R. D. Dusmuratov buxgalteriya hisobi

 
13.2-rasm. Konsolidatsiyalangan moliyaviy hisobotdan
foydalanuvchilar. 
 
Albatta, 
konsolidatsiyalangan 
moliyaviy 
hisobotdan 
asosiy 
foydalanuvchilar aksiyadorlar bo‘lib hisoblanadi. Bosh kompaniya 

---

355 
aksiyasining egasi uning aksiyalar paketiga to‘g‘ri keladigan sof aktivlar 
hajmini baholay olmaydi. Chunki, bosh kompaniya balansi faqat sho‘ba 
korxonalarga qilingan qo‘yilmalar summasini o‘z ichiga oladi va ushbu 
qo‘yilmalarning jami real qiymatini va aksiyadorlarning ulushini aks 
ettirmaydi. Aksiyadorlarga esa ular qo‘yilmalarining qiymatini obyektiv aks 
ettiradigan, bosh kompaniyaga qarashli barcha sho‘ba va tobe korxonalar 
faoliyatining ko‘rsatkichlarini o‘z ichiga olgan axborotlar zarur. 
Investorlarga konsolidatsiyalangan moliyaviy hisobot, bir tomon-dan, 
guruh aktivlari va kapitalining umumiy miqdorini (uning imko-niyatlarini) 
baholash 
uchun 
zarur. 
Boshqa 
tomondan, 
guruhning 
o‘zi 
konsolidatsiyalangan moliyaviy hisobotni taqdim etishdan manfaatdor. 
Chunki, bu o‘zining to‘lov layoqatini va moliyaviy barqarorligini ko‘rsatish 
uchun ham zarur. 
Kreditorlarni ko‘proq boshqa masalalar – guruhning o‘z qarzlari va 
majburiyatlari bo‘yicha javob bera olish imkoniyatlari qiziqtiradi, bunday 
imkoniyatlar esa konsolidatsiyalangan moliyaviy hisobotda to‘liqroq 
beriladi. Bunda kreditorlar shuni bilib qo‘yishlari zarurki, har qanday guruh 
ishtirokchisi shu guruhdagi boshqa korxonalarning majburiyatlari bo‘yicha 
javob bermaydi. 
Guruhning turli boshqaruv pog‘onalarida konsolidatsiyalangan 
moliyaviy hisobotga ehtiyoj har xil darajada bo‘ladi.
Guruhning eng yuqori boshqaruvi, uning fond bozoridagi mavqeini 
mustahkamlashga, haqiqiy moliyaviy ahvoliga tayangan holda uzoq muddatli 
loyihalar tuzishga hamda turli darajada muzokaralar olib borish chog‘ida 
uning 
moliyaviy 
ahvolini 
tasdiqlashga 
imkon 
yaratganligi 
bois, 
konsolidatsiyalangan hisobot tuzilishidan alohida manfaatdordir. O‘rta 
bo‘g‘in 
menejerlarining 
konsolidatsiyalangan 
moliyaviy 
hisobot 
axborotlariga qiziqishi, ular o‘z faoliyatlarining xususiyatlaridan kelib 
chiqib, har bir guruh a’zosining ahvolini dinamikada baholash maqsadida 
uning alohida segmentlarini nazorat qiladi. Bu darajadagi menejerlar uchun 
guruhning alohida korxonalari faoliyati to‘g‘risidagi axborotlar ko‘proq 
zarur bo‘ladi.