. Guruhiga texnologik jarayonlardan 
paydo buladigan issikliklar yoki sikilgan gazlarning energiyasi va boshkalar kiradi.