Ravhan hamdamovich ayupov raqamli iqtisodiyot va elektron tijoratda yangi texnologiyalar o’quv qo’llanma



Yüklə 5,77 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə140/414
tarix20.11.2023
ölçüsü5,77 Mb.
#163352
1   ...   136   137   138   139   140   141   142   143   ...   414
Ракамли иктисодиётда инновацион технологиялар

RSA, Эль-Гамал
va
Мак-Элис
tizimlarini aloxida tilga olish 
o’rinlidir. Xozirda eng samarali va keng tarqalgan ochiq kalitli algotirm 
sifatida
RSA
algoritmini ko’rsatish mumkin. Ushbu algoritmning nomi uni 
yaratganlarning familiyalari birinchi harflaridan olingan (
Rivest, Shamir, 
Adleman
). Algoritm modul arifmetikasining darajaga ko’tarish amalidan 
foydalanishga asoslangan (
bunda Eyler funktsiyasi hisoblanadi
). El-Gamal tizimi 
chekli 
maydonlarda 
diskret 
logarifmlarning 
hisoblanish 
murakkabligiga 
asoslangan. Mak-Elis kriptotizimida esa xatoliklarni tuzatuvchi kodlar ishlatiladi.
 
Xozirgi kunda shifrlashning zamonaviy usullari quyidagi talablarga javob 
berishi kerak: 

Shifrning kriptoanalizga turg’unligi (
kriptoturg’unlik
) shunday bo’lishi 
lozimki, uning fosh etilishi faqatgina kalitlarni to’liq saralash masalasini 
yechish orqaligina amalga oshirilishi mumkin bo’lsin. 

Kriptoturg’unlik shifrlash algoritmining mahfiyligi orqali emas, balki 
kalitning mahfiyligi orqali ta’minlanadi. 

Shifrimatn hajmi bo’yicha dastlabki ma’lumotlardan ortiq bo’lmasligi kerak. 

Shifrlashdagi xatoliklar informatsiyaning buzilishiga va yo’qolishiga olib 
kelmasligi lozim. 

Shifrlash vaqti juda ham katta bo’lmasligi kerak. 


209 

Shifrlash narxi berkitiluvchi informatsiya narxi bilanmuvofiqlashtirilishi 
lozim. 
Shifrlash usullariga bo’lgan ushbu talablar ruyhati tom ma’noda jo’natilayotgan 
axborotning 
tegishli 
sub’ektlarga 
(
tashkilot, 
individ 
yoki 
tarmoq 
komp’yuterlariga)
havfsiz darajada yetib borishini to’la-to’kis ta’minlab beradi. 

Yüklə 5,77 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   136   137   138   139   140   141   142   143   ...   414




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin