R. D. Dusmuratov, A. S. Boltayev moliyaviy tahlil
Moliyaviy barqarorlik tahlili
Yüklə 5,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
6.3. Moliyaviy barqarorlik tahlili
Korxonaning moliyaviy holatini ifodalovchi ko‘rsatkichlardan eng muhim ko‘rsatkichlardan biri bu uning moliyaviy barqarorligini ifodalovchi ko‘rsatkichlar hisoblanadi. Shu bois, korxonaning moliyaviy holatini umumiy baholashdan keyingi moliyaviy tahlil bochqichi bo‘lib, moliyaviy barqarorlik tahlili bosqichi hisoblanadi. Bu bosqichda korxonaning moliyaviy barqarorligi mutloq va nisbiy ko‘rsatkichlarda ifodalanadi va ular orqali tahlil qilinib, tegishli xulosalar 132 chiqariladi. Korxona moliyaviy barqarorligi tahlili haqida so‘z borar ekan, iqtisodchi olim M.Q.Pardaev “Korxonaning moliyaviy barqarorligi deganda uning faoliyatini moliyaviy jihatdan bir maromda uzluksiz ta’minlab turishi tushuniladi. Moliyaviy jihatdan ta’minlanish faqatgina moliyaviy resurslar bilan ta’minlanish emas, balki uning juda ko‘p qirralari, tomonlari mavjud. Chunki xo‘jalik faoliyatining uzluksiz sodir bo‘lib turishi uchun birgina moliyaviy resurslar yetarli emas. Bu resurslarning ta’minlanishi uchun boshqa moddiy, mehnat kabi bir qancha resurslarning ham yetarli miqdorda bo‘lishi lozim. Shu tufayli moliyaviy barqarorlikni baholash uchun ko‘rsatkichlar tizimidan foydalanish maqsadga muvofiq” 44 deb ta’kidlab o‘tganlar. Shu bilan birga, uning ta’kidlashicha moliyaviy barqarorlikni ifodalovchi ko‘rsatkichlarni iqtisodiy mohiyati jihatidan beshta guruhga bo‘lish mumkin: - o‘z mablag‘lari bilan bog‘liq ko‘rsatkichlar; - chetdan jalb qilingan mablag‘lar bilan bog‘liq ko‘rsatkichlar; - harakatdagi mablag‘lar bilan bog‘liq ko‘rsatkichlar; - aylanma mablag‘lar bilan bog‘liq ko‘rsatkichlar; - asosiy vositalardan foydalanish bilan bog‘liq ko‘rsatkichlar. Bizning fikrimizcha ham korxonaning moliyaviy barqarorligini tahlil qilib o‘rganishda ushbu iqtisodchi olim tomonidan tavsiya qilingan korxona moliyaviy barqarorligini ifodalovchi ko‘rsatkichlar tizimidan foydalanish maqsadga muvofiq hisoblanadi (6.2-rasm). Yuqoridagi ko‘rsatkichlar tizimiga kiruvchi har bir guruh ko‘rsatkichlari o‘z navbatida bir qancha ko‘rsatkichlarga bo‘linadi. Bunday ko‘rsatkichlar tizimi amaliyotda foydalanish uchun juda qulaydir. Ammo har bir ko‘rsatkich bo‘yicha to‘liq xulosaga kelish uchun ularning har bir guruhini alohida o‘rganish lozim. Shu bois, yuqorida tavsiya qilingan ko‘rsatkichlarni buxgalteriya balansi va boshqa moliyaviy hisobot shakllari ma’lumotlariga asosan hisoblash usullarini ko‘rsatish 44 Pardaev M.Q. Moliyaviy tahlil (ma’ruza matni). Samarqand 2007 y. -275 b. |