”Qurilish materiallari va buyumlari” fanidan o‘quv-uslubiy majmua

Tamponaj qorishmalar.
Neft va gaz quduqlarini, tonnellarni 
gidroizolyasiya qilishda, tog‘ jinslari yoriqlari va bo‘shliqlarini to‘ldirishda va 
boshqa joylarda tamponaj qorishmalar ishlatiladi. Bu qorishmalarni 
tayyorlashda maxsus tamponaj portlandsementi, agressiv muhitlarda esa sulfat 
muxitiga bardoshli portlandsement ishlatiladi.
Tamponaj qorishmalar juda tez qotuvchanlik xususiyatiga ega.
Rentgen nurlaridan himoyalovchi qorishmalar. 
Ular barit qumi 
(VaSO
4
) asosida tayyorlanadi. Mineral bog‘lovchi sifatida portlandsement va 
shlakli portlandsement ishlatiladi. Qorishma tarkibiga litiy, bor, kadmiy kabi 
yengil elementlar qo‘shimcha sifatida kiritiladi. Barit qumining eng yirik 
donasi 1,25 mm katta bo‘lmasligi kerak. Qorishmaning

---

o‘rtacha zichligi 2200 kg m
3
atrofida bo‘ladi.
Ular rentgen kabinalari va boshqa maxsus binolar devorlari va shiplarini 
suvashda ishlatiladi.
 
4. Quruq qorishmalar 
Keyingi yillarda mamlakatimizda va ayniqsa xorijda materiallar bozori 
qurilishda turli quruq qurilish aralashmalarining keng ko‘lamda qo‘llanishi 
evaziga yanada kengaydi. Ular asosan pardozlash xamda bino ichi va sirtidagi 
montaj ishlarida qo‘llaniladi (g‘isht terishda, fasadlarni pardozlashda, pollarni 
barpo etishda). Quruq aralashmalarga kiruvchi sement-ohakli aralashmadan 
iliq va uncha sovuq bo‘lmagan xaroratlarda foydalaniladi (muzlashga qarshi 
qo‘shimchalar bilan birgalikda), suvoq uchun ishlatiladigan gipsli quruq; 
aralashmalardan panelli uylarni restavratsiya qilishda, quyma ravishda 
tiklanadigan binolar va boshqa shunga o‘xshash ishlarda foydalaniladi. Gipsli 
quruq aralashmaning sarflanishi taxminan
80 m
2
/t
ni tashkil etadi.
 MZS-10 quruq aralashmalar ishlab chiqarish kichikzavodining