Qurilish tashkilotlarida buxgalteriya hisobining xususiyatlari

3. Qurilish ishlarini bajarishda bosh pudratchi va subpudratchilar 
o‘rtasidagi hisoblashishlarning hisobi 
 
Qurilish ishlari ikki tomonlamali hamda ko‘p tomonlamali (uch va undan ko‘p 
tomonlar ishtirokidagi) shartnomalar asosida amalga oshirilishi mumkin. Ikki 
tomonlamali shartnomada, odatda, pudratchi va buyurtmachi ishtirok etadi. Ko‘p 
tomonlamali shartnomalarda esa bosh pudratchi, subpudratchilar va buyurtmachi 
ishtirok etadi. 
Ikkinchi turdagi shartnoma shartlariga ko‘ra pudratchi qurilish ishlarining 
alohida tarkibiy qismlarini subpudratchilarni jalb qilish yo‘li bilan bajarish 
huquqiga ega bo‘lishi mumkin. Bu holda subpudratchini jalb etgan pudratchi 
tashkilot bosh pudratchi hisoblanadi. Bosh pudratchi qurilish ishlari uchun 
buyurtmachi oldida yaxlit tarzda mas’ul va javobgar hisoblanadi. Buyurtmachi 
shartnoma shartiga ko‘ra o‘z talablarini faqat bosh pudratchiga qo‘yadi. Bosh 
pudratchi, o‘z navbatida, tuzilgan subpudrat shartnomalariga ko‘ra talablarini 
subpudratchilar oldiga qo‘yadi. Alohida ishlarni bajarish bo‘yicha subpudratchilar 
buyurtmachining o‘zi tomonidan tanlangan hollarda, odatda, bosh pudratchi 
subpudratchilar tomonidan bajarilgan ishlar uchun buyurtmachi oldida javobgar 
hisoblanmaydi.
Ko‘p tomonlamali shartnomalarda mos ravishda bosh pudratchi va 
subpudratchilarning buyurtmachi bilan hisob-kitoblari ham turlicha belgilanishi 
hamda amalga oshirilishi mumkin. Jumladan, buyurtmachi bosh pudratchi va 
subpudratchilar bilan hisob-kitoblarni alohida-alohida amalga oshirishi yoki 
subpudratchilar bilan bo‘ladigan barcha hisob-kitoblar faqat bosh pudratchi orqali 
bajarilishi mumkin. 
Bosh pudratchining subpudratchilar bilan hisob-kitoblari ularning yaxlit bir 
tizimga kirish yoki kirmasligiga ham bog‘liq. Yaxlit bir tizimni tashkil qiluvchi 
bosh pudratchi va subpudratchi tashkilotlar o‘rtasida bajarib berilgan ishlar 
bo‘yicha o‘zaro hisob-kitoblar bosh pudratchida 6100 «Ajratilgan bo‘linmalar, 
sho‘ba va qaram xo‘jalik jamiyatlariga to‘lanadigan schyotlar» tizimida 
ochiladigan alohida schyotlarda hisobga olinadi. Bir tizimni tashkil etmaydigan 
bosh pudratchi hamda subpudratchi tashkilotlar o‘rtasidagi o‘zaro hisob-
kitoblarning hisobi bosh pudratchi tashkilotda 6010 «Ta’minotchilar va 
pudratchilarga to‘lanadigan schyotlar» schyotida olib boriladi. 
Bosh pudratchi subpudratchi tashkilot tomonidan bajarilgan ishlarni 
«Bajarilgan ishlar (qilingan harajatlar) qiymati to‘g‘risida ma’lumotnoma – schyot-
faktura» asosida qabul qilib oladi. Ushbu hujjatlar asosida subpudratchi tashkilot 
tomonidan bajarilgan ishlar bosh pudratchida quyidagi yozuvlar bilan 
tugallanmagan qurilish tannarxiga kiritiladi: