Fenol molekulasining elektron tuzilishi. Molekuladagi atomlarning o'zaro ta'siri.
-OH gidroksil guruhi (alkil radikallari kabi) 1-turdagi o'rinbosar, ya'ni elektron donordir. Bu gidroksil kislorod atomining yolg'iz elektron juftlaridan biri benzol yadrosining p-tizimi bilan p, p-konjugatsiyaga kirishi bilan bog'liq.
Benzol yadrosining orto va para pozitsiyalaridagi uglerod atomlarida elektron zichligining oshishi, bu pozitsiyalarda vodorod atomlarini almashtirishni osonlashtiradi;
Spirtli ichimliklarga nisbatan fenollarning kislotali xususiyatlarining oshishiga olib keladigan O-H aloqasining qutbliligini oshirish.
Buning natijasi:
Xulosa Molekulasida bitta gidroksil guruhi bo`ladigan fenollar bir atomli, ikkita -OH bo`lsa ikki atomli, uchta -OH bo`lsa uch atomli deyiladi. Fenollarning nomenklaturasini tuzishda benzol halqasidagi uglerod atomlarini 1 dan 6 gacha bo`lgan raqamlar bilan belgilash qabul qilingan.
Fenol kuchli antiseptik sifatida dezinfeksiyalovchi modda tariqasida ishlatiladi. U ayniqsa, plastik massalar–feoplastlar olish uchun ko`p sarflanadi. Trinitrofenol portlovchi modda sifatida, fenolyatlar erituvchilar sifatida, sun`iy tolalar olishda ishlatiladi.
Fenol karboksilik kislotalar kabi kislotali emas. Karboksilik kislotalar, masalan, sirka yoki benzoik, karbonat angidridni natriy bikarbonat yoki natriy karbonatdan siqib chiqarishga qodir, ammo fenol emas.
Foydalanadigan adabiyotlar 1. Alekseev V.N. Sifat kimyoviy yarim mikrotahlil. M: Kimyo. 1973 yil.
2. Voskresenskiy A.G., Solodkin I.S. Sifat yarim mikrotahlil uchun amaliy qo‘llanma.1972-133b.
3. Mirkomilova M. ‘‘Analitik kimyo’’. O‘zbekiston, Toshkent–2001.
4. Fayzullayev O. ‘‘Analitik kimyo asoslari’’ Yangi asr avlodi, 2006.
5. Luri Yu.Yu. Analitik kimyo bo‘yicha qo‘llanma.- M.: Kimyo, 1979. - 480b.
6. Semenov A.D., M.M. Evstifeev, Yu.M. Gavrilko . "Atrof-muhit ob'ektlari tahlil" seminariga Tabiiy suvlarda biogen elementlarni aniqlash. Rostov-Don -2001-17 c
7. Shemyakin F.M. analitik kimyo. 3-nashr, rev. va qo‘shimcha Farmatsevtika universitetlari uchun darslik. M., Oliy maktab. 1973 yil
8. Rabinovich V.A, Xavin Z.Ya. ‘‘Qisqacha kimyoviy ma’lumotnoma’’ kimyo, 1997-yil
9. Shohidoyatov. M. H, Xo’janiyozov. O’. H, Tojimuhamedov. S. H ‘‘Organik kimyo’’kitob, Toshkent
10. Xo’janiyozov. O’. H, Jumaqulov. T, Turdibayev. E. J, Tojimuhamedov. S. H ‘‘Organik kimyo’’kitob, Toshkent. 11. www.ziyouz.com 12. www.orbita.uz 13. www.chemport.uz