Редаксийа щейяти
Yüklə 2,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- E-mail: fbakisli@hotmail.com Ряйчиляр
|
Редаксийайа дахил олуб: 22.04.2015
Бакы Гызлар Университети Elmi əsərlər 2015/2 124 Dəyərlərin qazandırılmasında və ölçülməsində müəllimlik peşəsinin rolu Fuat Bakışlı Azərbaycan Respublikası Təhsil Problemləri İnstitutunun dissertantı E-mail: fbakisli@hotmail.com Ряйчиляр: пед.ц.е.д., проф.А.Н.Аббасов пед.ц.е.д., проф.Щ.Щ.Ящмядов Açar sözlər: müəllimlik peşəsi, fərdi keyfiyyət, ideal müəllim, şagirdlərdə motivasia, dəyərlər Ключевые слова: профессия учителя, индивидуальное качество, идеальный учитель, мотивация учеников, ценности Key words: the profession of teacher, individual feature, ideal teacher, motivation of pupils, values Təhsil sistemlərinin əsas məqsədi o ölkənin ixtisaslı insan gücünü yetişdirmək və xalqına vətəndaşlıq təhsilini verməkdir. Bunu həyata keçirmək üçün hər təhsil sistemi, yetişdirəcəyi insan modelini, sahib olduğu təhsil fəlsəfəsi və insan gücü siyasəti əsasında təyin edərək təhsil fəaliyyətlərini bu məqsədə görə təşkil etməkdədir [1,s.10-12]. Əsas ictimai qurumlardan biri olan təhsil, bütün cəmiyyətlərin əsas problemlərinin əvvəlində yer almaqdadır. Bu təməl problemin ana xətti də heç şübhəsiz müəllimlərdir [2,s.13-14]. Müəllim təhsil vasitəsidir, imtahan edən, intizamı-təmin edən, orta məktəb əxlaqının müdafiəçisi və vəkildir. Müəllim etibarlı adamdır, ikinci valideyndir, şagird məsləhətçisi, həmkar və icma üzvüdür. Bunlar müəllimə daha çox peşəsi ilə əlaqədar olaraq verilən obrazlardır [3]. Müəllimin qiymətləndirilməsində məlumat, şəxsiyyət, ətraf mühitə uyğunlaşma, ətraf mühitin inkişafına qoşulma ictimai əlaqələr kimi meyarlar da istifadə edilir [4,s.253-267]. Bir ölkənin gələcəyinin memarı müəllimlərdir. Mühəndisini, həkimini, vəkilini, müəllimini, əsgərini, polisini, sürücüsünü, bir sözlə cəmiyyətin hər hissəsində xidmət verən insan gücünü yetiş- dirənlər həmişə müəllimlərdir. Ölkələrin qədərlərində müəllimlər çox əhəmiyyətli rol oynayır. Müəllimlər, təhsil sisteminin ən əsas elementidir. Bir ölkənin inkişafında, ixtisaslı insan gücü- nün yetişdirilməsində, cəmiyyətdəki dinclik və ictimai sülhün təmin edilməsində, fərdlərin sosiallaşması və ictimai həyata hazırlanmasında, cəmiyyətin mədəniyyət və dəyərlərinin gənc nəsillərə ötürülməsində müəllimlərin baş rol oyandıqları görülür [5,s.9]. Yeni nəsillərin xüsusiyyəti də heç şübhəsiz onu yetişdirən müəllimlərin xüsusiyyəti ilə eyni olacaqdır. Onsuz da "əkdiyini ən gec biçən cütçü müəllimdir" məsəli də bu həqiqəti olduqca gözəl bir şəkildə ortaya qoymaqdadır. Qısaca müəllim, insan memarı, insanın şəxsiyyətini formalaşdıran bir sənətkar olmaqdadır [6,s.207-237]. Təhsilin məqsədi, insanların yaşadığı cəmiyyətin və ictimaiyyətin bağlı olduğu müasir dünyanın uyğun bir üzvü halına gətirərək onları dövrün tələb etdiyi məlumat və bacarıqlarla təchiz etməkdir. Şəxslərin cəmiyyət və dünyadakı dəyişmələrə və inkişaflara ayaq uyduracaq və töhfə verəcək formada yetişdirilmələri lazımdır. Bu da mükəmməl təhsil sistemi ilə yanaşı, peşəkar müəllim heyəti ilə təmin olunur. Müəllimlərin keyfiyyətli olması nə qədər lazımi və əhəmiyyətli isə də, yetərli səviyyədə deyil [7,s.119]. Ona görə də müəllim heyətinin ölkə səviyyəsində tarazlı, səmərəli və məhsuldar olaraq işlədilə bilməsi üçün iş və həyat şərtlərinin yaxşılaşdırılması da o dərəcə əhəmiy- |