R. X. Maksudov

X = a
 
„ / m - 0 , 5 ( q + z , ) 
yki 
a
„ = 0 ,5 (q + z ,+ 2 x ).
Siljish koeffitsiyenti ishlatilganda g ‘ildirak diametri quyidagicha 
aniqlanadi:
d ,,=d ; + 2m +2xm
d n =d ,-2,4m +2xm . 
[4.4]
G i l d ir a k n in g
qolgan 
o ic h a m l a r i
o ‘zgarmaydi. 
G ‘ ildirak 
tishlarining kesishish ja ray o n id a tish osti kesilmasligi hamda tish uchi 
uchqur b o ‘lmasligi uchun siljish koeffitsiyentining qiimati X=±0,7 
b o ‘Iishi kerak (kam dan-kam ±1,0.)
U zatm an in g an iq lik darajasi. 
Chervyakli uzatm alar uchun 
standart asosida 12 ta aniqlik daraja belgilangan. Bunda chervyakli 
uzatm alarda yuqori darajada kinematik aniqlikni t a ’minlash uchun 
3,4,5,6 hamda quvvat uzatish uchun esa 5,6,7.8,9 aniqlik darajalar 
tavsiya etiladi.(4.3 jadval).
C h ervyak li g ‘ild irak n in g siljish koeffitsiyenti
(4.3 jadval)
A n i q l i k
d a r a j a s i
S ir p a n ish
tezligi, m /s
C h e r v y a k va c h e r v y a k li
g “il d ir a k l a r g a is h lo v berish
Ilova
7
< 10
C h e r v y a k to b l a n g a n h a m d a
ishlo v berib y u z a s i 
silliq la n g a n . C h e rv y a k li 
g ‘iIdirak tish la r yuzasi 
s illiq la n g a n c h e rv y a k li freza 
y o r d a m i d a kesila di.
K atta tezlik bilan 
sh o v q i n s iz
h a ra k a t la n u v c h i 
uzatm alar.
8
< 5
C h e r v y a k o ‘ram la ri 
si ll iq l a n m a g a n is hqala nish 
y u z a s i n i n g qattiq lig i 
> 3 5 0 H B .
C h e r v y a k li g 'i l d i r a k tishlar 
y u z a s i silliqlangan. C h e rv y a k li 
freza y o r d a m i d a kesilg an.
0 ‘rtacha tezlik
bilan nis bata n 
kam sh o v q in
ch iq a r a d ig a n
uzatm ala r.
l
9 
j 
2 
1
C h e r v y a k o 'r a m l a r i n i n g ishchi 
y u z a s i s i ll iq l a n m a g a n qattiq lig i
V a q t-v a q t i bilan 
is h lay d ig an sekin
У5
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

<350HB. Chervyakli g ‘ildirak 
tishlarini har qanday y o ‘llar 
bilan kesilsa bo‘ladi.
harakatlanuvchi 
hamda dastaki 
yrdamida 
harakatga 
keltiruvchi 
uzatmalar.
Chervyakl i uzatm alarda chervyak va chervyakli
g'ildirak ilashish
ja ra e n id a o ‘zaro o ‘q b o ‘yicha siljitib o ‘rnatilishi, o 'q lararo masofa-dagi 
(tayyorlash jaray o n id a) 
noaniqliklar 
uzatm a 
ishga 
salbiy 
ta 's ir 
ko'rsatadi. Shuning uchun bu qiym atlar uchun chekli chegara qiymatlari 
har bir aniqlik d araja uchun aniq belgilangan.