Reja: Kirish I. Bob haroratni òlchash

O‘lchash xatoligi deganda o‘1chanayotgan kattalikning haqiqiy qiymatidan o‘1chash natijasining farqlanishi tushuniladi. O‘lchash xatoliklari sonli ifodalanishi shakli bo‘yicha mutlaq va nisbiy xatoliklarga bo‘1inadi.
O‘lchashning mutlaq xatoligi W, bu o‘lchanayotgan kattalikning
birligi orqali ifodalangan o‘1chash

xatoligi. Bu xatolik asosan quyidagi ifoda bilan aniqlanadi:
bu erda o’— o‘1chanayotgan kattalik qiymati; dch - chinakam qiymat
Lekin kattalikning chinakam qiymati noaniq bo‘1ishi tufayli, o‘lchash xatoligini taxminan baholash mumkin. Amaliyotda chinakam qiymat o‘miga haqiqiy qiymat qo‘llani1adi.
O‘lchashning nisbiy satoligi 6, bu mutlaq o‘1chash xatoligining o‘1chanayotgan kattalikning chinakam (haqiqiy) qiymatiga bo‘1agn nisbati. Nisbiy

xatolik odatda foizlarda ifodalanadi

O‘lchash xatoligi doimo tasodifiy xatolik bo‘1ib, determinantlashgan va tasodifiy kattaliklar summasi sifatida tasvirlash mumkin. Determinantlashgan tashkil etuvchisi o‘lchashning muntazam xatoligi deyilib, quyidagicha ta’riflanadi: biror kattalikning qayta- qayta o‘1chash natijasida doimiy qoladigan, yoki qonuniy ravishda o‘zgaradigan o‘1chash xatoligining tashkil etuvchisi. Masalan, elektr o‘1chagich patensiometridagi ishchi tokining asta- sekin kamayishi sababli bo‘lgan xatolik. Ikkinchi tashkil etuvchi-o‘Ichashning tasodifiy xatoligi

— biror kattalikni qayta-qayta o‘1chash natijasida tasodifiy ravishda o‘zgaradigan o‘1chash xatoligining tashkil etuvchisi. Masalan, o‘1chash asbobi ko‘rsatuvining variatsiyasi tufayli bo‘1gan xatolik.
Muntazam xatoliklarni aniqlash va tegishli tuzatmalar kiritish orqali o‘1chash tajribalari asosida o‘1chash natijalaridan chiqarib tashlash mumkin. Tasodifiy xatoliklarni tajriba yo‘1i bilan chiqarib tashlab bo‘1maydi. Lekin ularni o‘1chash natijasini keltirishda inobatga olish mumkin. Qandaydir chekli sondagi kuzatishlar uchun tasodifiy xatoliklarning chegaralarini bu kuzatishlar natijalariga maxsus matematik ishlov berish yo‘li bilan aniqlash mumkin, oxirgi natija esa qandaydir ehtimollik bilan aniqlangan bo‘1ishi mumkin.
Xatolikning hosil bo‘1ish sababiga qarab o‘1chashning muntazam xatoligi asbobiy, usuliy va sub’ektiv1ik1arga bo‘1inadi.