Raqamli iqtisodiyot tushunchasi

1.1.1-rasm. 5G – aloqa
Manba: rostec. ru
Bu ma’lumotlar uzatish tezligini o‘n barobar oshirish va dun- yodagi ulkan o‘zgarishlarga olib keladigan imkoniyatdir. O‘tkazilgan testlar shuni ko‘rsatmoqdaki, 5G davri yaqin va 2020- yilda yangi yagona aloqa standarti - IEEE 5G joriy etilgandan so‘ng keladi. Yangi avlod tarmoqlari keng tarqalgan sanoat avtomatizatsiyasi – Machine – to - Machine (M2M), uchuvchisiz transport va internetdagi haqiqiy yutuqlarga yo‘l ochadi.
Dastlab, texnologiya yirik megapolislarda qo‘llaniladi va ularning iqtisodiyotini sezilarli darajada o‘zgartirishi mumkin.
3D - bosma - (ingliz tilidan, 3 - o‘lchovli). Uch o‘lchovli bo‘shliq (grafika).
So‘nggi yillarda sanoat, zargarlik buyumlari va model- lashtirish sohasida eng qisqa vaqt ichida va eng yuqori aniqlikda kutilgan kerakli natijalarga erishgan modellarni yaratish uchun in- novatsion dizaynlar va zamonaviy uskunalar tobora ko‘proq qo‘llanilmoqda .
Qo‘lda bajarilishi mumkin bo‘lmagan murakkab yuqori aniqlikdagi modelni olish yoki har xil miqdordagi (ikki mingdan bir necha minggacha) bir xil modellarni ishlab chiqarish uchun uch o‘lchovli virtual modeldan tayyor obyektni olishga imkon beradigan uskunadan foydalaniladi (1.1.2-rasm.):




1.1.2.-rasm. 3D - qurilish materiallari ishlab chiqarish uchun printer
Manba: hi-news.ru
3D - prototiplash -virtual 3D - model asosida jismoniy ob- yektni yaratish usuli (1.1.3-rasm.):




1.1.3-rasm. 3 D - uch o‘lchovli modellarni ishlab chiqarish uchun printer
Manba: hi-news.ru

Bugungi kunda 3D-bosma texnologiyalarining ko‘pligi mavjud, biroq ularning barchasi elektron ma’lumotlar-kompyuter SAPR modeli – STL formati) bo‘yicha qattiq geometriyani qat- lamli yaratish tamoyiliga asoslanadi. 3D texnologiyalaridan foy- dalanish ishlab chiqarish tannarxini kamaytirish, yangi, yuqori malakali ish o‘rinlari bilan ta’minlashi kutilmoqda.

Blokcheyn – ma’lum qoidalarga muvofiq qurilgan ma’lu- motlarni o‘z ichiga olgan bloklarning doimiy ketma-ket zanjiri (bog‘langan ro‘yxat). Ko‘pincha blok zanjirlarining nusxalari bir- biridan mustaqil ravishda turli xil kompyuterlarda saqlanadi.
Blokcheyn texnologiyasi tranzaktsiyalarni amalga oshirishga imkon beradi – qimmatli ma’lumotni, masalan, valyutani yoki shartnoma majburiyatlarini nusxa ko‘chirmasdan va nusxalarni taqqoslamasdan - ko‘plab mustaqil va anonim foydalanuvchilar - tugunlar o‘rtasida tarqatish usuli. Shuni ta’kidlash kerakki, bi- rinchi navbatda, blok texnologiya shaffofligi va xavfsizligini jalb qilganligi sababli, o‘rnatilgan tashkilotlar – banklar, hukumatlar, kontragentlar va boshqalar uchun ishonch darajasi past bo‘lgan mamlakatlar va tarmoqlar uchun dolzarbdir.
Blokcheyn texnologiyasi bunday pul yoki shartnoma maj- buriyatlarini sifatida qimmatli ma’lumotlarni, uzatish, uni nusxa
va keyin nusxalari solishtirish holda - tugunlari - mustaqil va anonim foydalanuvchilar ko‘p sonli o‘rtasida taqsimlash uchun bir usul. Ta’kidlash kerakki, birinchi navbatda, blokcheyn, tashkil etilgan tashkilotlarga bo‘lgan ishonch darajasi past bo‘lgan mamlakatlar va sohalar uchun – banklar, hukumatlar, pudratchilar va boshqalar uchun muhimdir, chunki texnologiya shaffofligi va xavfsizligi bilan e’tiborni tortadi.
Bloklash texnologiyasi kriptovalyutalarni yaratishga imkon beradi. Kriptovalyuta – kompyuter tarmog‘iga murojaat raqamli valyuta.
Visa - VISA B2B Connect, Disney, IBM, Dubay, Xitoy, Ko- reya hukumati blok – tranzaksiyalar loyihasida faol ishlamoqda.
Blok – muayyan qoidalarga muvofiq tuzilgan, axborotni o‘z ichiga olgan doimiy ketma-ket bloklar zanjiri (bog‘langan ro‘yxat). Ko‘pincha bloklar zanjirlarining nusxalari bir-biridan mustaqil ravishda turli xil kompyuterlarda saqlanadi.