253
10.3-rasm. Tannarx turlari.
Xarajatlarning alohida turlarini ilmiy asoslangan normalar va
normativlar negizida rejalashtirish, hisob va kalkulyatsiyani, xarajatlar
shakllanishining nazorati va auditini to‘g‘ri yo‘lga qo‘yish mahsulot
(ish, xizmat) tannarxini boshqarish tizimining asosini tashkil etadi.
Xususan, ichki nazoratning vazifalari barcha xo‘jalik muomala-
larining to‘liqligi va qonuniyligini, jumladan schotlar guruhlari bo‘yicha
jamlangan summalarni arifmetik tekshirishdan iborat.
Kalkulatsiyalash masalalari buxgalter oldida xo‘jalik mablag‘lari
doiraviy aylanishining barcha bosqichlarida (ta’minot, ishlab chiqarish
va realizatsiya) vujudga keladi.
Mahsulotlar tannarxini hisoblash jarayonida kalkulatsiyalash
obyekti va kalkulatsiya birligi, xarajat elementi va xarajat moddasi
to‘g‘risida aniq tasavvurga ega bo‘lish lozim.
Dostları ilə paylaş: