Reja: O'zbekistonning jahon iqtisodiyotiga integratsiyalashuvini chuqurlashtirishning dolzarbligi

O`zbekistonning jahon xo`jaligiga integratsiyalashuvini chuqurlashtirish istiqbollari

Reja:

1. 
   O'zbekistonning jahon iqtisodiyotiga integratsiyalashuvini chuqurlashtirishning dolzarbligi
   

2. 
   O'zbekistonning jahon iqtisodiyotiga integratsiyalashuvini chuqurlashtirish istiqbollari
   

3.O'zbekiston iqtisodiyotining hozirgi holati

O‘zbekiston 1991-yilda Sovet Ittifoqi parchalanib, mustaqil davlat bo‘ldi va shundan so‘ng jahon iqtisodiyotiga bosqichma-bosqich integratsiyalashdi. 2000-yillarning boshidan O‘zbekistonda ishbilarmonlik muhitini yaxshilash va xorijiy sarmoyalarni jalb qilishga qaratilgan islohotlar faol davom ettirilmoqda.

2021 yilda Oʻzbekiston Shanxay hamkorlik tashkiloti (ShHT), Yevroosiyo iqtisodiy ittifoqi (YEOI), Yevropada xavfsizlik va hamkorlik tashkiloti (EXHT), Islom hamkorlik tashkiloti kabi bir qancha mintaqaviy va xalqaro iqtisodiy tashkilotlarning aʼzosi hisoblanadi. (OIC) va boshqalar.

O‘zbekiston Xitoy, Rossiya, Turkiya, Koreya, Germaniya, Yaponiya, AQSh kabi ko‘plab davlatlar bilan samarali hamkorlik qilib kelmoqda. O‘zbekiston eksportining salmoqli qismini gaz va neft, shuningdek, paxta, oltin va boshqa resurslar tashkil etadi.

O‘zbekistonda turizm va infratuzilmani rivojlantirish bo‘yicha ham faol ish olib borilmoqda, bu esa investorlar uchun qo‘shimcha imkoniyatlar va iqtisodiy o‘sish istiqbollarini yaratmoqda. Umuman olganda, O‘zbekiston jahon iqtisodiyotiga integratsiyalashuvi doirasida o‘z iqtisodiyotini diversifikatsiya qilish va turli tarmoqlarni jadal rivojlantirishga intilmoqda.

Hozirgi davrda O‘zbekistonning jahon iqtisodiyotiga integratsiyalashuvini chuqurlashtirish muhim ahamiyat kasb etmoqda. Bu mamlakatning boshqa davlatlar bilan iqtisodiy aloqalarini mustahkamlash, eksport va import hajmini oshirish, xorijiy sarmoyalarni jalb qilish, transport-logistika infratuzilmasini rivojlantirish, yangi ish o‘rinlari yaratish va aholi farovonligini oshirishga xizmat qilishi mumkin.

O‘zbekiston jahon iqtisodiyotiga integratsiyani chuqurlashtirish bo‘yicha qator chora-tadbirlarni amalga oshirishga allaqachon kirishgan. Jumladan, 2021-yilda O‘zbekiston va Hindiston o‘rtasida erkin savdo zonasini tashkil etish to‘g‘risida bitim imzolandi, boshqa davlatlar bilan savdo-iqtisodiy aloqalarni kengaytirish bo‘yicha muzokaralar olib borildi.

Bu qadamlar O‘zbekistonga jahon bozorida yanada ochiq va raqobatbardosh bo‘lishga imkon beradi

Keyingi yillarda O‘zbekistonda jahon iqtisodiyotiga integratsiyalashuvini chuqurlashtirishga qaratilgan siyosat olib borilmoqda. Quyida O‘zbekistonning jahon iqtisodiyotiga integratsiyalashuvini chuqurlashtirishning bir qancha asosiy yo‘nalishlari sanab o‘tilgan:

1. Investitsiyalarni jalb qilish. O‘zbekiston soliqlarni kamaytirish, sarmoyaviy muhitni yaxshilash, imtiyozlar berish va hokazolar orqali xorijiy sarmoyalarni faol jalb qilmoqda. Sanoatning toʻqimachilik, kimyo, neftni qayta ishlash, energetika va boshqa tarmoqlarini rivojlantirishga alohida eʼtibor qaratilmoqda.

