Ram random Access Memory) bu kompyuter, smartfon, noutbuk kabi elektron qurilmalar tizimining eng muhim elementlaridan biridir. U dasturlarni va operatsion tizimni ishlash tezligi va yuklanishiga javobgardir

Tezkor xotira (RAM - Random Access Memory) - bu kompyuter, smartfon, noutbuk kabi elektron qurilmalar tizimining eng muhim elementlaridan biridir. U dasturlarni va operatsion tizimni ishlash tezligi va yuklanishiga javobgardir. Avvalo shuni tushunish kerakki, tezkor xotira energiyaga bog’liq holda ma’lumotlarni eslab qoluvchi elektron qurilma hisoblanadi, ya’ni kompyuter yoqilganda ma’lumotlarni o’zida saqlaydi va kompyuter o’chirilganda undagi ma’lumotlar ham o’chib ketadi.

Tezkor xotira (RAM - Random Access Memory) - bu kompyuter, smartfon, noutbuk kabi elektron qurilmalar tizimining eng muhim elementlaridan biridir. U dasturlarni va operatsion tizimni ishlash tezligi va yuklanishiga javobgardir. Avvalo shuni tushunish kerakki, tezkor xotira energiyaga bog’liq holda ma’lumotlarni eslab qoluvchi elektron qurilma hisoblanadi, ya’ni kompyuter yoqilganda ma’lumotlarni o’zida saqlaydi va kompyuter o’chirilganda undagi ma’lumotlar ham o’chib ketadi.

Tezkor xotiraning ikkinchi bir muhim parametri bu uning xajmi hisoblanadi. Chunki butun kompyuter tizimning ishlash tezligi unga o’rnatilgan tezkor xotiraning hajmiga bog’liq.

Tezkor xotiraning ikkinchi bir muhim parametri bu uning xajmi hisoblanadi. Chunki butun kompyuter tizimning ishlash tezligi unga o’rnatilgan tezkor xotiraning hajmiga bog’liq.

Tezkor xotira parametrlari ichida eng birinchi qaraladigan narsa bu uning turi hisoblanadi. Chunki xotira turi sizning kompyuteringizni bosh platasiga tushish yoki tushmasligini aniqlaydi. Tezkor xotira birinchi kompyuterlar paydo bo’lganidan beri bir necha avlod xotiralari paydo bo’lgan.

Tezkor xotira parametrlari ichida eng birinchi qaraladigan narsa bu uning turi hisoblanadi. Chunki xotira turi sizning kompyuteringizni bosh platasiga tushish yoki tushmasligini aniqlaydi. Tezkor xotira birinchi kompyuterlar paydo bo’lganidan beri bir necha avlod xotiralari paydo bo’lgan.

• Hozirgi vaqtda siz eski kompyuterlarda DDR2 turli tezkor xotirani (RAMni) uchratishingiz mumkin.
• Unday keyingi avlod DDR3 xotirasi hanuzgacha tizimlarda mavjud.
• Hozirgi kunda asosan DDR4 xotirasi ishlatilmoqda.

Tezkor hotira turlar: a) DDR 2, b) DDR 3, c) DDR 4

Tezkor xotira ishlab chiqarishda har bir keyingi avlod xotirasidan nafaqat samarali ishlashi bilan, balki kam kuchlanishda ishlashi bilasn ham ajralib turadi. Shuning uchun hozirgi avlod tezkor xotiralarining energiya sarfi avvalgilariga nisbatan kamroq.

• Tezkor xotira ishlab chiqarishda har bir keyingi avlod xotirasidan nafaqat samarali ishlashi bilan, balki kam kuchlanishda ishlashi bilasn ham ajralib turadi. Shuning uchun hozirgi avlod tezkor xotiralarining energiya sarfi avvalgilariga nisbatan kamroq.

Kompyuterlarda tezkor xotira sifatida foydalaniladigan xotira modullari dizaynining evolyutsion rivojlanishi. Yuqoridan pastga:

• Kompyuterlarda tezkor xotira sifatida foydalaniladigan xotira modullari dizaynining evolyutsion rivojlanishi. Yuqoridan pastga:

DIP, SIPP, SIMM 30 pin, SIMM 72 pin, DIMM, DDR DIMM

Zamonaviy tezkor xotiraning keng tarqalgan ikkita shakli statik RAM (SRAM) va dinamik RAM (DRAM) mavjud. SRAMʼda maʼlumotlarning bir qismi oltita tranzistorli xotira xujayrasining holatidan foydalangan holda odatda oltita MOSFET (metall-oksid-yarim oʻtkazgichli maydon effektli tranzistorlar) yordamida saqlanadi. RAMʼning bu shakli ishlab chiqarish qimmatroq boʻlib, biroq odatda tezroq hamda DRAMga qaraganda kamroq dinamik quvvat talab qiladi. Zamonaviy kompyuterlarda SRAM koʻpincha protsessor uchun kesh xotirasi sifatida ishlatiladi

• Zamonaviy tezkor xotiraning keng tarqalgan ikkita shakli statik RAM (SRAM) va dinamik RAM (DRAM) mavjud. SRAMʼda maʼlumotlarning bir qismi oltita tranzistorli xotira xujayrasining holatidan foydalangan holda odatda oltita MOSFET (metall-oksid-yarim oʻtkazgichli maydon effektli tranzistorlar) yordamida saqlanadi. RAMʼning bu shakli ishlab chiqarish qimmatroq boʻlib, biroq odatda tezroq hamda DRAMga qaraganda kamroq dinamik quvvat talab qiladi. Zamonaviy kompyuterlarda SRAM koʻpincha protsessor uchun kesh xotirasi sifatida ishlatiladi

Tezkor xotira koʻrinishi va ona plata (материнская плата, motherboard)ga oʻrnatilishi boʻyicha bir necha turlarga boʻlinadi. Hozirgi zamon tezkor xotiralariga DDR1, DDR2, DDR3, DDR4 kiradi:

Tezkor xotira koʻrinishi va ona plata (материнская плата, motherboard)ga oʻrnatilishi boʻyicha bir necha turlarga boʻlinadi. Hozirgi zamon tezkor xotiralariga DDR1, DDR2, DDR3, DDR4 kiradi:

• DDR1 — maksimal ishlash chastotasi 400 megagersgacha;
• DDR2 — maksimal chastotasi 800 megagersgacha;
• DDR3 — maksimal ishlash chastotasi 1800 megagersgacha.

Har bir tezkor xotira turi o’zining platasiga ega, ya’ni platadagi slot faqat bir turdagi tezkor xotirani qabul qiladi. Misol uchun, DDR1 uchun mo’ljallangan plataga DDR2 ni o’rnatib bo’lmaydi. Chunki har bir tezkor xotira turi oʻzgacha ulanish tishlariga ega. Oʻlchami bir xil boʻlishi mumkin lekin tishlari oʻrtasida farq bor.

Har bir tezkor xotira turi o’zining platasiga ega, ya’ni platadagi slot faqat bir turdagi tezkor xotirani qabul qiladi. Misol uchun, DDR1 uchun mo’ljallangan plataga DDR2 ni o’rnatib bo’lmaydi. Chunki har bir tezkor xotira turi oʻzgacha ulanish tishlariga ega. Oʻlchami bir xil boʻlishi mumkin lekin tishlari oʻrtasida farq bor.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

• http://www.genderi.org/mavzu-tezkor-xotira-xotira-turlari-bilan-tanishish.html
• https://uz.wikipedia.org/wiki/Tezkor_xotira