10. Nazoratni amalga oshirishda axborotlardan unumli foydalanishni baholash. B O S H Q A R I S H F U N K S I Y A S I N I N G M O H I Y A T I V A
0 ‘Z A R 0 B O G ‘L I Q L I G I
Boshqarish — boshqalami o ‘zing to ‘g ‘ri deb hisoblagan narsani bajarishga undash emas, bu aniq maqsad sari boshqalami harakatga qo‘zg‘ashdir. Buni boshqarish jarayoni tasvirlangan 4-rasmdan aniqlash mumkin. Bu jarayon imkoniyatlami topish va maqsad q o‘yishga asoslanadi. Boshqarish tashabbuskorlari oldindan rejalashtirilgan, qanday erishish yo'llarini bilishni o ‘ylamagan holda, kuniga millionlab telefon gaplashuvlarini amalga oshiradilar. Vaqt va pul bekorga sarflanadi. Katta va kichik xatolar qimmatga tushadi. Faqat kim rejalashtirsa, u tashkil qilishi mumkin. U kim nimaga javob berishini (boshqarish jarayoni tizimi) qanday ketma- ketlikda boshlashni (jarayonni bilish), buning uchun qanday vositalar zamrligini (jarayonni ta’minlanishi) aniqlashi zamr. Bunda boshqarish jarayonini rivojlantirish, muhim bo‘linishga yetib keladi. Bu punktda boshqamvning «ishlab chiqamvchidan» ajralishidir. Ishlab chiqarish faoliyati bilan shug‘ullanish ko‘proq mustaqil ishlashga intilishni taqozo qiladi. Buni ishlab chiqarish masalalarini ilgari surgan mutaxassislik xususiyati talab qiladi. 85
«Kim ishlab chiqarsa u boshqarmaydi, kim boshqarsa, ishlab chiqarmaydi» — degan tamoyil barcha hollarda tasdiqlanadi. Boshqarishni amerikaliklar oddiy qilib quyidagicha ta’riflaydi: «Biror ishni boshqalar q o ‘li bilan bajarish». Kim boshqarsa aniq maqsadlar qo‘yishi va uni ko‘rishi kerak. Bajaruvchi agar u ish hatto uning so g iig ‘iga putur yetkazsa ham, to ia