2. Xalqaro savdoda ishtirok etish. O‘zbekiston o‘zining eksport imkoniyatlarini kengaytirib, xalqaro savdo masalalari bo‘yicha boshqa davlatlar bilan faol hamkorlik qilmoqda, bu esa eksport hajmini oshirish va eksport qilinadigan tovarlar turini diversifikatsiya qilishga xizmat qilmoqda.

3. Mintaqaviy iqtisodiy integratsiya jarayonlarida ishtirok etish. Oʻzbekiston ShHT, Yevroosiyo iqtisodiy hamjamiyati, KXShT va boshqa qator mintaqaviy iqtisodiy tashkilotlarning aʼzosi hisoblanadi. Bu mamlakatga umumiy iqtisodiy jarayonlarda faol ishtirok etish va tashkilotlarga a’zo davlatlar bilan o‘zaro manfaatli aloqalarini kengaytirish imkonini beradi.

4. Transport infratuzilmasini rivojlantirish. Xalqaro transport yo‘nalishlarini rivojlantirish, aeroportlar, temir yo‘llar, avtomobil yo‘llari, quvurlar va portlar kabi transport vositalarini rekonstruksiya qilish va yangilarini qurish transport oqimlarining yanada samarali ishlashi va xalqaro savdo hajmini oshirish uchun zarur shart-sharoitlarni yaratadi.

5. Turizm industriyasining rivojlanishi. O‘zbekiston nafaqat mamlakat iqtisodiyotining muhim tarmoqlaridan biriga, balki milliy madaniyatning tayanchiga aylanishi va xorijiy investorlarni jalb etishi mumkin bo‘lgan turizm sohasini rivojlantirish borasida ulkan salohiyatga ega. Mamlakatda sayyohlar uchun qulay shart-sharoitlar yaratish, turizm infratuzilmasini rivojlantirish, sayyohlik yo‘nalishlari va diqqatga sazovor joylarini targ‘ib qilish bo‘yicha faol ishlar amalga oshirilmoqda.

Umuman olganda, bu chora-tadbirlarning barchasi xorijiy sarmoyalarni jalb etish uchun qulay shart-sharoitlar yaratish, xalqaro iqtisodiy aloqalarni rivojlantirish va mamlakatimiz iqtisodiy taraqqiyotini jadallashtirishga qaratilgan.

1. Iqtisodiy qaramlik: Xalqaro investorlar uchun bozor ochilishi va erkin savdo shartnomalari imzolanishi munosabati bilan iqtisodiy qaramlik muammolari yuzaga kelishi mumkin. O‘zbekiston boshqa davlatlar bozoriga qaram bo‘lib, ishlab chiqarish imkoniyatlarini rivojlantirishni to‘xtatib, mustaqilligini yo‘qotishi mumkin.

2. Xususiylashtirish: O‘zbekiston an’anaviy tarzda mamlakat iqtisodiyotida asosiy rol o‘ynagan davlat kompaniyalarini xususiylashtirish muammosiga duch kelishi mumkin. Xususiylashtirish ish o'rinlarining yo'qolishiga va ishlab chiqarish ustidan nazoratning yo'qolishiga olib kelishi mumkin.

3. Raqobat: Xalqaro xorijiy kompaniyalar uchun bozorni ochish mahalliy kichik va o'rta korxonalar bilan ham raqobatni yuzaga keltirishi mumkin. Bu ish o'rinlarining yo'qolishiga va mahalliy iqtisodiyotning buzilishiga olib kelishi mumkin.

4. Boylikni qayta taqsimlash: Bozor iqtisodiyoti kambag‘allar va boylar o‘rtasida boylikning qayta taqsimlanishiga olib kelishi mumkin, bu esa bo‘linish va ijtimoiy tartibsizliklarga olib kelishi mumkin.

O‘zbekistonning jahon iqtisodiyotiga integratsiyalashuvi bilan bog‘liq yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan muammolarni hal qilish yo‘llari quyidagilardan iborat:

1. Tartibga solish mexanizmlarini o'rnatish: O'zbekiston mamlakat iqtisodiyotini tashqi bozorlarga mumkin bo'lgan qaramlikdan himoya qilish va mahalliy ishlab chiqarish imkoniyatlarini rivojlantirishni rag'batlantirish uchun tartibga solish mexanizmlarini ishlab chiqishi mumkin.

