R. D. Dusmuratov buxgalteriya hisobi
Mulkning saqlanishini ta’minlash funksiyasi buxgalteriya
Yüklə 8,08 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
7. Mulkning saqlanishini ta’minlash funksiyasi buxgalteriya
hisobining qaysi usuli asosida amalga oshiriladi? A) inventarizatsiya B) baholash C) kalkulatsiya D) ikkiyoqlama yozuv E) schotlar tizimi 70 4 Bob Boshlang‘ich balans va yakuniy balans har qanday hisobchilikning alfa va omega sini tashkil etadi. I.F.Sher BUXGALTERIYA BALANSI Ushbu bobni o`rganish natijasida Siz: - buxgalteriya balansining mohiyati va tuzilishi; - buxgalteriya balansining turkumlanishi to`grisida bilimlarga ; - xo‘jalik operatsiyalari ta’sirida balansda ro‘y beradigan o‘zgarishlarni aks ettirish ko`nikmalariga ega bo`lasiz. 71 4-bob. BUXGALTERIYA BALANSI Boshlang‘ich balans va yakuniy balans har qanday hisobchilikning alfa va omega sini tashkil etadi. I.F.Sher. 4.1. Buxgalteriya balansining mohiyati va tuzilishi Korxonalarning moliya-xo‘jalik faoliyatini baholash va ularga rahbarlik qilish hamda boshqarish uchun korxona qanday mablag‘larga ega; ularning tarkibi, joylanishi va ishlatilish darajasi , shuningdek, ushbu mablag‘lar manbalari to‘g‘risida aniq ma’lumotlarga ega bo‘lish zarur. Buning uchun buxgalteriya balansi tuziladi. «Balans» so‘zi lotincha bo‘lib, uning aynan tarjimasi «bis»- ikki karra va «lans» tarozi pallasi, ya’ni tarozi ikkita pallasining tengligi degan ma’noni, muvozanat tenglik ramzini bildiradi. Tarozi muvozanat ramzi sifatida buxgalterlarning Xalqaro gerbida ham aks ettirilgan (41-betga qarang). Buxgalteriya hisobida «balans» tushunchasi ikkita ahamiyat kasb etadi: 1. Jamlangan summalar tengligi, ya’ni schotlarning debeti bo‘yicha summalar jami va krediti bo‘yicha summalar jamining tengligi, har bir sintetik schot ma’lumotlarining (boshlang‘ich qoldig‘i, debet va kredit oborotlari, oxirgi qoldig‘i) mazkur sintetik schotga tegishli analitik schotlar ma’lumotlariga tengligi, balans aktividagi moddalar summalari jami va passividagi moddalar summalari jamining tengligini ifodalaydi; 2. Moliyaviy hisobotning asosiy shakli bo‘lib, xo‘jalik yurituvchi subyektning ma’lum sanadagi mulkiy va moliyaviy ahvolini aks ettiruvchi ko‘rsatkichlar tizimini ifodalaydi. Buxgalteriya hisobining metodini tashkil etuvchi boshqa usullar (elementlar) orasida bunday ikki tomonlama ahamiyat faqat buxgalteriya balansiga xosdir. Bunday ikki tomonlamalikda nafaqat qarama-qarshiliklar birligi qonunining mohiyati, balki korxona moliyaviy ahvolini baholash uchun asos ham mujassamlashgan. Alohida balans moddalarining tarkibida aks 72 ettiriladigan hisob obyektlarining iqtisodiy mohiyatini tushunishni osonlashtirish maqsadida balansda guruhlangan holda aks ettiriladi. Axborotdan foydalanuvchilar, xususan, potensial investorlar va kreditorlar balansdagi alohida guruhlar va guruhchalarning mazmunini, ular o‘rtasidagi munosabatlarni, o‘zaro bog‘liqlikni o‘rganadilar. Ushbu ahamiyatli jihatlariga asoslanib buxgalteriya balansini quyidagicha ta’riflash mumkin: Balans ikkita o‘zaro bog‘liq bo‘lgan tarkibiy qismdan iborat: aktiv va passiv. Bu atamalar ham lotincha bo‘lib, aynan tarjimasi «activus»- aktiv, faol va «passivus» - passiv, faoliyatsiz degan ma’nolarni bildiradi. Balans Yüklə 8,08 Mb. Dostları ilə paylaş:
|