Raqamli-iqt-3-mi pdf

Qishloq xo jaligi.
ʻ
Qishloq xo jaligida ekinlarni avtomatik parvarish qilishni amalga oshiradigan
ʻ
birinchi robotlar qo llanilgan. Sabzavot etishtirish uchun birinchi robot issiqxonalar
ʻ
sinovdan o tkazildi. 266 2016-2019 yillarda qishloq xo jaligida foydalanish uchun
ʻ
ʻ
robotlar savdosi hajmi 34 ming birlikdan ziyodroqni tashkil etdi. 
Tibbiyot
Tibbiyotda robototexnika tayanch-harakat tizimi buzilgan odamlarga yordam
beradigan turli xil ekzoskeletlar shaklida qo llaniladi. Miniatyurali robotlar tibbiy
ʻ
maqsadlarda inson tanasiga implantatsiya qilish uchun ishlab chiqarilmoqda: yurak
stimulyatori, axborot sensori va boshqalar. 
Kosmonavtika
Robotli manipulyatorlardan kosmik kemalarda foydalaniladi. Masalan, Orlets
kuzatish kosmik kemasida kichkina o lchamdagi kapsulalarni lentali plyonka bilan
ʻ
yuklaydigan kapsula avtomati o rnatilgan. Oyda va sayyoralarda yuruvchi robotlarni
ʻ
mobil robotlarning qiziqarli misollari sifatida ko rish mumkin. 
ʻ
Pathfinder va Sajourner robotlari 
Mars sayyorasini tadqiq etish maqsadida Pathfinder Sojournerni Mars yuzasiga
etkazish uchun noyob texnologiya ishlab chiqilgan. Sojourner Mars sayyorasiga
yuborilgan birinchi robot qurilma edi. Sojourner yer sathida 11 kg (24,3 funt) og irlikka
ʻ
va Mars yuzasida esa taxminan 9 funtga teng. Uning o lchami chaqaloq aravachasiga
ʻ
o xshaydi. Ushbu robot oltita g ildirakka ega va daqiqasiga 0,6 metr (1,9 fut) tezlikda
ʻ
ʻ
yura oladi.
Missiya 1997 yil 4-iyul kuni Mars yuzasida boshlangan. Pathfinder nafaqat
o zining to g ridan-to g ri vazifasini bajardi, balki juda katta miqdordagi to plangan
ʻ
ʻ ʻ
ʻ ʻ
ʻ
ma’lumotlar bilan Yerga qaytib keldi va xizmat qilish muddatidan ilgarilab ketdi. 
Marsni o rganish robotlari (MER) Spirit va Opportunity 2003 yilning yozida
ʻ
Marsga yuborilgan va 2004 yil yanvarida qo ngan. Ularning vazifasi sayyoraga
ʻ
insoniyat missiyasini yuborish umidida Marsda suv qoldiqlarini topish uchun ko p
ʻ
miqdordagi toshlar va tuproqlarni o rganish va tasniflashdan iborat edi. 
ʻ

---

Rejalashtirilgan missiyaning davomiyligi 90 kun bo lsa-da, aslida olti yildan oshdi.
ʻ
Bu vaqt ichida Mars haqida son-sanoqsiz geologik ma’lumotlar to plandi. 
ʻ
Kosmik kemaning robotlashgan qo li 
ʻ
NASA mutaxassislari kosmik kemani loyihalashni birinchi marta boshlaganlarida,
ular samoga juda kata yirik hajmdagi, ammo yuk va uskunalarni xavfsiz va samarali
etkazib berish vazifasiga duch kelishdi. Masofadan boshqarish manipulyatsiyasi tizimi
(RMS) yoki Kanadarm (Kanadaning masofadan boshqarish manipulyatori) 1981 yil 13
noyabrda birinchi kosmik sayohatni amalga oshirdi. 
Qo lda inson qo lini taqlid qiladigan oltita harakatlanuvchi bo g in mavjud.(3.32-
ʻ
ʻ
ʻ ʻ
rasm) Ikki bo g in elkada, biri tirsakda va yana uchtasi qo lda joylashgan. Qo lning
ʻ ʻ
ʻ
ʻ
oxirida tortish moslamasi o rnatilib, u kerakli yukni tortib oladi. Vaznsizlik holatida 586
ʻ
ming funt yukni ko tarib, ularni juda aniqlik bilan joylashtirishga qodir. Qo lning Yer
ʻ
ʻ
sathidagi umumiy og irligi 994 funtni tashkil qiladi.
ʻ
RMS sun’iy yo ldoshlarni uchirish va qidirish uchun ishlatilgan va kosmik
ʻ
teleskopni ta’mirlashda kosmonavtlarga bebaho yordam bergan. Kanadarmning kosmik
kemadagi so nggi missiyasi 2011 yil iyul oyida boshlangan, robotning to qsoninchi
ʻ
ʻ
missiyasi edi.
Mobil aloqa tizimlari 
Mobil xizmat ko rsatish tizimi (MSS) RMSga o xshash tizim bo lib, Kanadarm-2
ʻ
ʻ
ʻ
nomi bilan ham tanilgan. Tizim Xalqaro kosmik stantsiyaga ob’yekt manipulyatori
sifatida o rnatilishi uchun yaratilgan. MSS Xalqaro fazo stantsiyasida o rnatilgan asbob-
ʻ
ʻ
uskunalar va asboblarni saqlash, shuningdek stantsiya ichidagi oziq-ovqat va jihozlarni
tashishga yordam berish uchun mo ljallangan. 
ʻ
Dextre 
2008 yilda STS-123 kosmik missiyasining bir qismi sifatida Endeavor kosmik
kemasi maxsus Dextre moslashuvchan qo lning so nggi qismini joylastirdi
ʻ
ʻ