2. Davlat dasturlarida ishtirok etish: O‘zbekistonning davlat dasturlarida ishtirok etishi jahon iqtisodiyotiga, jumladan, texnologiya va inson resurslarini rivojlantirish sohalariga integratsiyalashuv bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin bo‘lgan ayrim muammolarni bartaraf etishga yordam beradi.

3. Ijtimoiy dasturlarni joriy etish: O‘zbekiston mahalliy korxonalar, ishchilar va kam ta’minlangan jamoalarga mahalliy iqtisodiyotni yanada rivojlantirish va boylikni teng taqsimlashga yordam beradigan ijtimoiy dasturlar yaratishi mumkin.

4. 
   Maslahat komissiyasini tuzish: Maslahat komissiyasini tuzish O‘zbekistonga jahon iqtisodiyotiga integratsiyalashuvni chuqurlashtirish bilan bog‘liq muammolarni hal qilishga yordam beradigan ekspert xulosalari va do‘stlaridan fikr olish imkonini beradi.
   

O‘zbekistonning jahon iqtisodiyotiga integratsiyalashuvini chuqurlashtirish mamlakat iqtisodiyotini rivojlantirish va farovonlik uchun muhim strategik ahamiyatga ega bo‘lishi mumkin.

Jahon iqtisodiyotiga integratsiyalashuvning potentsial istiqbollari va afzalliklaridan biri bu savdo hajmini oshirish va O‘zbekistonga yangi xorijiy sarmoyalarni jalb qilishdir. Mamlakatning xalqaro savdodagi ishtiroki qanchalik ko‘p bo‘lsa, yangi bozorlarga chiqish, yangi texnologiyalar va tajribalarni o‘zlashtirish, o‘rganish va axborot almashish imkoniyati shunchalik ko‘p bo‘ladi.

Integratsiyaning yana bir istiqboli O‘zbekistonning eksport salohiyatini oshirishdir. Savdo to‘siqlarini minimallashtirish natijasida O‘zbekiston eksportga yetkazib berish hajmini oshirishi mumkin bo‘ladi, bu esa o‘z navbatida iqtisodiyotni diversifikatsiya qilish, raqobatni kuchaytirish va aholi farovonligini oshirishga olib keladi.

Jahon iqtisodiyotiga integratsiyalashuvni chuqurlashtirishning yana bir afzalligi yuqori texnologiyalar va biznesni boshqarishning yanada samarali tizimlari bilan jahon iqtisodiyotida ishtirok etish uchun yangi imkoniyatlardir.

Integratsiyaning yana bir muhim jihati – turli sohalarda ishlovchi va O‘zbekiston madaniyatini o‘rganadigan chet ellik migrantlarni jalb etish bo‘lib, bu o‘z navbatida madaniyatlararo o‘zaro tushunish va mamlakatning turizm uchun jozibadorligini oshirishga olib keladi.

Shunday qilib, O‘zbekistonning jahon iqtisodiyotiga integratsiyalashuvini chuqurlashtirish mamlakatning barqaror va iqtisodiy rivojlanishi uchun turli afzalliklar va istiqbollarni keltirib chiqarishi mumkin.

Oxirgi maʼlumotlarga koʻra, Oʻzbekiston iqtisodiyotining ahvolini barqaror, past oʻsish surʼatlari bilan taʼriflash mumkin. 2020-yilda O‘zbekiston yalpi ichki mahsuloti qariyb 65,8 milliard AQSH dollarini tashkil etdi. O'tgan yil davomida YaIM o'sishi taxminan 1,6% ni tashkil etdi, bu COVID-19 pandemiyasi boshlanishidan oldin prognoz qilingan o'sish sur'atlaridan biroz pastroq.

Oʻzbekiston iqtisodiyotining muhim tarmogʻi toʻqimachilik sanoati, shuningdek, neft, gaz, kimyo va togʻ-kon sanoatidir. Bundan tashqari, keyingi yillarda mamlakatimizda transport sohasi, jumladan, avtomobil, temir yo‘l va aviatsiya infratuzilmasi jadal rivojlanmoqda.

