Nafas olishda o ‘pkaning ch o‘zilishini, ya ’ni ulam ing elastik iplarining ortishi hisobiga manfiy bosim ortadi. Nafas chiqarishda esa o ‘pka ch o‘zilishining kamayishi natijasida manfiy bosim ham pasayad. Kuchli nafas olishda manfiy bosim 6650 Pa gacha yetishi va undan yuqori ham bo'lishi mumkin. 0 ‘pka ichidagi bosim atmosfera bosim iga teng, plevra varaqlari orasidagi bosim esa atmosfera bosimidan past, o ‘pka ichidagi havosi bilan kengayadi va nafas olinganda uning o ‘lchami kattalashganida ham kengaygan k o ‘krak qafasi devorlaridan ketmaydi. Ana shu sababli ham k o‘krak b o ‘sh lig‘idagi parietal va visseral plevralar orasidagi manfiy bosim nafas olishda o ‘pkaning kengayishini ta’minlydi. K o ‘krak qafasi jarohatlanganda yoki visseral plevra varaqlari yirtilganda o ‘pka ichidagi va uning tashqarisidagi bosim, y a ’ni hosil b o ‘lgan plevralararo b o ‘shliqdan havoning kirishi hisobiga ular orasidagi bosim , tenglashganida nafas olish mumkin b o ‘lmay qoladi. Plevra varaqlari orasiga havoning kirishi pnevmotoraks deb yuritiladi. T o‘liq ikki tomonlama pnevmotoraksda, agar k o ‘krak qafasining hosil b o ‘lgan teshiklari teng b o ‘Isa va o ‘pka kengayib qayta qisqarmaydi, 143
natijada nafas olish to,xtaydi va havo yetishmasligi tufayli o ‘lim yuz beradi. Bir tomonlama pnevmotoraksda, agar ko‘krak qafasida hosil bo‘lgan teshik tezda yopilsa, u yerga tushgan havo shimiladi va nafas olish tiklanadi. 0 ‘pkaning tiriklik sig‘imi. Odatda voyaga yetgan odam o ‘rtacha 500 ml havo oladi va chiqaradi (o‘rtacha 300 dan 600 ml.gacha.) havoning bu
