R. D. Dusmuratov buxgalteriya hisobi

qat’iy hisobda turadigan 
blankalar
ekanligi bilan ham izohlanadi. Kuzatishlar tasdiqlashicha, 
tovar-moddiy boyliklarni o‘g‘irlash va suiiste’mol qilish maqsadida 
keng tarqalgan qalbakilashtirish usullaridan biri – hisobga olinmay 
qolgan qat’iy hisobot blankalaridan foydalanish, shuningdek, ularni 
soxtalashtirishdir. 
Shuning uchun hozirgi qo‘llanilayotgan buxgalteriya hisobotida 
balansdan tashqari mulklar, qiymatliklar, majburiyatlar va manbalarning 
holati to‘g‘risidagi axborotlarni aks ettirish maqsadida moliyaviy 

---

152 
hisobotning birinchi shakli – «Buxgalteriya balansi»ga ilova sifatida 
alohida «Balansdan tashqari schotlarda hisobga olinadigan qiymat-
liklarning mavjudligi to‘g‘risida ma’lumot» degan jadval kiritilgan. 
Unda qat’iy hisobot blankalari shartli bahoda baholanishi mumkin.
Batafsillik darajasi bo‘yicha schotlar 
sintetik
va 
analitik 
schotlarga 
bo‘linadi (5-mavzuning 5.3-paragrafida batafsil bayon qilingan). 
6.3.
 
Schotlarni hisob obyektining iqtisodiy mazmuniga ko‘ra 
turkumlash 
 
Buxgalteriya hisobi schotlarini iqtisodiy mazmuniga qarab 
turkumlash u yoki bu schotlarda nimalar aks ettiriladi degan savolga 
javob beradi.
6.3-rasm. Schotlarning iqtisodiy mazmuniga ko‘ra turkumlanishi. 
Schotlarning iqtisodiy mazmuniga
ko‘ra turkumlanishi 
III bo‘lim.
Kelgusi davr xarajatlari va kechiktirilgan 
xarajatlarni hisobga oluvchi schotlar-joriy qismi 
IV bo‘lim.
Olinadigan schotlar (debitor qarzlar)ni hisobga 
oluvchi schotlar-joriy qismi 
V bo‘lim.
Pul mablag‘lari, qisqa muddatli investitsiyalar va 
boshqa joriy aktivlarni hisobga oluvchi schotlar 
Xo‘jalik 
jarayonlari va 
moliya-xo‘jalik 
faoliyati 
natijalarini hisobga 
oluvchi schotlar