Axborot iqtisodiyoti rivojlanishining tashqi ko‘rinishlarini o‘z ichiga olgan uchinchi model, ta’limning juda past darajasi va umuman, aholining turmush darajasi pastligi, raqamli infratuzil- maning yo‘qligi yoki ahamiyatsiz rivojlanishi bilan tavsifla- nadi. Bundan tashqari, ushbu model qaysidir ma’noda firma darajasida ham, davlat darajasida ham biznes jarayonlarini bosh- qarishning nochorligi bilan tavsiflanadi.
Ushbu mamlakatlar qatoriga Afrika mamlakatlari va ba’zi Osiyo mamlakatlari kiradi. Ularning ixtisoslashuvi xalqaro bozor- larga xom ashyo yetkazib berishdir. Ushbu mamlakatlarda iqti- sodiy rivojlanishni tubdan isloh qilish, aholining ta’lim darajasi va turmush darajasini oshirishga yo‘naltirilgan ulkan investitsiyalarni kiritish zarur.
Raqamliiqtisodiyotdailg‘ortexnologiyalaro‘rni
Xalqaro elektraloqa ittifoqining ( XEI ) hisobotiga ko‘ra, axborot-kommunikatsiya texnologiyalari (AKT) sohasidagi eng rivojlangan davlatlar quyidagilar :
Raqamli iqtisodiyot va jamiyat indeksi (DESI) ko‘ra, eng ri- vojlangan raqamli iqtisodiyoti Skandinaviya mamlakatlari, Bene- lux, Buyuk Britaniya va Irlandiyadir.
Yevropa Ittifoqi aholisining 98 foizi Internet tarmog‘idan, 84 foizi 4G tarmog‘idan foydalanish huquqiga ega, 44 foizi esa aso- siy raqamli ko‘nikmalarga ega bo‘lmaganlar qatoriga kiradi.
Rivojlangan mamlakatlar yalpi ichki mahsulotidagi raqamli iqtisodiyotning ulushi 2010-yildan 2016-yilgacha 4,3% dan 5,5% gacha, rivojlanayotgan mamlakatlar yalpi ichki mahsulotida 3,6% dan 4,9% gacha o‘sdi.
"Katta yigirma" mamlakatlarida bu ko‘rsatkich besh yil ichida 4,1% dan 5,3% gacha o‘sdi. Yalpi ichki mahsulotda raqamli iqtisodiyot ulushi bo‘yicha jahon
rahbari Buyuk Britaniya-12,4%. 2016-yilda e’lon qilin- gan Xalqaro ma’lumotlar korporatsiyasi tahlilchilarining tadqiqotiga ko‘ra, raqamli transformatsiya texnologiyalarining bu- tun dunyo global xarajatlari har yili
16,8 foizga o‘sadi va 2019-yilga kelib 2,1 trln. AQSH dol- larini tashkil etadi.
Accenture konsalting kompaniyasining prognozlariga ko‘ra, 2020-yilda raqamli texnologiyalardan foydalanish 1,36 trln. AQSH dollarini yoki dunyoning o‘nlab yetakchi jahon iqtisodiyotlarining yalpi ichki mahsulotidagi YaIMning 2,3 foizini tashkil etadi. Ri- vojlangan davlatlarning yalpi ichki mahsuloti "raqamli iqtiso- diyot" hisobiga 1,8 foizga, rivojlanayotgan mamlakatlar YaIM esa 3,4 foizga o‘sadi.
Raqamli iqtisodiyotning kelajakdagi rivojlanishi bir qator ilg‘or texnologiyalarning muvaffaqiyatiga bog‘liq bo‘ladi.
Bunday beshta texnologiyani ajratib ko‘rsatish mumkin:
5G - aloqa;
3D - bosma;
blokcheyn ;
sun’iy intellekt ( AI ) ;
virtual haqiqat.
Sanab o‘tilgan texnologiyalar rivojlangan mamlakatlarning strategik hujjatlarida belgilangan eng muhim rivojlanish yo‘na- lishlaridan biridir.
Ko‘rsatib o‘tilgan texnologiyalar jadal rivojlanish bos- qichida, ular yildan-yilga takomillashmoqda. Har bir texnolo- giya iqtisodiyotning bir qator an’anaviy sanoat tarmoqlariga va umuman biznesga tubdan ta’sir ko‘rsatishi mumkin .
Tanlangan ilg‘or texnologiyalarni istiqbollari ko‘rib chiqaylik.
5G–aloqa- ( ingliz tilidan.beshinchiavlod) .
Beshinchi avlod mobil aloqa standarti (5G) – bu texnologi- yaning rivojlanishidagi yangi bosqich bo‘lib, u radioga kirish tar- moqlari orqali Internetga kirish imkoniyatlarini kengaytirishga mo‘ljallangan .
5G texnologiyasi quyidagi vazifalarni hal qilishga mo‘l- jallangan:
Katta shaharlarda keng tarqalgan mobil aloqa tizimlari LTE 4G
- 2665 MGts tarmoqlarida 100 Mbit / s gacha tezlikda ishlay- di. Yanada o‘sish millimetr to‘lqinlar foydalanish bilan bog‘liq - 1 - 100 gigagerts, masalan, harbiy noyob xususiyatlarga ega va keng ishlatiladi. Yangi tarmoqlar 10 Gbit / s gacha tezlikni ta’minlay oladi.