Biroq, O'zbekiston iqtisodiyoti hali ham investitsiyalar etishmasligi, moliya sektori rivojlanishining past darajasi va norasmiy iqtisodiyotning yuqori darajasi kabi ba'zi muammolarga duch kelmoqda. Bundan tashqari, COVID-19 pandemiyasi va unga qarshi kurash choralari, xususan, tovarlar va odamlar harakatini cheklash O‘zbekiston iqtisodiyotiga 2020-yilda ham jiddiy ta’sir ko‘rsatdi.

O‘zbekiston hukumati iqtisodiyotni rag‘batlantirish bo‘yicha ishbilarmonlik muhitini yaxshilash, xorijiy sarmoyalarni jalb qilish kabi chora-tadbirlarni amalga oshirmoqda. Iqtisodiyotni modernizatsiya qilish va o‘sish sur’atlarini oshirishga qaratilgan qator islohotlarni o‘z ichiga olgan “Xalkain Harakat” (“Yangi qadamlar”) strategiyasi bu boradagi muhim qadamdir.

Keyingi yillarda O‘zbekistonda jahon iqtisodiyotiga integratsiyani chuqurlashtirish bo‘yicha faol ishlar olib borilmoqda. Bu borada salmoqli ishlar amalga oshirildi: tarif va tarifsiz to‘siqlar qisqartirildi, bank xizmatlaridan foydalanish imkoniyatlari kengaytirildi, investisiya va tadbirkorlik uchun sharoitlar yaxshilandi.

Yaqin kelajakda bu yo‘nalishni davom ettirish, xorijiy sarmoyalarni jalb etish va boshqa davlatlar bilan savdo aloqalarini rivojlantirish ko‘zda tutilgan. O‘zbekistonning 2020-yilda Jahon savdo tashkilotiga (JST) a’zo bo‘lishi bu boradagi muhim qadam bo‘ldi. Bu mamlakatga jahon savdo munosabatlarini tartibga solishda ishtirok etish va o‘z mahsulotlarini xalqaro bozorlarga eksport qilish uchun yangi imkoniyatlarni qo‘lga kiritish imkonini beradi.

O‘zbekiston ShHT va YeOII kabi boshqa davlatlar va mintaqaviy birlashmalar bilan ham iqtisodiy hamkorlikni rivojlantirish va tajriba almashish maqsadida faol hamkorlik qilmoqda.

O‘zbekistonning jahon iqtisodiyotiga yanada chuqurroq integratsiyalashuvi mamlakat iqtisodiyotini rivojlantirish va aholi turmushini yaxshilashga sezilarli hissa qo‘shishi mumkin. Biroq, infratuzilmani yaxshilash va byurokratik tartib-qoidalarni qisqartirish kabi bir qator muammolar mavjud bo‘lib, bu jarayonni sekinlashtirishi mumkin. Umuman olganda, O‘zbekistonning jahon iqtisodiyotiga integratsiyalashuvini chuqurlashtirish istiqbollari quvonarli, bu boradagi sa’y-harakatlar davom etadi, deyishimiz mumkin.

O‘zbekiston iqtisodiy o‘sish va rivojlanish uchun ulkan salohiyatga ega. O‘zbekiston iqtisodiyotining asosiy afzalliklari qatoriga quyidagilar kiradi:

1. Bozor salohiyati: O‘zbekiston Markaziy Osiyoning markazida joylashgan bo‘lib, 300 milliondan ortiq aholiga ega ulkan mintaqaviy bozorga chiqish imkonini beradi.

2. Boy tabiiy resurslar: O‘zbekiston paxta va asal yetishtirish bo‘yicha dunyoda birinchi o‘rinda turadi. O‘zbekistonda tabiiy gaz, neft, uran, oltin, kumush, mis, qo‘rg‘oshin va boshqa qimmatbaho metallarning katta zaxiralari ham mavjud.

3. Rivojlanayotgan sanoatlashtirish: O‘zbekiston hukumati so‘nggi yillarda bozor iqtisodiyotini rivojlantirish, neft-kimyo, to‘qimachilik, elektronika, avtomobilsozlik va boshqa sohalarda ishlab chiqarish va investitsiyalarni rag‘batlantirish choralarini ko‘rmoqda.

