R. I. Nurimbetov, S. I. Ahmedov

$
_ 5,- r -boshqaruv xodimlarining ish haqi 
kosh 
FLx
-um um iy ish haqi fondi
Asosiy fondlaming nisbatan tejalishi ( Г р hisob-kitobi quyidagi 
formulaga ko'ra aniqlanadi:
T = F T -F .
af 
as 
r
Bu yerda, 
F -asosiy va rejadagi davrlarda asosiy fondlaming 
o'rtacha yillik qiymati;
Г-to v ar mahsuloti o'sishining indeksi.
Iqtisodiy samaradorlikni aniqlash ishlab chiqarish menejmentini 
takomillashtirish tadbirlarini joriy qilish masalasini hal qilishning
91

---

zarur sharti bo‘lib hisoblanadi. Takliflar mahsuldorlikni oshirgan 
yoki xodimning mehnat sharoitlarini yaxshilagan taqdirdagina joriy 
qilish uchun qabul qilinishi mumkin.
Ishlab chiqarish menejmentini loyihalash paytida loyiha yechim- 
larini asoslash maqsadida iqtisodiy samaradorlik aniqlanadi, tadbirlar 
joriy qilinganidan keyin esa tadbirlaming unumdorligini aniqlash 
maqsadida amaldagi samaradorlik hisoblab chiqiladi.
7.3. M E N E J M E N T N IN G I J T I M O I Y S A M A R A D O R L IG I
Ijtimoiy samara deganda jamoada xodimlaming faolligini 
oshirishga ko‘maklashadigan barqaror muhit, nisbatan qulay mehnat 
va maishiy shart-sharoitlami yaratish, jamoani ijtimoiy rivojlantirish 
va unga xizmat ko‘rsatish tushuniladi.
Ijtimoiy samarani miqdoriy hisoblab bo‘lmaydi, uni korxonada ro‘y 
beruvchi sifat o‘zgarishlariga ko‘ra aniqlash mumkin. Qator hollarda 
ijtimoiy samara bilvosita natijalar bilan o‘lchanadi. Masalan, ijtimoiy- 
psixologik vaziyatning yaxshilanishi kadrlaming qo‘nimsizligini 
qisqartirish va malaka saviyasini oshirish imkonini beradi.
Ayrim hollarda ijtimoiy natijalar ma’lum miqdoriy natijalarda 
o ‘zining bevosita ifodasini topadi. Masalan, korxonaning kadrlar 
bilan komplektlanganligining umumiy ko'rsatkichi (Skgm) quyidagi 
formula bilan aniqlanadi: