R-1532 Təqdim edir-Zəhra Miriyeva

Çanaqqala döyüşü

23 mart 1915-ci ildə Müstahkem Mevki Komandirliyi əmri ilə Eceabat bölgəsində ehtiyata alındı. 25 aprel 1915-ci ildə Gelibolu yarımadasına SSRİ dövlətlərinin etdiyi çıkartmalarıyla Çanaqqala Döyüşü başladı. 3-cü Kolordu komandiri Mehmet Esat Paşanın əmrində döyüşən Kaymakam (Podpolkovnik) Mustafa Kamal Arıburnuna çıxan ANZAC (Avstraliya və Yeni Zelandiya Kolordusu) birliklərinin yarımada içinə irəliləməsini Conkbayırında dayandırdı. Bu müvəffəqiyyət üzərinə 5-ci Ordu komandiri Marşal Otto Liman von Sandersin təqdirini qazandı və 1 iyun 1915-ci ildə Miralaylığa yüksəldi. İngilislərin avqust ayında Suvla Körfəzinə etdiyi ikinci çıxarmazdan sonra, 8 avqust axşamı Otto Liman von Sanders Anafartalar mövqeyində olan birliklərinin başçılığını verdi və 9-10 avqustda Anafartalar zaferini qazandı. Bu zəfəri 17 avqustda Kireçtepe və 21 avqustda II Anafartalar Zəfəri təqib etdi. Miralay Mustafa Kamal, Ruşen Eşref Bəy (Ünaydın) başda olmaq üzrə İstanbul mətbuatı tərəfindən "Anafartalar Qəhrəmanı" olaraq ictimaiyyətə tanıdıldı.

Qafqaz Cəbhəsi

14 yanvar 1916-cı ildə Geliboluda Ədirnəyə sövq edilmiş olan 16-cı Kolordu komandirliyinə təyin edildi. Ədirnədə olduğu 2 ay qədər müddət boyunca 16-cı Kolordunun doldurma, toparlanması və təhsili ilə maraqlandı. Şərq Cəbhəsində rus birlikləri Osmanlı 3-cü Ordusunu püskürtmüş 16 fevralda Ərzurumu, 3 martda Bitlis, Muş, Van və Hakkaridə işğal etmişdi. Polkovnik Mustafa Kamal 15 mart tarixində 3-cü Ordunu dəstəkləməsi üçün əmrindəki 16-cı Korpusu ilə birlikdə Diyarbəkirə göndərildi. Rütbəsinə görə özünə ağır bir məsuliyyət verilən 16-cı Kolordu Komandiri Mustafa Kamal 1 aprel 1916-cı ildə Diyarbəkirdə ikən Tuğgeneralliğe (Mirliva) yüksəldildi və Paşa ünvanını aldı. Mustafa Kamal taktika bir geri çəkilmə əmri verdi. Daha sonra gözlənilməz bir hücum ilə Muşu ruslardan qurtararaq osmanlı birliklərinə strateji bir üstünlük təmin etdi. Qafqaz cəbhəsindəki bu müvəffəqiyyətindən ötəri Qızıl Qılınc medalı ilə mükafatlandırıldı. Avqust ayında Muş və Bitlis tamamilə rus işğalından qurtarıldı.