4. Istiqbolli investitsiya imkoniyatlari: Hukumatning jozibador investitsiya siyosati, bozorning yuqori o‘sish salohiyati va sifatli ishchi kuchidan foydalanish imkoniyati O‘zbekistonni investorlar uchun jozibador platformaga aylantiradi.

Shuningdek, O‘zbekiston infratuzilma, turizmni rivojlantirish va raqamli texnologiyalar sohasida jadal rivojlanayotgani va bu o‘z navbatida biznes uchun yangi imkoniyatlar yaratayotganini alohida ta’kidlash joiz. Biroq O‘zbekiston iqtisodiyoti salohiyatini to‘liq ro‘yobga chiqarish uchun byurokratiyani qisqartirish, sarmoyaviy muhitni yaxshilash, ta’limni modernizatsiya qilish va aholi turmush sharoitini yaxshilash bo‘yicha ishlarni davom ettirish zarur.

Iqtisodiy integratsiyaning chuqurlashishi ishtirokchi mamlakatlarning o'ziga xos ehtiyojlari va imkoniyatlariga qarab turli sohalarda sodir bo'lishi mumkin. Ba'zi mumkin bo'lgan hududlarga quyidagilar kiradi:

1. Savdo almashinuvi: Savdo munosabatlarini yaxshilash va savdodagi bojxona va boshqa to'siqlarni bartaraf etish keyingi integratsiyaning asosiy yo'nalishi bo'lishi mumkin.

2. Investitsiyalar: xorijiy investitsiyalar bo'yicha cheklovlarni qisqartirish va yanada jozibador investitsiya muhitini yaratish investitsiyalarni ko'paytirish va ishlab chiqarish imkoniyatlarini birlashtirishga olib kelishi mumkin.

3. Moliya: Moliya sohasida yaqinroq hamkorlik moliyaviy barqarorlikni yaxshilash va kapital va investitsiyalardan foydalanish imkoniyatini oshirishi mumkin.

4. Texnologik rivojlanish: Texnologik rivojlanishdagi hamkorlik innovatsiyalarni rag'batlantirishi va ishlab chiqarish xarajatlarini kamaytirishi mumkin.

5. Ishchi kuchining harakatchanligi: Ishtirokchi mamlakatlar o'rtasida ishchi kuchi harakatini osonlashtirish mehnat resurslaridan samaraliroq foydalanishga va yaqinroq iqtisodiy integratsiyani mustahkamlashga yordam beradi.

6. Himoya choralari: Intellektual mulk huquqlarini himoya qilish sohasidagi hamkorlik patentlar va boshqa intellektual mahsulotlarni himoya qilish darajasini oshirishi mumkin.

Bu to'liq ro'yxat emas, lekin u iqtisodiy integratsiyani chuqurlashtirish sodir bo'lishi mumkin bo'lgan asosiy yo'nalishlarni tushunishga yordam beradi.

O‘zbekistonda ayni paytda turli yo‘nalishlarda integratsiyani chuqurlashtirish bo‘yicha faol ish olib borilmoqda. O‘zbekiston integratsiyasini chuqurlashtirishning asosiy yo‘nalishlari qatoriga quyidagilar kiradi:

1. Iqtisodiy integratsiya: O‘zbekiston boshqa davlatlar bilan iqtisodiy integratsiyani chuqurlashtirish, jumladan, qo‘shma korxonalar tashkil etish, savdo aloqalarini yo‘lga qo‘yish va iqtisodiy infratuzilma loyihalarini rivojlantirishga harakat qilmoqda.

2. Madaniy integratsiya: O‘zbekiston boshqa davlatlar bilan madaniy integratsiya, madaniy dasturlar almashish, ta’lim va ilm-fanni rivojlantirish, diniy muloqotni qo‘llab-quvvatlash sohasida faol hamkorlik qiladi.

3. Transport integratsiyasi: O‘zbekiston o‘z hududi orqali Osiyo va Yevropa mamlakatlarini bog‘lovchi tranzit transport yo‘lagini yaratish, shuningdek, transport integratsiyasini mustahkamlashga yordam beradigan temir yo‘l va avtomobil yo‘llari qurilishi kabi xalqaro transport loyihalarini ishlab chiqmoqda.

