Reje: dnk nın` du`zilisi Ribonuklein kislotalar

 ingibitorlar 
dep ataladı. Fermentativ 
reaktsiyalardın` aktivligin pa`seytiw eki tu`rli: konkurentli (ba`sekili) ha`m konurentsiz 
(ba`sekisiz) jol menen a`melge asırıladı. Ferment aktivligin ba`sekili pa`seyttiriwde reaktsiyanın` 
tezligin pa`seytiwshi zat ingibitor substrat konkurenti esaplanadı ha`m ol ferment substratın 
biriktirip alatug`ın jayg`a yag`ni fermenttin` aktiv orayına birigip aladı. İngibitor ta`repinen 
konkurentli pa`seyttiriw a`melge asırıladı.
Demek, ingibitor tek fermenttin` aktiv orayı ushın substrat penen ba`sekilesedi. Ferment 
aktivligin konkurentli pa`seyttiriw qaytımlı bolıp substratttın` mug`darı ko`p bolg`anda ferment 
–ingibitor kompleksinen ingibitordı qısıp shıg`arıwı mu`mkin. Fermentativ reaktsiyalar 
aktivliginin` konkurentli pa`seyiwine malonat kislotanı mısal etip ko`rsetiwge boladı.Bunday 
reaktsiya to`mendegishe ju`redi. 
Malonat kislota suktsinat kislotanın` gomologı bolıp, onnan tek bir metil toparı menen 
ajıraladı, bul topar oksidleniw qa`siyetine iye emes. Eger reaktsion ortalıqqa ko`p mug`darda 
malonat kislota qosılsa reaktsiya pu`tkilley toqtaydı. Eger bul reaktsiyag`a ko`p mug`darda 
substrat (suktsinat kislota) qosılsa, reaktsiya ja`ne dawam etedi.
Ba`sekisiz ingibitorlar fermentlerdin` aktiv orayına ( yag`ni substrat biriken jayg`a) birikpeydi. 
Sonın` ushın fermenttin` aktivligin pa`seyttiriw da`rejesi substrat kontsentratsiyasına baylanıslı 
bolmaydı. Ba`sekisiz ingibitorlar fermentativ reaktsiyalar ushın zarur bolg`an aktiv toparlardın` 
substrat jaylasqan ornın buzadı ha`m belok molekulasın deformatsiyag`a ushıratıw jolı menen 
fermentativ aktivlikti pa`seytedi. 
 
 
4. Fermentlerdin` spetsifikligi
. 
Fermentler tiri organizmlerde ju`retug`ın bioximiyalıq reaktsiyalardı katalizleydi, yag`ni 
olardın` bioximiyalıq aktivligin basqarıp turadı. Fermentlerdin` anorganiklıq katalizatorlardan 
o`zgesheligi sonda, olar spetsifik ta`sir etiw qa`siyetine iye bul spetsifiklik qa`siyeti tiri 
organizmlerge ta`n bolg`an a`hmiyetli qa`sietlerinin` biri esaplanıladı, yag`niy ferment 

---

substratqa gilttin` qulıpqa tu`skenindey sa`ykes bolıwı zarur. Ha`zirgi waqıtları fermentler 
spetsifikliginin` to`mendegi tiykarg`ı tu`rleri bar.