”Qurilish materiallari va buyumlari” fanidan o‘quv-uslubiy majmua

texnologik sxemasi 
1-greyferli yuklagich; 2-vibrogroxot (tebranuvchi sig‘im); 3-shnekli 
shimdirgich; 4-lentali konveyer; 5-“groxot” bilan birgalikda barabanli 
quritgich; 6,7,19-vertikal shneklar; 8-elevator; 9-tebranuvchi elak (vibrosito); 
10-mayda qum bunkeri (0-1,4mm); 11-yirik qum bunkeri (1,42,8mm); 12,14-
vintli 
shimdirgichlar; 
13-bog‘lovchilar 
(sement, ohak) saqlanadigan 
omborxona; 1,5-plastifikatsiyalovchi
qo‘
shimchalar dozatori (ulushlagichi); 
16-muzlashga qarshi qo‘llaniladigan qo‘shimchalar ulushlagichi (dozator); 17-
ulushlagich (dozator); 18-aralashtirgich; 20-qoplaydigan mashina; 21-lentali 
konveyer; 22-tayyor aralashma sig‘imi; 23-tayyor aralashma bunkeri.
Bundan tashqari amaliyotda turli quruq aralashmalar kombinatsiyalashgan 
holda qo‘llanilinadi, masalan: devor va pollarni koshin (kafel) plitkalar bilan 
elimlab qoplashda va turli xildagi shpatlevkalar tayyorlashda. Quruq elimli 

---

aralashmalar keng assortimentda, xususan Podolsk tajriba sement zavodida 
ularning xilma-xil turlari ishlab chiqariladi. Bundan tashqari quruq 
aralashmalarning 
kichik 
zavodlarda 
ishlab 
chiqariladigan 
boshqa 
texnologiyalari ham mavjud, masalan: MZS -10 (18.3-rasm) va boshqalar.
Quruq aralashmalardan, masalan "Plitonit" Yuqori adgeziya va 
qovushqoqlik, vertikal devorlardan oqib tushmaslik, muzlashga bardoshlik 
xossalariga ega. Ularni ishlab chiqarishda Pikalev zavodining M-400 va M500 
markali sementidan jinsliligi va tarkibining bir xillik darajasi Yuqori bo‘lgan, 
fraksiyasi 0,6mm gacha bo‘lgan kvars qumi, Waken va Dow organiq 
qo‘shimchalardan foydalaniladi. Bu organiq qo‘shimchalardan chet el firmalari 
ham keng ko‘lamda foydalanishadi. Chet el shpatlyovkalaridan bizda 
Fransiyaning "Semin" va Finlandiyaning "Lox’ya" firmalariniki keng 
ishlatiladi. Quruq aralashmalarning to‘g‘ri tanlanishi va to‘g‘ri qo‘llanishi 
qurilish ishlarini tezlashtiradi va ularning sifatini oshiradi.