4. Siyosiy integratsiya: O‘zbekiston ko‘plab xalqaro tashkilotlarning faol a’zosi bo‘lib, mamlakat mintaqaviy va global miqyosda siyosiy integratsiyani chuqurlashtirishga harakat qilmoqda.

Integratsiyaning mazkur yo‘nalishlari O‘zbekistonning iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanish darajasini oshirish, shuningdek, jahon hamjamiyatida boshqa davlatlar bilan aloqalarini mustahkamlashga xizmat qilmoqda.

O‘zbekistonning jahon iqtisodiyotiga integratsiyalashuvini chuqurlashtirish uchun quyidagi chora-tadbirlarni amalga oshirish mumkin:

1. Mamlakat iqtisodiyotini rivojlantirish va xorijiy investorlarni jalb etish, bu mahsulot eksportini sezilarli darajada oshirish, milliy ishlab chiqarish sifatini oshirish va yangi ish o‘rinlarini yaratish imkonini beradi.

2. Boshqa davlatlar bilan yanada samarali aloqalarni ta'minlash va tranzit yo'nalishlariga kamroq bog'liqlikni ta'minlash uchun infratuzilma va transport yo'nalishlarini modernizatsiya qilishni davom ettirish.

3. Eksport daromadining yangi manbaiga aylanishi mumkin bo‘lgan axborot texnologiyalari kabi iqtisodiyotning yangi tarmoqlarini rivojlantirish.

4. Boshqa davlatlar uchun yanada jozibador hamkor bo‘lish uchun bojxona islohotlarini o‘tkazish, tariflarni va import to‘siqlarini kamaytirish.

5. Xalqaro tashkilotlar bilan hamkorlikni kengaytirish va dunyodagi turli integratsiya jarayonlarida ishtirok etish.

6. Investitsion muhit sifatini yaxshilash va yangi investorlarni jalb qilish.

Umuman olganda, O‘zbekistonning jahon iqtisodiyotiga chuqur integratsiyalashuvi davlat, ishbilarmon doiralar va butun jamiyat tomonidan kompleks yondashuv va sa’y-harakatlarni kuchaytirishni talab qiladi.

O‘zbekistonning jahon iqtisodiyotiga integratsiyalashuvini chuqurlashtirish mamlakat uchun bir qancha potentsial natijalar va foyda keltirishi mumkin:

1. Eksport bozorining kengayishi: O‘zbekiston jahon iqtisodiy tizimiga kirib, o‘z tovar va xizmatlari uchun kengroq bozorga chiqish imkoniyatiga ega bo‘ladi. Bu, o‘z navbatida, eksportning barqaror o‘sishini, savdo balansining yaxshilanishini va YaIM o‘sishini ta’minlashi mumkin.

2. Xorijiy sarmoya oqimi: O‘zbekiston jahon iqtisodiyoti bilan integratsiyalashuvning chuqurlashishi natijasida iqtisodiyotning turli tarmoqlariga ko‘proq xorijiy sarmoyalarni jalb qilishi mumkin. Bu yangi ish o‘rinlari yaratish, texnologiyani takomillashtirish va mahalliy korxonalarning raqobatbardoshligini oshirishga yordam beradi.

3. Transport infratuzilmasini rivojlantirish: O‘zbekiston tranzit mamlakat sifatida xalqaro iqtisodiy aloqalar va o‘z hududi orqali o‘tadigan tovarlar oqimidan katta foyda ko‘rishi mumkin. Bu, o‘z navbatida, hududlarda transport infratuzilmasini rivojlantirish, yangi ish o‘rinlari yaratish va iqtisodiy faollikni oshirishni rag‘batlantirishi mumkin.

4. Madaniy almashinuv: Integratsiyaning chuqurlashishi O‘zbekiston va boshqa mamlakatlar o‘rtasidagi madaniy almashinuvni kuchaytiradi. Fikrlar, texnologiya, bilim va tajriba almashish turli sohalarda innovatsiya va ijodkorlikni rag‘batlantirishi mumkin.

Biroq, integratsiyalashuvning chuqurlashishi natijasida O‘zbekiston jahon bozorlarida raqobat kuchayishi, ayrim milliy afzalliklarni yo‘qotish va jahon standartlariga erishish kabi bir qancha muammolarga ham duch kelishi mumkin.

Umuman olganda, O‘zbekistonning jahon iqtisodiyotiga integratsiyalashuvini chuqurlashtirish qator muhim afzalliklarga olib kelishi mumkin, ammo bu yo‘nalishda muvaffaqiyatga erishish uchun mamlakat iqtisodiy infratuzilmasini rivojlantirish, ta’lim va ilm-fanga ko‘proq e’tibor qaratish, shu bilan birga, o‘z iqtisodiyotini rivojlantirish uchun zarur shart-sharoitlarni yaratish zarur. qulay investitsiya muhiti.

O‘zbekiston asrlar davomida Xitoyni Yevropa bilan bog‘lovchi qadimiy transport yo‘li bo‘lgan Ipak yo‘li bo‘ylab muhim savdo va madaniyat markazi bo‘lib kelgan. Biroq 1991-yilda mustaqillikka erishgandan so‘ng O‘zbekiston globallashuv sharoitida iqtisodiy o‘zgarishlar muammolariga duch keldi.

Dastlab, mamlakat sanoat va qishloq xo'jaligini davlat tomonidan tartibga solish va prezident nazoratiga asoslangan iqtisodiy modeldan foydalangan holda iqtisodiy o'zini o'zi izolyatsiya qilish siyosatini olib bordi. Biroq 2000-yillardan boshlab mamlakatimizda iqtisodiyotni jadallashtirish va diversifikatsiya qilish, sarmoyaviy muhitni yaxshilash va xorijiy hamkorlar bilan savdo aloqalarini mustahkamlashga qaratilgan qator islohotlar amalga oshirildi.

O‘tgan yillar davomida O‘zbekistonda jahon iqtisodiyotiga iqtisodiy integratsiyalashuv bo‘yicha qator chora-tadbirlar amalga oshirildi. Xususan, mamlakatimiz 2017-yilda Jahon savdo tashkilotiga (JST) a’zo bo‘lib, xalqaro sarmoyaviy forum va yarmarkalarda ham faol ishtirok etmoqda.

Mintaqadagi eng yirik paxta va tabiiy gaz ishlab chiqaruvchilardan biri sifatida O‘zbekiston qo‘shni davlatlar bilan iqtisodiy aloqalarni mustahkamlashdan ham manfaatdor. Masalan, 2018-yilda O‘zbekistonni Afg‘oniston bilan bog‘lovchi Amudaryo orqali o‘tadigan temir yo‘l ko‘prigi ishga tushirildi va bu ikki davlat o‘rtasida transport aloqalari va savdo aloqalarini rivojlantirish imkonini berdi.

Umuman olganda, O‘zbekiston xalqaro savdo aloqalarini kengaytirish, eksport hajmini oshirish va mahalliy biznesni rivojlantirish orqali jahon iqtisodiyotidagi o‘z rolini mustahkamlash borasida faol ish olib borayotganini aytish mumkin.

O‘zbekistonning jahon iqtisodiyotiga integratsiyalashuvini chuqurlashtirish uchun quyidagi chora-tadbirlarni amalga oshirish zarur:

1. Iqtisodiy aloqalarni rivojlantirish: O‘zbekiston boshqa davlatlar bilan iqtisodiy aloqalarini rivojlantirish, savdo salohiyatini oshirish va xorijiy sarmoyalarni jalb qilishda davom etishi kerak.

2. Yaxshilangan infratuzilma: O‘zbekiston tovarlar va xizmatlar eksportini osonlashtirish va investitsiya loyihalari mavjudligini ta’minlash uchun transport, logistika va energetika infratuzilmasini yaxshilashi kerak.

3. Huquq tizimini takomillashtirish: O‘zbekiston xorijiy investorlar uchun barqarorlik va prognozlilikni ta’minlash, tadbirkorlik faoliyatidagi to‘siqlarni kamaytirish maqsadida huquqiy tizimdagi islohotlarni davom ettirishi kerak.

4. Raqobatbardoshlikni oshirish: O‘zbekiston jahon bozorida raqobatbardoshlikni oshirish uchun inson kapitalini rivojlantirish, mahsulot va xizmatlar sifatini oshirish, ishlab chiqarish samaradorligini oshirishni davom ettirishi kerak.